Foreks - Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, enflasyonun kontrolden çıkmasını sağlayacak faktörlerin kontrol altına alınması bir kenara, enflasyonda bir düşüş olduğunu vurgulayarak, "Dolayısıyla büyük resme bakarsanız dezenflasyon başladı ve devam edecek." diye konuştu.
Bakan Şimşek, "Ekonomik Büyüme ve Enerji: Geleceğin Ekonomisini Şekillendirmek" temasıyla düzenlenen IICEC Konferansı’nda yaptığı konuşmada, bütçe açığınının 2025’te düşeceğine dikkat çekerek, "Cari açık düşeceği için bu dezenflasyonu destekliyor." dedi.
Şimşek, yaptığı açıklamasında şu konulara yer verdi:
"Şimdi gelelim zor kısma, enflasyon kısmına. Tabi ki Türkiye’de ciddi bir enflasyon sorunu var, hayat pahalılığı sorunu var, bu çok net. Zaten bu programın temel hedeflerinden bir tanesi, yani ana hedefi, fiyat istikrarını sağlamaktır. Bunun için gerekli para politikası çerçevesi, gerekli Maliye politikası çerçevesi ve onu destekleyecek yapısal politika çerçevesi, gelirler politikası çerçevesi, yönetilen, yönlendirilen fiyatlar noktasındaki politikalar 2025 yılında hepsi destekleyici olacak, bakın 2025 yılında.
Şimdi 2024 yılına diyebilirsiniz ki enflasyon yüksek, doğru, ama yılın başında yüzde 65’ti, eğer yılı yüzde 44-45’le kapatırsak 20 puana yakın bir düşüş kötü bir düşüş değil; mesele bunun sürekli hale getirilmesi, yani bunun kalıcı hale getirilmesi.
Burada da şunun altını çizmek istiyorum: Hizmet enflasyonunda katılık vardı, bütün dünyada bu böyledir. Hizmet enflasyonundaki katılıklar zamanla çözülür, çözülmeye başladı, bakın başladı diyorum, 2025 bu anlamda çok daha destekleyici olacak, yani şeyden bahsediyorum, kira, eğitim vesaire. Çünkü temel mal enflasyonu yüzde 29, gıda dahil mal enflasyonu yüzde 40’ın altı, dolayısıyla enflasyonda gerçekten ciddi bir düşüş var ve bu devam edecek.
Bazıları diyorlar ki, efendim, enflasyonu şu düzeyden aldılar şu düzeye çıkardılar, nerede başarı? Tabii bu çok statik bir yaklaşımı içeriyor. Eğer Türkiye Kur Korumalı Mevduattan çıkışı yönetip bunun parasallaşma riskini azaltmasaydı, bütçe açıklarını kontrol altına alıp… Çünkü deprem yaralarını sarmak için 75 milyar dolar para harcadık. Bakın 2023-2024 2,6 trilyon bugünkü fiyatlarla, bugünkü kura bölün yaklaşık 75 milyar dolar. Bunun parasallaştırılmaması, yani enflasyonun kontrolden çıkmasını sağlayacak faktörlerin kontrol altına alınması bir kenara, enflasyonda bir düşüş var. Dolayısıyla o açıdan büyük resme bakarsanız dezenflasyon başladı ve devam edecek. Burada tabii ki piyasa beklentilerine, hane halkı beklentilerine, reel sektör beklentilerine önem veriyoruz. Hane halkı beklentilerini tabii ki yüksek seyrettiği net, ama düşüş var. Reel sektör, diyoruz ki 12 ay sonra enflasyon ne olacak? Siz diyorsunuz ki 48 olacak, zaten yılın sonu 44, yükselmesi için para politikasında biz yeni bir döneme mi giriyoruz, maliye politikasında yeni bir döneme mi giriyoruz, gelirler politikasında farklı bir döneme mi giriyoruz? Reel sektörün bu şekilde düşünüyor olması gerçekten manidar. Yani anlam vermekte de biraz zorluk çektik. Piyasa katılımcılarına sorduğumuz zaman yüzde 27’lik bir enflasyon beklentisi var önümüzdeki 12 ay için.
Peki, 2025 yılında ne olacak? Bir, para politikası gecikmeli güçlü bir etkiye sahip. Biz maliye politikasını, yani bütçe açığını azaltacağımız için negatif etki olacak. Daha destekleyici gelirler politikası, biz muhtemelen bazı kritik, hepsini değil, örneğin akaryakıtı düşünüyoruz, bazı kritik yönetilen fiyatların enflasyonla güncellenip güncellenmeyeceği hususunu şu anda değerlendiriyoruz. Ama en önemlisi arz yönlü politikalar. Şimdi bütçe açığı benim alan olduğu için kritik bir alan, deprem yaralarını önemli ölçüde sardık, sarıyoruz. Dolayısıyla bütçe açığı 2025’te düşecek, 3 olur veya bir miktar altı, bir miktar üstü olur, ama açık düşeceği için bu dezenflasyonu destekliyor, son derece basit. Konut, şu anda deprem nedeniyle muazzam bir konut seferberliği var. Yani bu yılın sonunda 200 bin konut teslim edilmiş olacak, gelecek sene sonunda veya… Ben bilemiyorum, sonuçta inşaat süreci olduğu için, ama önümüzdeki 1-1,5 yıl içerisinde bir 250 bin daha konut gelecek ve bu konut arzının artması demektir. Yetmez, biz bir taraftan da 250 bin sosyal konut devam eden projesi var, bunlar büyük rakamlar. Yani bakın 1980’li yıllarda 2000’lerin başına kadar 43 bin tane sosyal konut yapılmış, o günden bu yana 1,5 milyon sosyal konut. Şimdi dolayısıyla biz bu konut arzını arttıracağız ve vatandaşımızın makul bir tabii ki değer üzerinden ev kiralamasının veya ev sahibi olmasının da önünü açacağız. Arz yönlü politikalarda gıda bizim için çok kritik. Burada en büyük önceliğimiz sulama ve toplulaştırma yatırımlarının hızlandırılması, gıda lojistiğinin desteklenmesi, etkinleştirilmesi, organize tarım bölgelerinin tabii ki teşvik edilmesi, arttırılması."
