Bu makale 30.06.2022 tarihinde İngilizce olarak yayınlanmıştır.
OPEC+’nın bugünkü toplantıda mevcut petrol üretimi planları dışına çıkmaya karar vermesi mümkün değil. Geçtiğimiz ay üretim kotalarını beklenenden daha fazla artırarak piyasayı şaşırtmıştı. Ancak OPEC+ ülkelerinin çoğu, şu an zaten maksimum kapasitede üretim yapıyor. Yani kotalar yükselse bile OPEC+’nın pazara ek arz getirmesini beklememeliyiz.
Suudi Arabistan, BAE ve Rusya hariç.
Rusya
Rusya, indirimli petrolüne Hindistan ve Çin gibi müşterilerinden gelen talebi karşılamak adına üretimini istikrarlı bir şekilde artırıyor. Platts’e göre Mayıs ayında günlük 9,29 milyon varil petrol üretti. Başbakan Yardımcısı Alexander Novak, ülkedeki petrol üretiminin Haziran ayında günlük 600.000 varil artmasını beklediğini söyledi. Bu önemli bir artış olur ancak yine de OPEC+ kotasının altında bir rakam.
Rus petrol üretiminin artmaya devam edip etmeyeceği belirsiz. IEA, yaptırımların uygulanmaya başlaması ile birlikte Rus petrol üretiminin Aralık ayına kadar günde 2 milyon varil düşmesini bekliyor ama Hindistan ve Çin’de Rus petrolüne olan iştah artarken bu tahmin çok abartı olabilir.
Suudi Arabistan
Saudi Aramco (TADAWUL:2222) günlük 12 milyon varil petrol üretebilir. Ancak yüksek üretim seviyelerini korumak, petrol sahalarına zarar verebilir. Bu da bir kesinti veya askeri bir saldırı halinde tedarik yükümlülüklerini yerine getirmede başarısız olma riskini artırır. Bu nedenle Suudi Arabistan’ın günlük 11 milyon varilin çok üzerinde üretim yapması mümkün değil.
Platts’e göre halihazırda Suudi Arabistan günlük 10,45 milyon varil üretim yapıyor. 2018 Kasım ayında 11,01 milyon varil ve 2020 Nisan ve Mayıs ayında yaklaşık 12 milyon varil üretim yapmıştı. OPEC+’nın güncel programına göre Suudi Arabistan’ın kotası, Ağustos ayında günlük 11 milyon varile ulaşacak. İzin verilen maksimum seviyede üretmeyi seçse bile pazara ancak 550.000 varil ek arz sunabilecek.
BAE
Mayıs ayında BAE günlük 3,03 milyon varil üretim yaptı ve kotası Ağustos ayında 3,17 milyon varile çıkacak. BAE günlük 4 milyon varil üretim yapabileceğini söylese de hiçbir zaman bu seviyede bir üretimi olmadı.
Maksimum kapasitede üretim yapmaması, Suudi Arabistan gibi BAE için de bir avantaj. Çünkü bu seviyeye ulaştığında planlanmamış kesintileri telafi edecek veya ulusal güvenliğin tehdit altında olduğu bir durumda kullanılabilecek bir yedek kapasitesi kalmıyor.
Üretim gerçekten artmayacaksa kotaları planlanan rakamların üzerine çıkarmanın OPEC+ üreticileri için pek faydası yok. Buna ek olarak Suudi Arabistan ve BAE, fiyat artışlarının gerçek sorumlusu Rusya-Ukrayna savaşı olduğu için kendilerinin sunacağı ek arzın, petrol fiyatlarını düşüreceğine inanmıyor.
Sorun, ABD Başkanı önümüzdeki ay Suudi Arabistan’a geldiğinde bunu Biden yönetimine açıklamak olacak. Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un G7 toplantısında yaptığı yorumlarında görüldüğü gibi dünya liderlerinin petrol üretimi ve üretim kotaları ile ilgili detayları kavramakta zorlandığı açık. Macron’un, Başkan Biden’e BAE’nin maksimum kapasitede üretim yaptığını ve Suudi Arabistan’ın üretimi günde yalnızca 150.000 varil artırabileceğini söylerken yakalandığı bir video var.
BAE OPEC kotasında veya buna yakın seviyede üretim yapıyor, Suudi Arabistan mevcut kotası altında günlük yalnızca 150.000 varil üretim yapabilir – hayır, bu açıklama doğru değil. Her iki ülkenin de daha fazlasını üretme kabiliyeti var ve Ağustos ayında üretim kotalarını artırdıklarında belki de böyle yaparlar.