Bilindiği gibi 15 Temmuz darbe girişiminin ardından kredi derecelendirme kuruluşları ard arda ülke kredi notumuza dair değerlendirmelerde bulunmuştu.
Önce Moody’s, Türkiye’nin ‘Baa3’ ve negatif olan kredi notunu incelemeye aldıklarını ve 17 Türk bankasını da negatif izlemeye aldıklarını açıkladı. Ardından THY’nin Ba1 olan kredi notunu Ba2’ye düşürdü, ayrıca Koç Holding, Doğuş Holding ve OYAK başta olmak üzere sekiz önemli şirketin notlarını düşürmek üzere incelemeye aldıklarını açıkladı.
Moody’s’ten hemen sonra Fitch de ülke kredi notumuzu negatif izlemeye aldığını belirtti ve gerekli değerlendirmeyi de 19 Ağustos’ta yapacağını açıkladı.
Ancak en sert hamleyi S&P yaptı ve Türkiye'nin BB+ olan notunu BB'ye düşürdü, görünüm ise negatif. S&P’nin bu kararı ile kur 3,10 seviyesine yaklaşarak rekor kırmıştı.
Kredi derecelendirme kuruluşlarının kararlarının neden bu kadar önemli olduğuna bakarsak,
Derecelendirme: menkul kıymet ihraç eden bir kuruluşun ihraç ettiği menkul kıymeti yani finansal yükümlülüğünü zamanında ödeyip ödeyemeyeceğinin değerlendirilmesidir.
Kredi derecelendirme kuruluşları ülkelere kredi notunu verirken o ülkenin sadece ekonomik durumunu baz almaz, bunun yanında jeopolitik konumunu, siyasi durumun da dikkate alırlar. Dolayısıyla ekonomik süreçte o an için bir sorun olmasa da jeopolitik ya da siyasi durumda yaşanan olumsuzlukların en nihayetinde ekonomiye de yansıyacağı gerçeğini öngörürler. Buna en yakın örneği S&P’nin not görünümümüzü düşürmesinde gördük. Yaşanan darbe girişiminin ve siyasi krizin etkisi ile alınan bu kararı her ne kadar doğru bulmasak da kredi derecelendirme kuruluşlarının bu gelişmeleri de dikkate aldığını gördük.
Bugünkü Moody’s kararının çok önemli olmasının nedeni ise;
Her ülke ekonomisi için gereken fon ihtiyacını ülke içinden sağlayamayabilir ya da ülke içinden sağlanan fonun maliyeti daha yüksek olduğu için ülke dışından fon almak isteyebilirler. Bu noktada da fon alabilmesi için tabir yerindeyse güvenilir olduğu referansını kredi notuyla gösterir.
Şu anda ülkemize ‘yatırım yapılabilir’ notu veren iki kurum var Fitch ve Moody’s ve bir ülkenin yatırım yapılabilir seviyede olması için de en az iki derecelendirme kuruluşunun onay vermesi gerekir. Eğer bu iki kurumdan biri notumuzu düşürürse bu özelliği kaybetmiş olacağız.
Yatırım yapılabilir statümüzün olmaması ise, hem fon arayışımız zorlayacak hem de içerdeki fonların da çıkmasına neden olacak. Bu yüzden bugünkü karar oldukça önemli.
Beklentilere baktığımızda ise,
Moody’s’in bugünkü kararında not indirimine gitmesi beklenmiyor, ancak negatif izlemenin devam ettiği uyarısında bulunabilir ve ilerleyen aylarda yeni açıklama gelene kadar bu konuda tetikte kalmaya devam edeceğiz. Ancak olumsuz sonucun gelmemesi ile lira tarafında toparlanma yaşanabilir.
Bir diğer nokta ise, 19 Ağustos’ta Fitch’ten gelecek karar olacak. Benzer bir sonuç ile kaygılar azalabilir.
Elbette bu iki kurumdan herhangi birinden ya da her ikisinden gelecek olumsuz karar ile lira tarafında çok sert düşüşler yaşanabilir ve kur tarafında rekor tazelenebilir, ancak bu olasılığı çok zayıf görüyoruz.