Yine Bir Fed Bekleyişindeyiz

Geçtiğimiz hafta içinde ABD’den gelen veriler beklentileri karşılayamadı ve dolar, Türk Lirası hariç tüm para birimleri karşısındaki düşüşünü sürdürdü. Öncelikle ABD ekonomisine bakacak olursak, son ay içinde gelen veriler hızla büyüyen ABD ekonomisinde durgunluk mu yaşanıyor? sorusunu sorduruyor. Ancak ABD ekonomisine bir bütün olarak bakacak olursak, parasal genişlemeden sonra nihai hedef olan faiz artırımı için koşulların ‘henüz’ uygun olmadığı gerçeği beliriyor. Öncelikli sorun enflasyon, bir diğer önemli sorun ise reel ücretlerdeki durgunluk. ABD ekonomisindeki ücret politikasına geçmişten günümüze baktığımızda 1979-1980 döneminden sonra reel ücretlerde durgunluk yaşandığı ve bunun hala aşılamadığı görülüyor. Tek başına işsizlik oranındaki azalış ya da istihdamın istenilen düzeyde olması reel ücretlerde düzelme olmadıkça ABD ekonomisinin istikrarlı büyümesinde yeterli olmayacaktır. Dolayısıyla Fed’in bunu bir tarafa bırakması da mümkün olmayacaktır. Fed, önceki toplantısında Nisan ayında faiz artırımı yapmayacağını zaten belirtmişti, dolayısıyla 29 Nisan’daki toplantıdan yine Fed’in kullanacağı ifadelerden anlam çıkarmaya çalışacağız. Uzun zamandır Fed’in faiz artırımı kararı hakkında yorumlar yapıyoruz ancak bu dönemde asıl dikkat kesilmemiz gereken nokta ise Türk Lirası…

Yılbaşından itibaren yüzde 14’ün üzerinde değer kaybı yaşayan Türk Lirası daha ne kadar kan kaybedecek? Bu sorunun cevabı oldukça zor, çünkü karamsar olmak istemem ancak ülke ekonomisindeki durgunluğun yerini krizden hemen önceki döneme bıraktığını düşünüyorum. Türkiye’nin son yıllardaki ekonomi politikası oldukça farklılaştı. Öncelikle üretime destek sağlanmadığı için neredeyse tüm ihtiyaçlarımız ithal ediliyor. Bir diğer önemli husus ise yabancı sermayeye olan güven.. Öyle ki dış borumuzu buradan gelen destekle kapatıyoruz. Sonu gelmeyen inşaat furyası ile konut fiyatlarında fahiş rakamlara gelindi. Bir tarım ülkesi olarak tarım alanında yüzde 5’in üzerinde bir gerileme var ve buradaki gerileme yerini başka bir alandaki üretime bırakmıyor maalesef. Yine bir tarım ülkesi olarak en ucuz temel gıdalarımızdan olan patatesin fiyatının 6 TL olması ekonomimizin durumunu özetliyor.

Kurdaki yükseliş için ise kaygıları azaltmak adına ‘EUR/USD paritesinden kaynaklanıyor, dolar tüm dünyada değerleniyor’ yorumları yapılıyor. Ancak dolar son iki haftadır tüm ülke para birimleri karşısında gerilerken kur rekor üstüne rekor kırıyor. Bir diğer nokta ise eğer kurdaki yükseliş EUR/USD paritesi ve dolardaki kuvvetlenmeden kaynaklanıyorsa, EUR/TRY paritesinin gerilemesi gerekirdi ki 3,0 sınırındayız. Sepet ise rekor seviyede.. Enflasyon beklentilerden yüksek, temel gereksinim fiyatlarında da yükseliş var ve hane halkı bu kaygılarla tasarrufa gitmek zorunda kalıyor.

Bir diğer sorun ise seçimler… Seçimlere çok az bir zaman kaldı ve yaklaşık on üç senedir iktidar olan hükümet için bu seçim çok kritik ve haliyle yatırımcılar için de öyle. Uzun zamandır devam eden ekonomik düzenin nasıl bir değişiklik gösterebileceği endişesi ile piyasada bekleme süreci yaşanıyor.
Türk Lirası’ndaki değer kaybının ‘öncelikli olarak’ dolar ya da Fed’den kaynaklandığını düşünmüyorum aksine ülke içindeki ekonomik verilerin ve yaşanan iç dinamiklerin belirleyici olduğunu düşünüyorum.

Teknik seviye olarak kura bakacak olursak, geçen hafta paritede yeni rekor görebileceğimizi ve 2,7430 seviyesinin önemli olduğunu vurgulamıştım. Haftanın son işlem gününde parite, beklediğim yükselişi gerçekleştirdi ve 2,7430 ile rekor tazeledi. Yeni hafta içinde ABD büyüme rakamları ve Fed toplantısını takip edeceğiz. Son haftalarda komite üyelerinin birbiri ile çelişen açıklamalarından sonra Fed’in ortak açıklaması önemli olacak. Son verileri değerlendirince toplantıdan çok şahin açıklamalar beklemiyorum. USD/TRY paritesinde Fed toplantısı öncesinde bir miktar yükseliş yaşanabilir.2,7430 direnci üzerinde 2,7650 seviyesi takip edilebilir. Fed’in beklentimden farklı daha keskin bir açıklama yapması ile paritede 2,78 seviyesi görülebilir. Ancak yazının başında da belirttiğim nedenlerle Fed’in mevcut hedeflere henüz yaklaşamadıkları yönünde bir açıklama yapması ile parite sert düşüş yaşanabilir. Destek olarak 2,6630-2,6420 ve 2,6150 seviyeleri takip edilebilir.

Ancak düşüşlerdeki dip seviyeler ise alım fırsatı olarak değerlendirilebilir. Nitekim Dolar’daki yükseliş ve Türk Lirası’ndaki değer kaybı ‘artarak’ devam ediyor.