Investing.com – Yatırımcıların, fiyat artışları ve daha genel ekonomiyi değerlendirmeye çalışmasıyla, İşçi Bayramı tatilinin ardından ABD hisse senedi vadeli işlemleri düşüşe geçti. Bu arada Goldman Sachs, son iş gücü ve enflasyon verilerine işaret ederek Amerika'nın önümüzdeki 12 ay içinde resesyona girme olasılığını düşürdü. Diğer yandan zayıf denizaşırı talep, Çin'in hizmet sektöründeki faaliyetler üzerinde baskı yaratıyor. Yurt içinde TCMB “Ağustos Ayı Fiyat Gelişmeleri” raporunu paylaşırken İstanbul’da dört kişilik bir ailenin yaşam maliyeti hesaplandı.
1. Hisse senedi vadeli işlemleri düştü
ABD hisse senedi vadeli işlemleri, yatırımcıların genel ekonominin sağlığını ve yaz tatilinin ardından fiyat baskılarını ölçmeye çalışmasıyla düşüşe geçti.
Dow %0,1, S&P 500 %0,3 ve Nasdaq 100 %0,4 değer kaybetti.
Ana endeksler, bir önceki işlem haftasını karışık bir seyirle kapatırken S&P 500 ve 30 hisseli Dow Jones Industrial Average kazanç elde etti. Nasdaq Composite ise ufak bir düşüş kaydetti. Bununla birlikte haftalık bazda üçü de yeşil renkte.
Cuma günü açıklanan veriler, işsizlik oranının Ağustos ayında beklenmedik bir şekilde yükseldiğini ve ortalama saatlik ücret artışının yavaşladığını gösterdi.
Rakamlar, Fed’in Eylül toplantısında faizleri sabit tutacağı yönündeki beklentileri destekledi. İki gün sürecek toplantı öncesinde yeni enflasyon rakamları da dahil olmak üzere önemli veriler açıklanacak.
2. Goldman Sachs, ABD'de resesyon ihtimalini düşürdü
Goldman Sachs analistleri, borçlanma maliyetlerindeki son artışa rağmen ABD ekonomisinin yakın vadede büyük bir daralmadan kaçınacağı konusunda daha ikna olmuş görünüyor.
Yatırım bankası, olumlu enflasyon verileri ile geçen haftaki iş gücü piyasası raporunu gerekçe göstererek ülkenin, önümüzdeki 12 ay içinde resesyona girme olasılığını %20'den %15'e düşürdü.
Goldman ayrıca Fed'in uzun süredir devam eden parasal sıkılaştırma döngüsünden kaynaklanan etkinin, önümüzdeki yılın başlarında "tamamen kaybolmadan" önce azalmaya devam edeceğini öngördü.
Bu arada analistler, Fed Başkanı Jerome Powell'ın gelecekteki faiz kararlarına yönelik "dikkatli" yaklaşımının altını çizerek bunun, Eylül ayında bir artırımın "masadan kalktığına" dair bir sinyal olduğunu savundu. Kasım ayında faiz artışına karşı olan beklentilerin de "önemli" olduğunu eklediler.
Fed yetkilileri, faiz artırım kampanyalarının ekonomik bir çöküşe neden olmadan enflasyonu %2'lik hedefe geri çekmesini istiyorlar ki bu da "yumuşak iniş" olarak bilinen senaryo.
3. Çin’in hizmet sektörü faaliyeti, sekiz ayın en düşük seviyesine geriledi
Bugün paylaşılan özel bir ankete göre Çin’in hizmet sektörü faaliyeti, Ağustos ayında beklenenden daha yavaş bir hızda büyüdü ve bunun başlıca nedeni denizaşırı talepteki duraklama oldu.
Caixin Insights tarafından yapılan açıklamada Caixin hizmet satın alma yöneticileri endeksinin (PMI), Ağustos ayında 51,8 seviyesinde gerçekleşerek 53,6 puan yönündeki beklentilerin ve Temmuz ayındaki 54,1'lik okumanın altında kaldığı belirtildi. Bu, endeksin son sekiz aydaki en zayıf göstergesi oldu.
Ülkenin salgın sonrası toparlanmasına ilişkin endişeler artmaya devam ederken verilerin ardından hisse senetleri düştü. Shanghai Shenzhen CSI 300 ve Shanghai Composite endekslerinin her biri yaklaşık %0,7 oranında düşerken Hong Kong'un Hang Seng endeksi %2,3 oranında değer kaybetti.
Raporlara göre Country Garden (2007); iki dolar tahvilinin ödemelerini, “30 günlük ödemesiz süre” bitmeden önce yaparak olası bir uluslararası borç temerrüdünü kıl payı önledi. Bu haber üzerine hisseler, kayıplarını kısmen telafi etti.
