Bu makale 29.03.2017 tarihinde İngilizce olarak yayınlanmıştır
Geçtiğimiz hafta sonu OPEC ve OPEC Harici Bakanları Ortak Takip Komitesi (JMMC), üretim kesintisinin uzatılması konusunda tavsiyede bulunmayarak piyasaları şaşırttı. Bu durum, Pazartesi günü petrol fiyatlarında sert düşüşe sebep oldu.
OPEC ve OPEC harici ülkelerin altı ay daha üretim kesintisine devam etmesini önermek yerine komite, Nisan ayında gerçekleşecek toplantıya kadar herhangi bir öneride bulunmama kararı aldı. Bakanların tam olarak nerede ve ne zaman toplantı yapacağı ise henüz belli değil.
Kayaç petrolü üreticileri, bankalar ve yatırımcıların, üretim kesintisinin uzatıldığına dair bir işarete ihtiyaçları vardı. Ancak şu noktada üretim kesintisinin uzatılması üretim kesintisine uymayan üreticilere karşı OPEC’in duruşuna zarar verebilirdi. Aynı zamanda kurumun 25 Mayıs’taki bakanlar toplantısında üretim kesintisi ile ilgili daha fazla görüşme yapmasını engellerdi.
Platts analistlerine göre OPEC’in ortalama uyum oranı 106%, yani OPEC, söz verdiğinden daha fazla kesinti gerçekleştirdi. Ancak komite, bunun Suudi Arabistan’ın cömert üretim kesintisine bağlı olarak gerçekleştirdiğini de ekledi. Suudi Enerji Bakanı Khalid al-Falih, ek üretim kesintisinin tek seferlik iyi niyetli bir davranış olduğunu, ancak sürekli olarak “bedavacıları” taşıyamayacaklarını belirtti.
Irak ve Birleşik Arap Emirlikleri’ne zayıf performans sebebiyle özellikle çağrı yapıldı. İki ülke bakanları da ek üretim kesintilerinin şu anda beklemede olduğunu ifade etti.
- Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Mart ve Nisan ayında 139 bin varillik ek üretim kesintisi yapacağını belirtti. ADNOC (BAE ulusal petrol şirketi), üretim sahasında yapılacak bakımların bu üretim kesintisini gerçekleştireceğini ifade etti.
- Irak anlaşmaya tam uyum sağlayacağını belirtti ancak 210 bin varillik üretim kesintisinin zaman dilimi ile ilgili bir açıklama yapmadı. Bu noktada Irak’ın kotaya tam olarak uyması zor görünüyor. Irak Petrol Bakanı Cabbar el-Laibi, Irak’ın üretim değil ihracat miktarına odaklandığını ifade etti. JMMC bu fikre katılmıyor.
- Rusya da tam uyum içinde değil. Enerji Bakanı Alexander Novak, Rusya’nın Mart ayında 300 binlik üretim kesintisi sözünün 185 bin varillik kısmını yerine getirdiğini, Nisan ayında ise tamamını gerçekleştirmeyi hedeflediklerini ifade etti.
Venezuela, Irak, Cezayir, Angola ve Katar dahil birçok OPEC üyesi zaten üretim kesintisi anlaşmasının genişletilmesine verdiği desteği dile getirdi. OPEC üyesi olmayan Umman bile üretim kesintisini altı ay daha uzatmayı destekliyor. OPEC’in en güçlü üreticileri Rusya ve Suudi Arabistan, bu konu ile ilgili bir öneride bulunmak için oldukça erken olduğunu düşünüyor ve 25 Mayıs’taki toplantıyı bekliyor.
Üretim kesintisinin uzatılması için desteklenmesi, Suudi Arabistan'ın uyumsuz OPEC ülkelerine daha iyi uyumu zorlaması için bir sebep sağlıyor ve İran, Nijerya ile Libya’yı da anlaşmaya dahil etme imkanı tanıyor. Bu ülkeler şu anda üretim kesintisinden muaf.
Rusya’nın açısından baktığımızda üretim kesintisini uzatmayı desteklemenin bir yararı olmadığını görüyoruz. Bununla birlikte, Rusya, Mayıs ayında OPEC ek üretim kesintisi yapabilir. Nisan ayında üretim kesintisi uyum toplantısı gerçekleşecek ancak kararlar muhtemelen Mayıs ayından önce gelmeyecektir.