Yazar: Geoffrey Smith
Investing.com – Bugün istihdam raporu günü ancak bu ayki işgücü piyasa raporu, ABD’deki Covid-19 sebepli karantinalar öncesine ait olduğu için zaten bilmediğinizden fazlasını söylemeyecek. Ekonomik tahribatı daha fazla görmek isteyenler, Markit PMI’larının Mart ayında hiç olmadığı kadar düşük seviyelere gerilediği Atlantik’ten Avrupa’ya kadar olan bölgeye bakabilir. Dolar da dolayısı ile güçlendi ve ABD hisse senedi vadeli işlemleri zayıf bir açılışı bekliyor. Bununla birlikte küresel ham petrol arzını düşürmek için olası bir anlaşmanın detaylarına ilişkin haberler yayınlandıkça petrol fiyatları artmaya devam ediyor. Ve ABD’nin küçük işletmelere 350 milyar dolarlık destek planı bugün başlıyor – ancak bankalar garantili krediler çıkarmakla boğuşuyor.
Türkiye'de piyasalar hareketli. Dolar/TL güne 6,61 seviyesinden başladıktan sonra 6,72 seviyesine kadar yaklaştı. Euro/TL çifti ise 7,18 seviyesinden başladığı güne 7,23 seviyelerinde devam ediyor. Çift, gün ortasında 7,2652 seviyesine kadar yükseldi. Borsa günü sakin geçiriyor. BİST 100, 89.600 puandan başladığı güne aynı seviyeden devam ediyor.
İşte 3 Nisan Cuma günü finans piyasalarında bilmeniz gerekenler:
1. İstihdam verileri hikâyenin yarısından fazlasını anlatmayacak
Bugün istihdam raporu günü – bir farkla. ABD’nin aylık istihdam raporu kötü olabilir ancak anketin bitiş tarihi ABD’deki karantinalar öncesi, 12 Mart haftası olduğu için tüm hikayeye ilişkin pek bir şey söylemeyecek.
Perşembe günkü haftalık işsizlik başvurularının gösterdiği gibi gerçek daha da kötü. Geçtiğimiz iki hafta içinde 9 milyondan fazla Amerikalı işsizlik yardımına başvurdu. Bu, işgücünün %6’sı demek.
Cleveland Fed Başkanı Loretta Mester, meslektaşı James Bullard’ın hafta başındaki değerlendirmelerine benzer şekilde, yakın gelecekte işsizlik oranının %15’e ulaşabileceğini söyledi.
2. Arz anlaşması umutları ile petrol fiyatları Mart ortasından beri gördüğü en yüksek seviyede
Başkan Donald Trump’ın küresel fiyat savaşının bitmesi için bir anlaşma olasılığı iddiasına, çoğunlukla isimsiz kaynaklar kullanan haberlerin de detay eklemesinin ardından petrol fiyatları iki buçuk haftanın en yükseğine ulaştı. ABD ham petrol vadeli işlemleri %4,2 artarak 26,41 dolar olurken küresel gösterge Brent %8,9 yükselerek 32,59 dolara ulaştı.
Suudi Arabistan ile Rusya’nın da olduğu OPEC+ Pazartesi günü için acil bir toplantı talep etti. Ancak Reuters raporuna göre grup, herhangi bir anlaşmada ABD üretiminde de kesinti olmasında ısrar edecek.
Günlük 10 milyon varil, yani dünya tedarikinin yaklaşık %10’unu kesmenin “gerçekçi” olduğunu söyleyen haberler de var. Trump kesintinin günlük 15 milyon varile çıkabileceğini söylemişti. Ayrıca ABD’nin petrol patronları ile de bugün görüşeceğini belirtmişti.
Kremlin’in belirttiğine göre Başkan Vladimir Putin de Cuma günü Rus petrol üreticileri ile görüşecek.
