Geçtiğimiz yılda drama konusunda küresel finans piyasalarının performansını yenmek zordu. Belki sadece ABD başkanlık seçimi ve sonrası buna istisna olabilir. 
Aralık 2020, Nisan ve Kasım'daki güçlü rallilere kıyasla makul kazanımlar getirdi; Dow Jones Industrial Average (INDU) %3,3, S&P 500 Index (SPX) %3,7 ve NASDAQ Composite (COMPX) %5,7 yükseliş kaydetti.
Aralık performansları, Dow ve S&P 500'ün yıl sonunda rekor kapanışlar elde etmesi için yeterli oldu: Dow 30.606'ya ulaşırken, S&P 500 3.756'yı gördü. NASDAQ'ın 12.888'deki yıl sonu kapanışı 28 Aralık'ta ulaştığı 12.899'luk tarihi rekor kapanışının sadece 11 puan altındaydı.
Dow yılda %7,25 yükselirken, S&P 500 %16,3'lük artış kaydetti.
NASDAQ tam %43,6'lık artışla, 2008'deki piyasa çöküşü sonrasında 2009'da kaydettiği %43,9'luk toparlanmadan sonra en iyi performansını kaydetti.
COVID-19 Riski, Piyasa Köpüğü Hala Geçerli
Ancak 2020'de bu sonuçları elde edebilmek için piyasalar başka bir travmayı göğüslemek zorunda kaldı: ABD'de milyonlarca kişiye bulaşarak 350.000'den fazla kişinin ölümüne neden olan ve dünya genelinde 1.8 milyondan fazla can alan COVID-19 salgını. Endişelerden biri, 2020 başlangıcında hisse piyasasında oluşan köpüğün hala ortadan kalkmadığı yönünde.
Virüsle mücadelede geliştirilen aşıların salgının yayılmasını durdurarak dünya genelinde ekonomileri canlandıracağına yönelik umut var. Ancak ABD başkanlık seçimi de dahil olmak üzere 2020'nin getirdiği stres bazı yatırımcıları yorgun düşürmüş olabilir.
Virüsün 2020 kışında ilk kez Asya'da ortaya çıkmasıyla birlikte, başta Avrupa'da ve ABD'nin bazı bölümlerinde olmak üzere büyük çaplı sokağa çıkma ve seyahat yasakları getirildi.
Piyasaların panikle cevap verdi. S&P 500 19 Şubat'taki kapanış zirvesinden 23 Mart'ta taban yapana dek %35,4 düştü. Endeks o zamanda beri %71,4 yükselmiş durumda (S&P 500'ün Ekim 2007 zirvesinden Mart 2009 tabanına kadar %56,8 düşmesi 17 ay sürmüştü).
Petrol fiyatlarında büyük düşüş yaşandı. ABD ham petrol benchmarkı West Texas Intermediate yıllar sonra ilk kez varil başına 20 doların altına indi ve Nisan ayında bir günlüğüne sıfırın altına kadar geriledi. WTI sonrasında Temmuz ayına kadar 40 doların üzerine çıkamadı. Fiyatlar Kasım'da yaklaşık %27, Aralık'ta ise %7 yükselmiş olsa da, Cuma günkü 48,52 dolarlık kapanış yıl başındaki seviyenin hala %21 altındaydı.
Baker Hughes'un ABD'deki sondaj kulesi sayısı paniğin başladığı 2020 ilk çeyreğinde 800 civarındaydı. Sayı Ağustos ortasında 244'e kadar geriledi ve şu an 351'e yükselmiş olsa da Mart'tan bu yana hala %55 düşmüş durumda.
Ekonomik panik sebebiyle, FED ve dünya genelinde merkez bankaları faiz oranlarını indirerek kredi imkanlarını artırdı. Hükümetler hızla teşvik paketleri geçirme çabalarına girişti.
Geniş çapta takip edilen ABD 10 yıllık Hazine tahvil geliri 2019'un sonundaki %1,92'den Perşembe günü %0,92'ye düştü. (Başkan Donald Trump'ın yemin ettiği 20 Ocak 2017'de ise %2,47'ydi.)
FED ABD ekonomisindeki genel zayıflık sebebiyle faiz oranlarını 2022 ya da sonrasına kadar yükseltmeyebilir. Kasım işsizlik oranı %6,7'ydi; Aralık için ilk rapor Cuma günü yayınlanacak. İşsizlik ödeneği başvuruları Mart'ta 7 milyona kadar yükselmenin ardından 20 Aralık haftasında 787.000 seviyesindeydi. Ancak salgının başlamasından önce bu sayı haftalık 200.000 civarındaydı.
Birçok Fırsat, Birçok Kayıp
Ancak salgın, işten çıkarmalardan etkilenmeyen müşterileri hedefleyen şirketler için birçok fırsat yarattı:
1. Korona virüs aşısı üreticileri: Kazananlar küçük şirketlerin hisseleri oldu. Pfizer (NYSE:PFE) yılı sadece %6 artışla tamamlarken, İngiliz ilaç devi AstraZeneca (NASDAQ:AZN) sadece %0,6 değer kazandı.
