ABD bütçe açmazı, Moody’s’in hükümet kapanışıyla ilgili uyarısı, bireysel emeklilikte kısmi ödeme: Piyasalarda neler oluyor?

© Reuters.

Investing.com – Wall Street'in ana endeksleri Eylül ayını kayıplarla kapatmaya hazırlanırken hisse senedi vadeli işlemleri düşüşe geçti. Bu arada Moody's (MCO), hükümetin kapanma durumunun ABD'nin notu için "olumsuz" olacağı konusunda uyardıktan sonra yatırımcılar Washington'da devam eden bütçe açmazındaki gelişmeleri değerlendirmeye çalışıyor. Öte yandan Başkan Biden, grevdeki otomobil işçilerine desteğini göstermek üzere Michigan'ı ziyaret etmeye hazırlanıyor. Yurt içinde ise bireysel emeklilik sisteminde kısmi ödeme hakkına dair bir yönetmelik Resmi Gazete’de yayımlandı.

1. Hisse senedi vadeli işlemleri düşüşte

ABD hisse senedi vadeli işlemleri aşağı yönlü hareket ederek bir önceki seanstaki kazançlardan geri çekilmeye işaret ederken Wall Street'teki ana endeksler, Eylül ayını düşüşle kapatma yolunda ilerliyor.

Dow %0,3, S&P 500 %0,4 ve Nasdaq 100 %0,5 değer kaybetti.

Fed’in geçen haftaki şahin politika güncellemesinin etkilerinin yanı sıra yatırımcılar, ayın son işlem haftasına, Washington'da devam eden ve hükümetin kapanmasıyla sonuçlanabilecek bütçe açmazını göz önünde bulundurarak başladı.

Dün gösterge S&P 500, teknoloji ağırlıklı Nasdaq Composite ve 30 hisseli Dow Jones Industrial Average yükseliş yaşayarak dört günlük kayıp serilerini sonlandırdı. Yapay zeka firması Anthropic'e yatırım yapmayı planladığını açıklayan e-ticaret grubu Amazon’un (AMZN) hisselerindeki artış, gelişmekte olan yapay zeka teknolojisi etrafındaki heyecan ateşini körükledi.

Ancak tüm endeksler, Eylül ayını kırmızıda tamamlama yolunda ilerlerken özellikle S&P 500, Aralık ayından bu yana en kötü ayını yaşamaya devam ediyor.

2. Hükümetin kapanma ihtimali ortaya çıkarken ABD Temsilciler Meclisi harcama tasarılarını görüşecek

ABD Temsilciler Meclisi, önümüzdeki mali yıl için muhafazakârların desteklediği dört harcama tasarısını görüşmeye hazırlanıyor ancak bunların yasalaşması beklenmiyor, bu durum da hükümetin 1 Ekim gibi erken bir tarihte kapanmasına neden olabilir.

Washington'daki en üst düzey Cumhuriyetçi lider olan Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy, kürtaja erişimde kısıtlamalar ve iklim girişimlerine yönelik harcamalarda kesintiler içeren yasa tasarılarını ilerleterek partisinin bazı üyelerini yatıştırmaya çalıştı.

McCarthy bunun karşılığında aşırı sağcı GOP milletvekillerinden, kapanmayı geçici olarak önleyecek bir fon tasarısını geçirmek için yeterli desteği almayı umuyor.

Ancak birçoğu, bu yılın başlarında McCarthy ve Başkan Joe Biden tarafından yapılan bir harcama anlaşmasından hoşnut olmayan katı Cumhuriyetçiler, geçici bir önlemi destekleme konusunda çekincelerini dile getirdi.

Kredi derecelendirme kuruluşu Moody's dün yaptığı açıklamada, olası bir kapanmanın, ABD kurumlarının ve yönetiminin, benzer üst düzey üçlü A notuna sahip diğer ülkelere kıyasla "zayıf olduğunu vurgulayacağı" uyarısında bulundu.

3. Biden, otomobil işçilerinin grevi sırasında Michigan'ı ziyaret edecek

Başkan Biden Salı günü Michigan'a gidecek ve sendika yanlısı olarak bilinen lider, United Auto Workers sendikasının Detroit otomobil üreticilerine karşı devam eden grevine desteğini gösterecek.