3. Borsalar düşük açılacak; dolar yeniden güçleniyor
Piyasa Perşembe günkü işsizlik başvurularını sindirmeye çalışırken ABD borsaları düşük açılmaya hazırlanıyor.
Dow Jones 30 236 puan düşerek 21.036 oldu. S&P 500 %1,1 ve Nasdaq 100 %1,0 geriledi.
Amerikan dolarının 6 majör dövizin ticaret ağırlıklı sepeti karşısında performansını ölçümleyen ABD dolar endeksi, IHS Markit’in satın alma müdürleri endekslerindeki felaket okumaların ardından Euro ve sterlinde büyük düşüşler görülmesi ile %0,5 artarak bir haftanın en yüksek seviyesini gördü. Bununla birlikte yen ve frank gibi güvenli limanlar karşısında da değer kazanan dolar, küresel fon piyasalarındaki gerilimin koşar adım devam edeceğini ortaya koydu.
Öte yandan Çin merkez bankası, virüs ülkede bir ay önce pik yapmış ve anekdotal raporlar aktivitede yavaş da olsa bir toparlanma öne sürmüş olsa da yurtiçi likiditeyi desteklemek için rezerv gerekliliklerini tekrar düşürdü.
4. Avrupa’nın PMI korku filmi
Son anket verilerine baktığımızda Avrupa 2008/9’dakinden daha derin bir resesyonla karşı karşıya. IHS Markit, özellikle, Almanya da dahil tüm Avrupa ekonomilerinin büyük bölümünü kapsayan hizmet sektörü aktivitesindeki şok düşüşlerden dolayı bölgenin Mart ayı PMI’larını düşüş yönlü revize etti.
İtalya’nın Şubat ayında 52,1 olan PMI rakamı 17,4 puana düştü. Bunlar, Markit’in şimdiye kadar raporladığı en kötü rakamlar – son on yıl içinde Yunanistan’ın yaşadığı resesyondan bile daha kötü.
Pantheon Macroeconomics’te Euro bölge ekonomisti olan Claus Vistesen’in temel varsayımı, “Nisan ayında ve Mayıs ayının çoğunda faaliyetin durmuş olacağına dayanarak” Euro bölgesi GSYH’sinin ilk çeyrekte %4 düşmüş olması ve mevcut çeyrekte de %10 küçüleceği yönünde.
5. Disney , GE işçilerine ücretsiz izin veriyor; küçük işletmeler için tasarlanan kredi planında yaşanan sorunlar
Walt Disney (NYSE:DIS) ve General Electric (NYSE:GE), Covid-19 salgınının ABD’nin ekonomik yaşamında her hücreye sirayet etmesi ile binlerce işçisizi ücretsiz izne çıkaracak.
Disney, bunları ABD’deki tüm birimlerine uygulayacağını söyledi. Şirket yurtiçi parklarını belirsiz süre ile kapatırken gemi turu bölümü seyahatlerini askıya aldı. Ayrıca gişe rekorları kıran sinemaların vizyon tarihi de gelecek seneye ertelendi.
GE’nin kesintileri esasen havacılık bölümünü etkiliyor. Havayolu ile seyahatlerdeki çöküş ve ne zaman ne kadar toparlanabileceğine ilişkin belirsizlikten dolayı gelecek talepleri hızla düşüş yönlü revize edildi.
Öte yandan ABD hükümetinin küçük işletmelere destek için ayırdığı 350 milyar dolarlık planda sorunlar olduğuna ilişkin işaretler var. JPMorgan (NYSE:JPM), bugünden itibaren sunulabilecek olan hükümet garantili krediler için başvuruları işleme koyamayacağını söyledi. Bank of America (NYSE:BAC) başvuruları mevcut müşterileri ile sınırlıyor.
Fed’in planladığı Main Street (hanehalkı) kredi imkânı da erteleme ile karşı karşıya. Boston Fed Başkanı Eric Rosengren Çarşamba günü yaptığı açıklamada, “birkaç hafta daha” hazır olmayacağını söyledi.