Bunun sebebi, büyük ilaç şirketlerinin piyasada ve üretim aşamasında çok sayıda ilaca sahip olması, ancak fiyatlama gücünün ilaçlarına bağlı olmaması. Pfizer'ın aşı geliştirme çalışmasında Alman partneri BioNTech'in (NASDAQ:BNTX) ABD hisseleri ise %140 değer kazandı.
Ürettiği aşı ABD'de onaylanan biyoteknoloji şirketi Moderna'nın (NASDAQ:MRNA) hisseleri %434 yükseldi.
Aşı çalışmalarında üçüncü aşama deneylere henüz başlayan bir diğer biyoteknoloji şirketi Novavax'ın (NASDAQ:NVAX) hisseleri ise tam %2.702 değer kazandı.
2. Tesla: Tesla (NASDAQ:TSLA) tamamen kendi dünyasındaydı. Elektrikli otomobil üreticisinin hisseleri yılı %743'lük artışla tamamlayarak hem NASDAQ 100, hem de S&P 500'deki en iyi performansı kaydetti.
Elon Musk'ın şirketi 2020'de müşterilerine yaklaşık 500.000 yeni araç teslim etti. Kârlılık istikrar kazanmış gibi görünüyor ve Tesla bunun bir ödülü olarak Aralık ayında S&P 500 Endeksi'ne dahil edildi. Şirket 669 milyar dolarlık piyasa değeriyle Toyota (NYSE:TM), Honda (NYSE:HMC), General Motors (NYSE:GM) ve Ford (NYSE:F) şirketlerinin toplam piyasa değerlerinin yaklaşık iki katı bir değere sahip. Sadece Aralık'ta %24, dördüncü çeyrekte ise %46'lık yükseliş kaydedildi. Son 12 aylık kârının 1.398 katından işlem görüyor olsa bile mutlaka sahip olunması gereken bir hisse gibi görünüyor.
3. Online alışveriş hisseleri: Bu hisseler uçuşa geçti. Virüsten kaçınmak isteyen birçok insan, alışverişlerini internet üzerinden gerçekleştirdi. Amazon.com (NASDAQ:AMZN) dördüncü çeyrek satışlarının 112-114 milyar dolar arasında gelmesini beklediğini söyledi. Target (NYSE:TGT) ve Walmart da (NYSE:WMT) yaz ve sonbahar dönemlerinde daha yüksek satış figürleri açıkladı.
Target hisseleri sadece Kasım ayında %18 sıçradı ve yılı %37,7 artışla kapattı. Walmart hissesi %21 değer kazandı.
4. Online kargo teslimatçıları: FedEx (NYSE:FDX) online satışlardaki patlamadan büyük fayda sağladı. Şikret hisseleri yılda %72'ye yakın değer kazanarak S&P 500 üyeleri arasındaki en iyi yirminci, Dow Jones Transportation Average Endeksi'nde ise en iyi performansı gösterdi. FedEx'in rakibi United Parcel Service (NYSE:UPS) ise %43,9 değer kazandı. Demiryolu hisseleri de özellikle ikinci ve üçüncü çeyreklerde iyi performanslar kaydetti.
5. Online hizmet şirketleri: Etsy (NASDAQ:ETSY), Eylül ayında S&P 500'e katılmasının da katkısıyla bu yıl %300 değer kazandı. Yemek teslimat hizmetleri sunan DoorDash (NYSE:DASH), 8 Aralık'ta 102 dolarda halka açıldı ve ilk işlem gününde 195 dolara yükseldi. Hisseler bir miktar gerilemiş olsa da 140 doların üzerinde, yaklaşık %40 artışla istikrar kazanmış gibi görünüyor.
Airbnb (NASDAQ:ABNB) 10 Aralık'ta 68 dolardan halka arz oldu ve bu da 100 milyar dolarlık bir piyasa değerine işaret etti. Hisseler 175 dolar civarına sıçramanın ardından Cuma günü 146,80 dolara geriledi ve ilk işlem ayında %116'lık bir artış sağladı. Zillow (NASDAQ:ZG) ise %47 değer kazandı.
6. Geleneksel büyük teknoloji şirketleri: Yatırımcıların 5G özellikli akıllı telefonların potansiyelini beğenmeleri sayesinde Apple (NASDAQ:AAPL) %81 yükseldi. Şikretin kârlılığındaki istikrar, aşağı yönlü risklere yönelik güvenlik sağlıyor. Hisse salgın döneminde bir güvenli liman işlevi gördü. Advanced Micro Devices (NASDAQ:AMD) değerini ikiye katladı. Nvidia (NASDAQ:NVDA) yaklaşık %122 değer kazandı. Amazon yılı %76'lık artışla tamamlarken, Microsoft (NASDAQ:MSFT) %41 yükseldi.
7. Metal hisseleri: Bu hisseler, aşılar sayesinde küresel ekonomide güçlü bir toparlanma yaşanacağına dair umutların artmasıyla birlikte yükselişteydi.
