Yazar – Geoffrey Smith
Investing.com - Türkiye’de enflasyon 24 yılın en yüksek seviyesine çıktı. Ağustos’ta aylık %1,46 oranında artan TÜFE yıllık %80,21’e yükseldi. ÜFE ise rekor seviyeden geriledi. Temmuz’da %144,61 seviyesine çıkan üretici enflasyonu Ağustos’ta %143,75 oldu. Ağustos ayında en çok sağlık giderlerine harcama yapılırken en az harcama ise ulaştırma grubunda görüldü. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, enflasyonun önümüzdeki aylarda daha da hız keseceğini belirtti.
Küresel tarafta Moskova'nın doğal gazı kesmesi Avrupa'daki enerji krizini tırmandırarak euro’yu son 20 yılın en düşük seviyesine indirdi. OPEC, Ekim ayı üretim stratejisini görüşmek üzere Rusya ile bir araya geldi. İngiltere yeni bir başbakan seçmeye hazırlanıyor. Volkswagen (VOWG_p) Porsche'nin halka arzını onaylayarak elektrifikasyon hedeflerini finanse etmek için değer yaratacak. Bed Bath & Beyond (BBBY) ise bir insanlık trajedisiyle sarsılacak.
İşte ABD'de 5 Eylül Pazartesi günü İşçi Bayramı kutlanırken finans piyasalarında bilmeniz gerekenler:
1. Gaz kesintisi Avrupa'nın enerji krizini derinleştirdi; euro yeni dip seviyesini gördü
Rusya'nın Almanya'ya giden Kuzey Akım (Nord Stream) 1 boru hattını Cuma günü kapatmasının ardından Avrupa'nın enerji krizi daha da derinleşerek kıtanın bu kış en büyük tedarikçisinden doğal gaz almadan idare etmek zorunda kalacağı korkusunu arttırdı. Rusya hattın kapatılmasını bakım gerektiren teknik sorunlara bağladı.
Bu gelişmeler, doğal gaz ve elektrik fiyatlarının yeniden yükselmesi ve euro'nun dolar karşısında son 20 yılın en düşük seviyesine gerilemesi ile birlikte daha derin bir resesyon ve enflasyonda daha yüksek bir zirve olasılığını gündeme getiriyor.
Hafta sonu Almanya, hanehalkı ve işletmelere yönelik 65 milyar euro’luk (64 milyar dolar) bir yardım paketinin finansmanını desteklemek için elektrik üreticilerinin beklenmedik kazançlarına yeni bir vergi getirdiğini açıklamıştı. İsveç ve Finlandiya da İskandinav enerji piyasasının çalışmaya devam etmesini sağlamak adına enerji tedarikçilerine acil likidite destekleri sundu.
2. G-7 Rusya'nın ihracat fiyatını sınırlamak için harekete geçerken OPEC+ toplanacak
Rusya'nın Cuma günü yaptığı hamle, G-7'nin Rus petrol ihracatına fiyat limiti getirme kararına bir yanıt olarak geldi; bu aksiyon, Vladimir Putin hükümetine akan parayı azaltmayı amaçlıyor ancak uygulamada ciddi zorlukları da beraberinde getiriyor.
Rusya Enerji Bakanı daha sonra, örgütün Ekim ayında üretimini günde 100.000 varil kadar azaltacağı ve bir ay önce kabul ettiği göstermelik artışı tersine çevireceği yönündeki iddiaların ortasında OPEC+’daki mevkidaşlarıyla bir araya gelecek.
OPEC+ ülkeleri halihazırda anlaştıkları kotaların günde yaklaşık 3 milyon varil altında üretim yaparken bunun pratikte nasıl bir etki yaratacağı belirsiz.
ABD ham petrol vadeli işlemleri %2,7 artışla 89,25 dolara yükselirken Brent ham petrol %2,9 artarak 95,73 dolar oldu.
3. Avrupa hisseleri gaz haberleriyle düştü; VW Porsche’nin halka arzını onaylayacak
ABD borsaları İşçi Bayramı tatili nedeniyle kapalı ancak Avrupa hisseleri Cuma günü Rusya'dan gelen haberlerin ardından karmakarışık.
Stoxx 600 %1,1 düşerken Rusya'nın gaz açığına en çok maruz kalan iki ekonominin endeksleri – DAX ve FTSE MIB – %2'nin üzerinde düşerek başlangıçta yaşadığı %3'ün üzerindeki kayıplarını azalttı.
İlgi çekebilecek hisse senetleri arasında yönetim kurulu Porsche'deki imtiyazlı hisselerin halka arzını onaylayacak olan ve önümüzdeki yıllarda elektriğe geçiş için muazzam bir yatırım bütçesini finanse etmek için fon sağlamayı uman Volkswagen yer alıyor. Yönetim kurulu ayrıca spor otomobil üreticisinin %25'lik oy hakkına sahip hissesinin, Piech ve Porsche ailelerinin VW grubunu kontrol ettiği Porsche Automobil Holding'e satışını da onaylayacak.
4. Truss İngiltere’nin yeni Muhafazakar lideri olacak gibi görünüyor
Liz Truss, TSİ 15.30’da açıklanacak olan Muhafazakar Parti liderlik seçim sonucunda İngiltere’nin bir sonraki başbakanı olarak çıkacak gibi görünüyor. Kampanyasını vergi indirimi ihtiyacına odaklayan ve aynı zamanda savunma harcamalarında büyük artışlar vaat eden Truss, parti üyelerinin ezici çoğunluğunun desteğini almış görünüyor.
Truss, göreve geldikten sonraki bir hafta içinde enerji krizinin yarattığı acıyı hafifletecek bir önlemler paketi üzerinde karara varma sözü verdi.
Bu gelişmelerin, son haftalarda hem sterlini hem de İngiltere devlet tahvili piyasasını zayıflatan zararlı bir belirsizlik dönemini bitirmesi bekleniyor. Ancak Truss'un İngiltere Merkez Bankasının (BoE) bağımsızlığına ilişkin niyetleri ve AB ilişkilerine yönelik tutumu (ekibinin İngiltere’nin Brexit anlaşmasını yırtıp atmayı planladığı bildiriliyor) gibi birçok soru hâlâ cevapsız.
5. Bed Bath & Beyond CFO'su intihar etti
Bed Bath & Beyond'un finans müdürü Gustav Arnal, şirketin mağazalarının yaklaşık beşte birini kapatma ve binlerce kişiyi işten çıkarma planını açıklamasından iki gün sonra hafta sonu intihar etti.
Arnal'ın ölümü BBBY'yi 27 Ağustos'ta sona erecek çeyrek hesaplarını tamamlamaya çalışırken hem CFO’suz hem de kalıcı bir CEO'dan yoksun bıraktı.
Arnal, Chewy (CHWY) kurucusu ve GameStop (GME) başkanı Ryan Cohen ile birlikte, kamu davası statüsü için uğraşan bir hissedar davasında davalı olarak gösterilmişti. Davada, Cohen'in geçen ay hisselerini piyasadan çekmeden önce ikilinin BBBY'nin hisse fiyatını şişirmeye çalıştıkları ve Cohen'in zor durumdaki perakendecide bir geri dönüşe öncülük etmesini bekleyen perakende yatırımcılarını hayal kırıklığına uğrattıkları iddia ediliyor.
Bed Bath & Beyond, şaka temalı (meme stock) diğer hisselerle birlikte son birkaç yıldır finans piyasalarının oyunlaştırılması için bir deyiş haline geldi.