Şirket, geçen ay ödemeleri kaçırmış, bu hafta sona erecek olan ödemesiz dönemi başlatmış ve Çin'in kilit gayrimenkul sektörünün durumuna ilişkin korkuları arttırmıştı.
4. Çin'in ekonomik sıkıntıları petrolde düşüşe neden oldu
Çin’in hizmet faaliyetlerini gösteren verilerin, dünyanın en büyük ikinci ekonomisi ve en büyük ham petrol ithalatçısının daha da zorlanacağına dair endişeleri artırmasının ardından petrol fiyatları düştü.
Yine de büyük petrol üreticileri ve önde gelen OPEC+ üyeleri Suudi Arabistan ve Rusya'nın, bu hafta yeni üretim kesintilerini açıklayacağı ve bunun da küresel arzın sıkılaşmasına yol açabileceği beklentileriyle, kayıplar sınırlı oldu.
Ham petrol fiyatları son ayların en yüksek seviyelerine yakın seyretmeye devam ediyor.
WTI %0,2 düşüşle 85,35 dolardan işlem görerek en son Kasım ayında ulaştığı seviyeye yakın seyretti. Brent ise %0,6 düşüşle 88,47 dolara geriledi ancak yine de Ocak sonundan beri gördüğü zirveye yakın.
5. OpenAI kurucusu Endonezya'dan "Altın Vize” aldı
Yabancı yatırımcıları çekmeye çalışan Endonezya, ilk "Altın Vize”sini OpenAI İcra Kurulu Başkanı Sam Altman'a verdi.
10 yıllık "Altın Vize”, ChatGPT'nin arkasındaki şirketin kurucu ortağına Endonezya'da daha uzun süre kalma hakkının yanı sıra ülke çapındaki havaalanlarında öncelikli tarama gibi avantajlar sağlıyor. Bir hükümet yetkilisi, yaptığı açıklamada Altman'ın, yerelde yapay zekanın gelişimine ve kullanımına yardımcı olmasının “umulduğunu” söyledi.
Altman, bu yılın başlarında bazı Asya şehirlerini kapsayan bir tur kapsamında Endonezya'yı ziyaret etmişti. Bloomberg News'e göre Altman'ın, Endonezya'da vize için başvuruda bulunup bulunmadığı ya da yatırım yapma planı olup olmadığı belli değildi.
Ulusal ekonomiyi canlandırmak için tasarlanan vize, Endonezya'da büyük yatırımlar yapan yabancıların beş ila on yıl arasında kalmalarına izin veriyor. Benzer vizeler, daha fazla sermaye ve girişimci kişileri getirmek amacıyla ABD, İrlanda, İspanya ve Yeni Zelanda'da da uygulanmaya başlandı.
6. İstanbul’da yaşamanın maliyeti 42 bin lirayı geçti; TCMB’nin fiyat raporu yayımlandı
TCMB, "Ağustos Ayı Fiyat Gelişmeleri" raporunu yayımladı.
Raporda, tüketici fiyatlarının Ağustos ayında %9,09 oranında yükseldiği, yıllık enflasyonun 11,11 puan artışla %58,94 olduğu hatırlatıldı ve "Vergi ve yönetilen fiyatlardaki ayarlamaların temmuz ayından sarkan etkilerinin yanı sıra Türk lirasındaki değer kaybı ve ücret artışlarının gecikmeli etkileri ile küresel enerji fiyatlarındaki yükseliş sonucunda ana grupların tamamında yıllık enflasyon yükselmiştir." denildi.
Kira alt grubunda aylık artış %7,90, yıllık artış ise %87,78 oldu. Enerji fiyatlarında görülen artış aylık bazda %14,23 ve yıllık bazda %16,89 olarak gerçekleşti. Rapora göre ayrıca akaryakıt ve tüp gaz kalemleri, sırasıyla aylık bazda %26,11 ve %23,93 oranlarında artış kaydetti.
Gıda fiyatlarıyla ilgili de değerlendirmeye yer veren rapor, başta ekmek olmak üzere ekmek-tahıllar, süt ile süt ürünleri, katı-sıvı yağlar ve alkolsüz içecek kalemlerindeki fiyat artışlarına işaret etti.
Üretici fiyatları cephesinde ise yurt içi üretici fiyatlarının yükseldiği ve ağustos ayında %5,89, yıllık bazda %49,41 olduğu belirtildi. Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde yıllık enflasyonun, alt grupların tümünde yükseliş kaydettiği görüldü. Enerji üretici fiyatlarındaki artış, %14,27 ile en belirgin yükseliş oldu.
Öte yandan İstanbul Planlama Ajansının araştırmasına göre Ağustos ayında İstanbul’da yaşamanın maliyeti, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 80,59 arttı. İstanbul’da dört kişilik bir ailenin ortalama yaşam maliyeti 42.593 lira olarak hesaplandı.