Başlıca ürünü olan bakırın %25'in üzerinde değer kazanarak pound başına 3,519 dolara yükselmesiyle birlikte Freeport-McMoRan Copper & Gold (NYSE:FCX) %98 yükseliş kaydetti.
Klasik güvenli liman yatırımı olan altın, %24'lük artışla ons başına 1.895,10 dolara ulaştı. Gümüş %47 değer kazandı. Alüminyum üreticisi Alcoa (NYSE:AA) virüs sebebiyle ilk çeyrekte %71 değer kaybetmiş olsa da tüm kayıplarını telafi etti. Şikret yılı %7,2 artışla tamamlamış olmasına rağmen, son çeyrekte %98 değer kazandı.
Kaybedenler ise korona virüs salgınının etkisini direkt olarak hissedenler vardı:
1. Başta petrol ve doğal gaz üreticileri olmak üzere enerji şirketleri: Bu şirketler yılı ciddi bir düşüşle tamamladı, ancak petrol fiyatlarında yılın ikinci yarısında yaşanan toparlanma hisselerde yükseliş sağladı.
Exxon Mobil (NYSE:XOM) ilk çeyrekte %46 değer kaybetti ve 82 yılın ardından Dow'dan çıkarıldı. Ancak hisse son çeyrekte %41 yükseliş kaydetti.
Occidental Petroleum (NYSE:OXY) yılda %58 düşüş yaşadı. Ancak petrol fiyatlarındaki yükselişle birlikte hisseler Aralık'ta yaklaşık %10, dördüncü çeyrekte ise %73 yükseldi.
2. Havayolu şirketleri: Havayolu hisseleri salgına ek olarak Boeing'in (NYSE:BA) 737 MAX modelinin sıkıntıları sebebiyle büyük değer kaybetti.
Ekonomi güçlü bir iyileşme kaydetse ve tatil seyahatlerinde yeniden artış görülse bile, toplantılar Zoom ya da Microsoft Teams üzerinden yapılabildiği için iş seyahatlerindeki artış yavaş kalacaktır. Ancak Alaska Airlines (NYSE:ALK) ve Ryanair Holdings (NASDAQ:RYAAY) gibi bazı şirketler, düzenleyici kuruluşların yeniden uçuş izni vermeleriyle birlikte yeni 737 MAX siparişleri vermeye başladı.
Bu şirketlerin umudu: insanların bir an önce tatil yapabilmek istemesi. Alaska hisseleri Aralık'ta makul kazanımlar kaydetmiş olsa da, yatırımcıların iyileşme bahislerini artırmalarıyla birlikte dördüncü çeyrekte %41 değer kazandı.
3. Boeing: Havacılık devinin siparişlerinde çöküş yaşandı. Yıl sonunda ABD genelinde depolarda yeniden uçuş izni bekleyen yüzlerce 737 MAX uçağı bulunuyordu.
Chicago merkezli şirket için salgın zaten kötü bir durumu korkunç hale getirdi. Evet, Boeing hisseleri Kasım'daki %46'lık artış sonrasında Aralık'ta da %1,6 yükseldi, ancak yıllık bazda hala %34 düşmüş durumda ve 2019 başında gördüğü 446,01 dolarlık tarihi zirvenin %52 altında bulunuyor.
Önümüzde Ne Var?
İnsanların COVID-19 ve grip aşılarını olacağını varsayarsak, yaşam salgın öncesine benzemeye başlayabilir. Bu da ABD'de ve küresel çapta daha yüksek tüketici harcamaları, daha iyi istihdam figürleri ve gayrimenkul piyasalarındaki güçlülüğün devam etmesi anlamına geliyor.
FED yakın gelecekte faiz oranlarını yükseltmek istemiyor ve muhtemelen 2022 öncesinde böyle bir adım atmayacak.
Tüm bunlar hisseler için iyi haberler.
Büyük bir risk, hükümetlerin virüsle mücadelede yaptıkları devasa seviyedeki borçlanmalar sebebiyle tahvil piyasasının yine de faiz oranlarını yükseltmesi. ABD 10 yıllık Hazine tahvil gelirini takip edin. Yatırımcılar paralarını ABD'den diğer piyasalara kaydırmaya başladıkları için yavaş yavaş %1 seviyesine doğru yükseliyor.
Bu aynı zamanda doları da düşürdü ve bu da ithal ürünlerin fiyatlarının artarak, ekonomi üzerindeki enflasyon baskılarına katkıda bulunabileceği anlamına geliyor. ABD Dolar Endeksi 2020'de toplamda %6,4 düştü ancak Mart'taki tepe sonrasında düşüş %12,7'ydi.
Piyasalardaki pahalılaşmalar takip edilmeli NASDAQ için göreli güç endeksi şu an 70'in üzerinde ve bu da hisselerin aşırı ısınmış olabileceğne yönelik bir uyarı. Onun hemen arkasında Dow, S&P 500 ve NASDAQ 100 için bu değerler de Cuma günü 70'in hemen altındaydı.