Dolar Endeksi’nin artan faiz beklentileri, Trump’ın büyüme vaadleri ve olumlu verilerle son zamanların en yüksek seviyesine çıkması ile özellikle gelişen ülke para birimlerinde sert düşüşler yaşanıyor, ancak Türk Lirası benzerlerinden negatif ayrışmaya devam ediyor.
Bilindiği gibi lira üzerinde iç nedenlerden ötürü baskı oldukça fazla ve her gün biraz daha düşen lira, bugün dolar karşısında 3,41’e gerileyerek rekor tazeledi. Şimdi gözler TCMB’nin 24 Kasım’da yapacağı PPK toplantısında.
Yıl içindeki tüm toplantılarında faiz koridorunun üst bandında indirim yapan kurul, Ekim’i pas geçti ve yapılan yazılı açıklama, lira üzerindeki risklerin III. çeyrekte de devam edeceğini gösteriyordu. Özellikle ithalat fiyatlarında artış beklenmesi ve döviz kuru ile maliyet unsurlarındaki artışın enflasyondaki toparlanmayı da sınırlayacağı ifadeleri önemliydi.
Merkez Bankası Kasım toplantısında ne yapacak?
Geçtiğimiz ay kurda yaşanan yükseliş, TCMB’nin faiz indirmemesindeki en önemli nedendi ve kur geçen aya göre %5 üzerinde yükseliş yaşadı. Buna ek olarak siyasi gelişmelerde de tansiyon yükseldi.
Bu koşullarda kurulun faiz indirmesini beklemiyoruz, ancak merak edilen soru TCMB faiz artırır mı?
TCMB’nin kurdaki yükselişe daha önceleri de faiz artırarak müdahale ettiğine tanık olduk ve bu müdahale etkili de oldu, ancak kısa süreli kaldı. Merkez Bankasının kurda düşüş sağlamak için faizlerde sert bir artış yapması gerekiyor, yani %3 üzerinde bir hamle olmalı, ancak bunun mümkün olmadığı biliniyor.
Şu anda yaşanan yükselişte elbette ki dolar rallisinin etkisi çok büyük ve dolarda yaşanacak sakinleşme ile kurda geri çekilmeler görülecektir, ancak önemli olan nokta ise, çok kısa sürede bu kadar çok değer kaybı yaşayan lira, dolardaki gerileme ile ne kadar toparlayabilir?
TCMB de bunu görmek için kurda yaşanan bu sert harekete faiz silahı ile müdahale etmemeyi ve rüzgarın dinmesini beklemeyi tercih edebilir. Ardından kurun geri çekilmelerde hangi seviyelerde dengelendiğine bakacaktır.
Lira üzerinde mevcut baskıların dışında orta vadede etkisini gösterecek bir diğer önemli sorun ise AB-Türkiye ilişkileri…
Bilindiği gibi ülke olarak en büyük ihracatı AB’ye yapıyoruz ve AB ekonomisindeki iyileşme bizim ekonomimiz için de pozitif bir durum. Zaten TCMB, son PPK notunda bunu ‘Avrupa Birliği ülkelerinin talebindeki artışın ihracat üzerindeki olumlu etkisi sürmektedir. Dış talep üzerindeki jeopolitik gelişmeler kaynaklı olumsuz etkilere karşın dış piyasalarda pazar çeşitlendirme esnekliği ihracatı desteklemeye devam etmektedir.’ İfadeleriyle belirtti.
Avrupa Parlamentosu Başkanından ‘ekonomik yaptırıma gidilebileceği’ açıklamasının gelmesi son derece önemli bir sorun. AB’nin ülkemize ekonomik yaptırımda bulunması demek ekonomimizde çok ciddi kayıplar yaşamamız demek ve etkileri uzun süre devam edecek bir sorun olacaktır.
Liranın toparlanması siyasi gelişmelerle mümkün!
Doların küresel piyasalardaki seyri elbette ki kurdaki hareketlilikte belirleyici, ancak ülke içinde özellikle siyasi ve jeopolitik belirsizliğin azalması, endişe yaratan AB ilişkilerinde yaşanacak pozitif gelişmeler, liranın toparlanmasını sağlayacaktır.
Merkez Bankasının yetkisi ve içeriği dışında yaşanan gelişmelerin yarattığı sonuçlara Merkez Bankasının çare bulmasını beklemek de doğru olmayacaktır.