Şimşek: ‘‘Orta vadede yapısal reformlar ile cari fazlaya geçebiliriz’’
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, ‘‘Kur hedefimiz yok, olamaz da. Türkiye gelişmekte olan ülkeler arasında en iyi konumda. 1-2 yıl içerisinde yüksek gelirli ülkeler grubuna girme potansiyelimiz var.’’ dedi.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Ekonomik Büyüme ve Enerji: Geleceğin Ekonomisini Şekillendirmek temasıyla düzenlenen IICEC Konferansı’na katıldı. Bakan Şimşek, dezenflasyon sürecinin devam ettiğine dikkat çekti. Şimşek, kur hedefi ile ilgili olarak da ‘‘Kur hedefimiz yok, olamaz da’’ ifadelerini kullandı.
Türkiye’nin yüksek gelirli ülkeler grubuna girme potansiyelinde olduğunu belirten Bakan Şimşek, ‘‘Türkiye, yaşlanmadan zenginleşme fırsat penceresine halen sahip. Türkiye gelişmekte olan ülkeler arasında iyi konumda. Dijital altyapıya yatırım yapacağız. Bir iki yıl içerisinde yüksek gelirli ülkeler grubuna girme potansiyelimiz var. Kişi başı milli gelirde Avrupa Birliği ülkelerine yakınsıyoruz. Gelirdeki artış enflasyonla mücadelenin önemini bir kez daha vurguluyor. Programımızı sabır ve kararlılıkla sürdürüyoruz. Büyüme potansiyelimiz halen yüksek. Borçluluk oranımız düşük. Dezenflasyonla birlikte çok daha iyi finansal koşullarla karşılaşacağız’’ ifadelerini kullandı.
‘‘Orta vadede yapısal reformlar ile cari fazlaya geçebiliriz’’
Orta vadede yapısal reformlar ile cari fazlaya geçilebileceğini ifade eden Bakan Şimşek, ‘‘Reformlar için mali alan oluşturuyoruz. Vatandaşın hayat pahalılığından şikayetleri var, sorunları biliyoruz, sizleri duyuyoruz, kısa vadede tabii ki yavaşlama var ama uzun vadede hiçbir tereddüt yok. İstikrar ve reform programının hala çalışıyor, programın nihai hedefi sürdürülebilir yüksek büyüme ve daha adil bir gelir dağılımı. Orta vadede yapısal dönüşüm ile biz cari fazlaya geçebiliriz’’ şeklinde konuştu.
‘‘Kur hedefimiz yok olamaz da’’
Kur hedefi gibi bir durumun söz konusu olmadığını dile getiren Bakan Şimşek, ‘‘Kur hedefimiz yok, olamaz da, bu sene ciddi fon akışı oldu, 110 milyar dolar döviz almak zorunda kaldık, buna rağmen yönettik, fon akışını yönetmek apayrı bir beceri setini gerektiriyor, Merkez Bankamız bu konuda iyi bir iş yürüttü. Borçluluk oranımız düşük. Dezenflasyonla birlikte çok daha iyi finansal koşullarla karşılaşacağız. Programın temel hedeflerinden biri, ana hedefi fiyat istikrarını sağlamaktır’’ dedi.
Hazinenin iş borçlanma maliyeti hakkında da konuşan Bakan Şimşek, ‘‘Türkiye'nin borçlanma maliyetleri düştü. Önümüzdeki 5 yıl için her gün bugünkü hali ile devam ederse yıllık 7 milyar dolar dış borçtan avantaj sağlayacağız’’ diye konuştu.
‘‘Makul değer üzerinden ev kiralamanın ve ev sahibi olmanın önünü açacağız’’
Konut üretim noktasında da yoğun bir çalışma olduğunu belirten Bakan Şimşek, ‘‘Konutta deprem nedeniyle muazzam bir konut seferberliği var, 200 bin konut bu yıl sonunda teslim edilmiş olacak. Önümüzdeki 1-1,5 yıl içinde 250 bin konut daha gelecek. Konut arzını artıracağız ve vatandaşımızın makul bir değer üzerinden ev kiralaması veya ev sahibi olmasının önünü açacağız’’ sözlerini ifade etti.
‘‘Enflasyonda düşüş devam edecek’’
Enflasyon sorununa ilişkinde konuşan Bakan Şimşek, ‘‘Yılın başında yüzde 65'ti yılı 45 ile kapatırsak 20 puan düşüş önemli. Hizmet enflasyonundaki katılık vardı, zamanla çözülür, çözülmeye başladı, 2025 bu anlamda çok daha destekleyici olacak, temel mal enflasyonu yüzde 29, gıda dahil mal enflasyonu yüzde 40'ın altı, enflasyonda ciddi düşüş var ve bu düşüş devam edecek. Büyük resme bakarsanız dezenflasyon başladı ve devam edecek. Bütçe açığı 2025'te düşecek, açık düşeceği için bu dezenflasyonu destekliyor’’ ifadelerini kullandı.