Ford (IS:FROTO) Motor (F), yakın zamanda teklifini iyileştirmesine rağmen UAW ile müzakerelerinde "önemli boşluklar" olduğunu belirtmişti. Ford, General Motors (GM) ve Jeep üreticisi Stellantis (STLA) ile birlikte ücret artışları önerdi ancak sendika, emeklilik hakları ve çalışma koşulları gibi konularda farklılıkların devam ettiğini söyledi.

Detroit Üçlüsü olarak adlandırılan bu firmalara ait montaj tesislerinde 15 Eylül'de başlayan UAW grevleri, on binlerce işçinin greve çıkmasına yol açtı.

Gelecek yıl yeniden seçime girmeye hazırlanan Biden, henüz UAW'den resmi bir destek almış değil. Otomobil şirketlerine, şirket kârlarını sendika üyeleriyle paylaşmak için "daha fazla adım atmaları" çağrısında bulundu.

Bu arada eski Başkan Donald Trump, 2024 seçimleri öncesinde birçok mavi yakalı seçmenin desteğini yeniden kazanmaya çalışırken Çarşamba günü Detroit'te otomobil işçileri için bir miting düzenlemeyi planlıyor.

4. Evergrande hisseleri üst üste ikinci gün düştü

China Evergrande Group (3333), ana yerel birimlerinden birinin onshore tahvil ödemesini kaçırdığını açıklamasının ardından hisseleri, üst üste ikinci gün düşüş yaşadı.

Evergrande'ye bağlı Hengda Real Estate Group, Hong Kong Borsasına yaptığı başvuruda 25 Eylül'e kadar vadesi gelen 4 milyar yuanlık tahvilin anapara ve faizini ödemediğini duyurdu.

Bunun üzerine Evergrande hisseleri %8,14 oranında değer kaybetti.

Bu, Çin ekonomisinin genelini etkileyen emlak krizinin merkezinde yer alan zor durumdaki emlak grubu Evergrande için son darbe oldu. Dün Hengda'ya yönelik bir soruşturma nedeniyle yeni borç ihraç edemeyeceğini açıklamasının ardından şirketin hisseleri %20'den fazla değer kaybetti.

5. Petrol fiyatları, yakıt talebiyle ilgili endişeler üzerine düştü

Yatırımcılar; önemli merkez bankalarının, enflasyonla mücadele etmek için faizleri daha uzun süre yüksek tutabileceklerini öne sürmelerinin yakıt talebini nasıl etkileyebileceğini ölçmeye çalışırken petrol fiyatları düştü.

Geçtiğimiz hafta ABD Merkez Bankası (Fed) ve Avrupa Merkez Bankası (ECB), fiyat artışlarını kontrol altına alma konusundaki kararlılıklarını yineleyerek politikanın beklenenden daha uzun bir süre daha sıkı kalabileceğini ima etti. Böyle bir taktik muhtemelen ekonomik faaliyeti vuracak ve bu da petrol talebini azaltacaktır.

Diğer taraftan Evergrande'nin bu hafta yaşadığı sıkıntılar, dünyanın en büyük ham petrol ithalatçısı olan Çin için yılın geri kalanında ekonomik büyüme üzerindeki stresi yeniden artırdı.

Rusya ve Suudi Arabistan'ın, üretim kesintilerini 2023 sonuna kadar uzatmasının ardından hâlâ büyük ölçüde sıkışık olan arz, bu talep endişelerini kısmen dengeliyor.

WTI %1,1 düşüşle 88,74 dolardan işlem görürken Brent %1 düşüşle 90,95 dolara geriledi.

6. Türkiye’de bireysel emeklilik sisteminde kısmi ödeme dönemi

Bireysel emeklilik sisteminde katılımcıların kısmi ödeme alma hakkını kullanmasına yönelik temel esaslar ile tarafların hak ve yükümlülüklerinin düzenlenmesine ilişkin Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu Yönetmeliği Resmi Gazete'de yayımlandı.

Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmeliğe göre kısmi ödeme hakkını en az 5 yıl kullanmamış katılımcıların, başvuru tarihi itibarıyla geçerli olan aylık brüt asgari ücret tutarının en az beş katı kadar katkı payı ödediği sözleşmesinden, yönetmelikte belirlenen hal ve koşullarda birikiminin %50’sine kadar olan tutarı çekebilecek.

Yönetmeliğe göre katılımcılar, evlilik, konut alımı, eğitim ve doğal afet durumlarında kısmi ödeme hakkını kullanabilecek.