Piyasaların dikkatle takip ettiği ve beklediği referandum sonuçlandı. Sonuçlar, anketlerle oldukça farklı çıkarken, Yunan halkı yüzde 61 hayır diyerek Tsipras’a destek oldu ve kemer sıkma politikalarına karşı olduğunu gösterdi. Bu sonuç Avrupa tedirginlik yaratırken, Grexit’i ihtimalden çıkarıp ana senaryo haline getirdi.
Bu hafta oldukça hareketli geçecek. Bugün Sabah saatlerinde kreditörlerle müzakereleri yürüten Yunanistan Maliye Bakanı Varoufakis istifa etti. Bugün Merkel ile Hollande Paris’te referandum sonuçlarını değerlendirmek üzere bir araya gelecekler. AB Konseyi Başkanı Tusk ise Euro Bölgesi liderlerini Salı günü olağanüstü toplantıya çağırdı. AB Konseyinden yapılan açıklamada ise bakanların Yunanistan hükümetinden yeni teklifler beklediğini belirtti.
Yunanistan’ı zor günler bekliyor
Likitede sorunu ile karşı karşıya olan ülkede AMB’den acil bir yardım gelmezse, hükümet, bankaları açma konusunda sıkıntı yaşayacak. ATM’lere para koyma konusunda bile sorun yaşanabilir. Ayrıca halkın benzin istasyonları ve marketlerde kuyruk oluşturduğunu düşündüğümüzde, akaryakıt ve gıda dahil mallarda kıtlık yaşanabileceği düşünülebilir. Sermaye kontrolleri ve ödeme güçlüğü, ekonomi ve işsizliğin kötüleşmesine yol açacak. Emekli maaşları ödenmeme noktasına gelebilir.
Ayrıca Paralel para birimine geçmeyi düşünmediklerini söyleyen hükümet yetkililerinin aksiye, Yunanistan Maliye Bakanı Varufakis'in gerekmesi durumunda ülkesinin Kaliforniya örneğinde olduğu gibi paralel para birimini yürürlüğe sokabileceği haberleri kafaları kurcalıyor.
Paralel para birimi “IOU”
Yunanistan para basamadığı için IOU denilen ve “paralele para birimi” olarak sunulacak ödeme aracını hayata geçirecek. Ülkede dolaşıma sokulacak IOU’lar ile iç ödemeler gerçekleşecek. Bu senetler euroya göre iskontolu olacak. Ve zamanı geldiğinde elinde senet olan kişi o miktarda euroyu belirlenen tarihte alma hakkına sahip olacak. IOU’ya geçilmesi sermaye kontrolü getirecek. Bu durumda Yunanistan vergi ve diğer Euro gelirlerini borç ödemelerinde kullanabilecek ve default veya Euro’dan çıkmaktan kaçınmış olacak.
Yunanistan’ın kriz yönetiminin iyi uygulayamaması ve başarısız olması Avrupa için beklenenden daha ağır sonuçlara neden olabilir. Euro Bölgesi'nden çıkışının domino etkisi yaratmaması için ECB’ye çok iş düşüyor. Domino etkisi tamamen Avrupa’daki likiditeye bağlı. Eğer Yunanistan eurodan çıkarsa, İspanya, Portekiz ya da İtalya’da yatırım yapılır mı sorusu akla geliyor. Tedirginlik artacağından ülkelerde likidite azalacaktır. Bu da birilerinin bu ülkelere likidite sağlaması gerektiği anlamına geliyor. AMB, büyük olasılıkla bölgesel bulaşmayı önlemek için, mevcut büyük çaplı tahvil alım programını genişletmeyi de içerebilecek yeni tedbirlere baş vuracak. Ve eğer ECB bunu yapamayacaksa, Euro Bölgesi’nin istikrarı ciddi anlamda sorgulanacaktır.