Yazar – Geoffrey Smith
Investing.com – Ukrayna'nın savaş alanındaki olağanüstü ilerleyişi, özellikle Avrupa'da risk iştahına destek oluyor. Avrupa Merkez Bankası (ECB) yetkilileri daha fazla faiz artışı için bastırıyor. Dan Loeb'in, ESPN için yönetim kurulunun planlarında yön değiştirmesinin ardından gözler Walt Disney’de ve Oracle kapanıştan sonra rapor sunacak. Tarım Bakanlığı, WASDE raporu ile tahıllar açısından büyük bir haftayı başlatıyor.
İşte 12 Eylül Pazartesi günü finans piyasalarında bilmeniz gerekenler:
1. Ukrayna'nın ilerleyişi Avrupa’nın varlıklarını yükseltiyor
Ukrayna güçlerinin ülkenin ikinci büyük kenti Harkov çevresinde şaşırtıcı derecede başarılı bir taarruzla, ilkbahardan bu yana Rusya tarafından işgal edilen 3.000 kilometrekareden fazla alanı geri almasıyla Ukrayna'daki savaş yeni bir aşamaya girdi.
Haberler, savaşın hızlı bir şekilde sona ermesine ve buna bağlı olarak küresel enerji piyasalarındaki aksaklıkların da biteceğine dair umutları – belki de abartılı şekilde – artırarak Avrupa para birimlerinin genel olarak yükselmesini sağladı.
Cuma günü AB enerji bakanlarının, önümüzdeki kış için kriz karşıtı önlemler üzerinde anlaşmaya varma konusunda fazla ilerleme kaydedememesinin ardından Avrupa gaz ve elektrik fiyatları da haber üzerine bir miktar rahatlama sağlayarak en düşük seviyelerine geriledi.
2. ECB daha fazla sıkılaştırmaya işaret ediyor
Dolardaki düzeltme devam ederken euro, ECB yetkililerinin hafta sonu ve Pazartesi günü yaptığı, enflasyonu düşürmek için daha fazla faiz artışına ihtiyaç duyulacağı yönündeki açıklamalarından destek aldı.
Almanya Merkez Bankası Başkanı Joachim Nagel, geçen haftaki 75 baz puanlık artış benzeri "daha net adımlara" ihtiyaç duyulacağını, hatta bunun ufak şiddette bir resesyonu tetikleme riski taşıdığını söyledi.
Financial Times da hafta sonu, ECB'nin önümüzdeki toplantılarında çeşitli niceliksel gevşeme programları yoluyla biriktirdiği 5 trilyon euro’luk tahvil portföyünü azaltmanın yollarını tartışacağını bildirdi.
3. Hisse senetleri yükselişle açılacak; Loeb Disney’le ilgili planlarda yön değiştirdi
ABD borsaları, hafta sonu Doğu Avrupa'dan gelen haberlerin ardından iyimser bir havada açılmaya hazırlanırken Çin piyasalarının önümüzdeki hafta kapalı olması, son haftalarda istikrarlı bir endişe kaynağı olan durumu ortadan kaldırıyor.
Dow Jones vadeli işlemleri 128 puan artarken S&P 500 vadeli işlemleri ve Nasdaq 100 vadeli işlemleri %0,5 yükseldi. Ana nakit endekslerinin tümü, geçen hafta kazanç elde ederek kayıp serilerini sonlandırmıştı.
Aktivist yatırımcı Dan Loeb'in, eğlence devi Walt Disney’i (DIS) spor kanalı ESPN'den ayrılmaya zorlama çabalarından geri adım atmasının ardından da ilgi çekebilecek hisseler arasında Disney yer alıyor. Loeb'in Third Point'i bu yılın başlarında önce şirkette bir hisse oluşturmuş, ardından da satmıştı.
Oracle (ORCL) kapanış zilinden sonra rapor sunacak ancak veri takvimi boş. Tahvil piyasalarında daha fazla hareket var, üç ve 10 yıllık tahvillerde satış yapılacak.
4. Ukrayna'nın tahıl ihracatına yönelik tehdit yeniden canlanırken WASDE raporu yayımlanacak
Tarım Bakanlığı aylık WASDE raporunu, aşırı hava koşullarının etkisiyle başta mısır olmak üzere tahıl ve yağlı tohum üretimi için son derece geniş tahmin aralıklarıyla kuşatılmış bir piyasada yayımlayacak.
ADM ISI analisti Marc Ostwald, WASDE raporunun sadece modele dayalı tahminler yerine ürün turlarından elde edilen gerçek verileri içereceğini vurguluyor. Çin'den bazı raporlar ve Fransa'nın aylık tarımsal üretim raporu da bu hafta açıklanacak.
Tahıl piyasaları, Kremlin'in yurt içinde daha fazla siyasi baskı altına girmesiyle birlikte Rusya'nın düzensiz politika izleme riskinin arttığını da dikkate almak zorunda. Geçen hafta Devlet Başkanı Vladimir Putin, askeri durum kötüleştikçe Ukrayna limanlarından tahıl geçişine ilişkin BM anlaşmasını feshetme konusunda üstü kapalı tehditlerde bulunmuştu.
5. Petrol bir haftanın en yüksek seviyesine yükseldi
Piyasa katılımcılarının Ukrayna'daki yenilginin Rus politikasında ciddi bir istikrarsızlığa yol açabileceği riskini fiyatlamasıyla ham petrol fiyatları yükseldi.
Rusya, Cuma ve Cumartesi günleri Ukrayna'nın doğusundaki bazı bölgelerden askerlerini çektikten sonra Cenevre Sözleşmesi'ni ihlal ederek Ukrayna'daki su ve elektrik santrallerine uzun menzilli füze saldırıları düzenlerken devlet televizyonundaki propagandacılar, çatışmanın tırmandırılması gerektiği çağrısında bulundu.
ABD ham petrol vadeli işlemleri %1 artışla 87,70 dolar ile bir haftanın en yüksek seviyesine ulaşırken Brent vadeli işlemleri %1,2 artarak 93,94 dolar seviyesinde işlem gördü.
6.Türkiye ekonomisinde cari açık arttı, işsizlik oranı azaldı
Türkiye’de haftanı ilk işlem gününde cari denge ve işsizlik rakamları açıklandı. Cari hesap Temmuz’da 4 milyar dolar açık verdi. Yılın ilk 7 ayındaki cari açık ise 36,7 milyar dolara ulaştı. Enerji ithalatına bağlı dış ticaret açığı, cari açıktaki en etkili kalem oldu.
İşsizlik oranı Temmuz’da önceki aya göre %0,3 puan azalarak %10,1’e gerilerken işsiz sayısı da son ayda 113 bin kişi azalarak 3 milyon 445 bin kişiye düştü.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, yarın (13 Eylül Salı) sosyal konut projesini açıklayacak. Ağustos ayı içinde detaylarından bahsedilen sosyal konut projesinin Cumhuriyet tarihinin en yüksek sosyal konut projesi olacağı belirtildi. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, projenin çarpan etkisiyle 1,5 trilyon lirayı aşan bir ekonomik değer yaratacağını, en az 100 bin yeni istihdam oluşturacağını ve , 250’den fazla alt sektörün, sanayinin ve ticaretin çarklarını hızlandıracağını söyledi.