Yunanistan Euro’dan Çıkarsa

Yaklaşık 4 aydır gündemi meşgul eden Yunanistan, artık sona yaklaşmış gözüküyor. Önlerinde 2 seçenek var; ya kreditörlerin şartlarını kabul edip yeni finansman sağlayacaklar, ya da temerüde düşüp sil baştan başlayacaklar.

Daha önce yaşanılmayan bir durum olduğundan etkilerinin nasıl olacağı merak ediliyor. AB’de eurodan çıkmak için bir mekanizma yok. Birlik kurulurken bir çıkışa ihtiyaç olacağı düşünülmediğinden bu belirsizlik olarak kalmaya devam ediyor. Yunanistan’ın eurodan çıkmasının domino etkisi yaratacağı beklentisinde olanlar ve birbirlerini etkileme potansiyeli olan iflasların olası etkilerini engellemeye yönelik mekanizmalarını oluşturduğu belirtilerek, 2012'ye oranla olası bir ayrılığın etkilerinin daha az olacağı düşünen 2 grup var.

Domino etkisi tamamen Avrupa’daki likiditeye bağlı. Eğer Yunanistan eurodan çıkarsa, İspanya, Portekiz ya da İtalya’da yatırım yapılır mı sorusu akla geliyor. Tedirginlik artacağından ülkelerde likidite azalacaktır. Bu da birilerinin bu ülkelere likidite sağlaması gerektiği anlamına geliyor. Ve eğer ECB bunu yapamayacaksa, Euro Bölgesi’nin istikrarı ciddi anlamda sorgulanacaktır.

Yunanistan’ın eurodan çıkması onlara bir şey kaybettirmeyebilir. Sonuçta İsviçre, Norveç gibi ülkeler kendi para birimlerini kullanmalarına rağmen AB’nin olanaklarından yararlanıyorlar. Grexit’in Almanya ve Fransaya toplam maliyeti ise 160 milyar Euro. Eğer Grexit gerçekleşirse bu tarihteki en büyük kayıp olacak. Yunanistan’ın bölgeye olan maliyetini düşündüğümüzde oldukça zor bir karar olduğunu söyleyebiliriz.

Drahmiye dönüş nasıl olacak?
Eski para birimine dönüşte Yunanistan’ı zorlu bir süreç bekleyecek. Yeni bir para biriminin basılması 4 ay sürüyor. Bu yeni para birimi ile euro arasında muhtemelen bir döviz kuru belirlenecek. İlk aşamada bankalar tatil edilecek ve Yunan halkının bankalara gidip euro mevduatlarını çekmeleri engellenecek. Bankalarda eriyen aktifler bir çok bankanın batma noktasına gelmesine sebep olacak. Sermayesi güçlü olan kurtulacak, ufaklar ise batacak. Temerrüde düşen ülkenin para birimine güvenmeyen olan halk euro ve dolar olarak almak isteyecek ve Drahmi değersizleşecek. Devalüasyon ile ülkede enflasyon artacak ve Yunanistan sermaye kontrolü yapmak isteyecek.

Devalüasyon faydalı olacak mı?
Turizm cenneti olan Yunanistan’da ucuzlayan fiyatlar ile sektör oldukça karlı hale gelebilir. Ancak sanayi sektörü zayıf olan ülkeyi turizmin kurtarması hayal olur. Zaten kurtarabiliyor olsaydı Yunanistan bu duruma düşmezdi. Ülkenin ihracat yapmaya ihtiyacı var. Yunanistan’da diğer ihracat yapılan sektörler tarım ve hizmet. Ancak kayda değer bir ihracat yapılmıyor. Yunanistan’daki şirketler euro üzerinden borçlanıyor. Yunanistan eurodan çıkarsa, Yunan borçları euro üzerinden tahsil edilmeye devam edecek. Bu durumda Yunan şirketleri iflas edecek. Diğer taraftan Yunanistan’ın devalüasyona gitmesi dış yatırımları artırabilir. Zaten son zamanlarda Rusya ile görüşmeler yapılıyor.

Türkiye nasıl etkilenir?
İki ülke arasındaki ticaret hacmi yüksek değil. 2014 yılında sadece 5.6 milyar dolarlık bir ticaret hacmi gerçekleşti. Bu dönemde Türkiye, Yunanistan'a 1.4 milyar dolarlık ihracat yaparken, bu tutar toplam ihracatının sadece yüzde 0.9'unu oluşturdu. Türkiye’nin Yunanistan’a yaptığı ithalat ise 100 milyon dolar civarında.

Turizm alanında ise olumsuz etkisini görme olasılığımız çok yüksek. 2014 yılında Türkiye'yi 41 milyon turist ziyaret etmiş ve turizm geliri de 29 milyar euro olmuştu. Yunanistan’da ise bu sayı 21 milyon olarak açıklanmıştı. Son dönemdeki eurodaki değer kaybı ile ülkeye gelen turist sayısında artış görülüyor. Eurodan çıkış gerçekleşirse ucuz fiyatlarla turizm sektöründe bize yaklaşabileceklerini düşünüyorum.

Bir başka olumsuz senaryo ise yatırımcıların riskten kaçmak için Türkiye gibi gelişen ülkelerdeki yatırım pozisyonlarını da kapatacağı beklentisi. Böyle bir durumda TL’de değer kaybı yaşanabilir. Faizlerde ve CDS’lerde ise yükseliş görebiliriz. Ancak başta da söylediğimiz gibi ilk kez karşılaşılacak bir durum olduğundan sonuçları tam olarak kestirilemiyor.