Bu yazı Investing.com için özel olarak kaleme alınmıştır.
- Teknoloji dünyayı daha küçük bir yer haline getiriyor
- Blok zinciri teknolojisinin değerine dair bazı argümanlar
- Rusya'nın Ukrayna'yı işgali dünyayı ikiye böldü
- İki tarafın da kendi dijital parasını çıkarmasına ne kadar kaldı?
- Şu an küresel rezerv olmaya aday bir kripto para var mı?
Küreselleşme, ekonomi politikasını ve dış politikayı küresel bir bakış açısıyla yürütmek ve planlamaktır. Bu ideoloji insanların, tüketim mallarının ve bilginin ülkeler arasındaki sınırları engelsiz bir şekilde geçmesi gerektiğine inanır. En iyi haliyle, küreselleşme serbest ticarete ve piyasalara özgür erişime adanmış sosyo-ekonomik bir sistem yaratır. Özünde, ulusalcılığın tam tersidir.
Yine de, küreselleşme karmaşık bir konu. Bazılarına göre tüm dünyanın ortak çıkarlarını ülkelerin çıkarının üzerine koymak. Bazıları ise tüm dünyayı tek bir gücün siyasi etkisini göstereceği bir sahneye dönüştürdüğünü düşünüyor.
Son dönemde yaşananlar, dünyanın iki farklı ideoloji sisteminin küresel liderlik için rekabet ettiği, ikili bir küreselleşmeye doğru ilerlediğini gösteriyor. Aynı zamanda, finans teknolojisinde kaydedilen ilerlemeler, itibari paralarla rekabet eden yeni bir varlık sınıfı yarattı.
Kripto paralar, devlet kontrolünü ya da müdahalesini tamamen reddeden bir ideolojiye sahip takas araçları. İşlem hızlarını ve verimliliği artıran, geçmiş işlemlerin de bir kaydını sunan gelişmiş teknolojili şeffaf bir piyasada, fiyatları yalnızca piyasa katılımcıları belirliyor.
Küreselleşme ve kripto paralar, ideolojik açıdan ikili bir dünyada beraber var olabilir.
Teknoloji dünyayı daha küçük bir yer haline getiriyor
Çocukluğu 1960 ve 1970'lerde geçenler, teknolojik yeniliklerin yol açtığı köklü değişimlere tanık oldu. İş yerlerine bilgisayarların gelişini ve her şeyi nasıl değiştirdiklerini gördük.
Medyadaki teknolojik gelişmeler de bizi sayamayacağımız kadar seçenek yağmuruna tuttu. Bunun sonucunda, iletişimde de bir evrim yaşandı.
Artık cebimizde taşıdığımız akıllı telefonlar sayesinde, dünyanın her yerindeki insanlarla iletişim kurabiliyor, hatta görüntülü olarak görüşüyoruz. Bu güçlü araçlar kameraların ve hesap makinelerinin de yerini aldı ve sonsuz bilgiyi parmaklarımızın ucuna getirdi. Yapay zekalı programlar aktivitelerimizi hatırlıyor ve bilgisayarlarımızı, akıllı telefonlarımızı ve diğer cihazlarımızı bir sonraki aramamızda bir adım öne koyuyor. Ancak yapay zeka alanındaki ilerlemeler aynı zamanda hayatımızın gizliliğini de büyük oranda ortadan kaldırdı.
Küresel nüfüs 1960'taki yaklaşık üç milyardan 2022 itibarıyla neredeyse sekiz milyara yükselmiş olsa da, teknoloji dünyayı çok daha küçük bir yer haline getirdi.
Blok zinciri teknolojisinin değerine dair bazı argümanlar
2008'de, anonim bir kişi ya da bir grup, Satoshi Nakamoto adıyla Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System adlı çalışmayı yayımladı. Nakamoto'nun yarattığı Bitcoin ve onu takip eden birçok kripto para, bilgiyi dijital bir formatta depolayan bir veri tabanı olan blok zinciri teknolojisine dayanıyor.
Blok zinciri teknolojisi 1991'de, araştırmacı bilim insanları Stuart Haber ve W. Scott Stornetta'nın dijital dosyaları üzerinde oynama yapılamayacak şekilde damgalamaya yönelik pratik bir çözüm arayışıyla ortaya çıktı. Nakamoto bu blok zinciri teorisini Bitcoin ile pratiğe döktü ve makalede Haber ve Stornetta'nın çalışmasına da atıfta bulundu.
Blok zincirleri, yapılan işlemlerin kaydını güvenli ve merkezsiz bir şekilde tutarak veri kayıtlarının doğruluğunu garantiliyor ve üçüncü bir partiye ihtiyaç duymadan güven yaratıyor.
Geleneksel bir veri tabanı ile bir blok zinciri arasındaki fark, verilerin yapılanma yöntemidir. Bir blok zinciri, bilgileri gruplar ya da bloklar halinde bir araya getirir.
Bloklar belli depolama kapasitelerine sahiptir. Bu kapasiteyi doldurduklarında kapatılarak, kendilerinden bir önce dolan bloklara bağlanırlar ve bu sayede verilerden oluşan bir zincir, ya da bir blok zinciri oluştururlar.
Merkezsiz blok zincirlerinin üzerinde oynama yapılamaz; veriler bir kez girildikten sonra geri alınamaz ya da değiştirilemez. Kripto paralarda ve diğer uygulamalarda, işlemler kalıcı olarak kaydedilir ve bu kayıtlar herkes tarafından görüntülenebilir. Blok zincirler aynı zamanda dağıtımlı kayıt defteri teknolojisi (DLT) olarak da adlandırılır.
Kripto paralar geçtiğimiz yıllar içinde ciddi tartışmalara yol açtı. Yine de, neredeyse herkes kripto paraların dayalı olduğu blok zinciri teknolojisinin devrimsel olduğu ve finansı ve diğer uygulamaları teknoloji çağına taşıyacağı konusunda hemfikir.
Rusya'nın Ukrayna'yı işgali dünyayı ikiye böldü
ABD doları, küresel rezerv para konumunda. Dünya çapında ülkeler, rezerv paraları ticarette ve varlıklarında kullanır. Dolar, ABD'nin siyasi ve ekonomik istikrarı sebebiyle bu pozisyonda.
ABD'ye karşı ideolojik olarak zıt ülkeler olan Çin ve Rusya, geçtiğimiz yıllar içinde dolar hakimiyetinden uzaklaşmaktaydı. Çin dünyanın lider altın üreticisi ve ülke içinde üretilen altını satın almaktaydı.
Altın geniş kabul görmüş bir rezerv varlık. Çin aynı zamanda yuanı dünya çapında daha çok kabul gören bir para birimi haline getirmek için çalışmalar yapıyor.
Dünyanın en büyük üçüncü altın üreticisi olan Rusya da, yerel üretimi satın alarak altın varlıklarını artırmaktaydı. Ancak Rusya, döviz rezervlerinde dolar yerine euroyu tercih etti.
Rusya'nın Ukrayna'yı işgali 24 Şubat 2022'de başlamış olsa da, bu olay daha erken bir tarihte, 4 Şubat'ta da başlayabilirdi.
Rusya Başkanı Vladimir Putin ve Çin Başkanı Xi, Peki Kış Olimpiyatları'nın açılış seremonisinde bir araya geldi. İkili, 117 milyar dolarlık bir ticaret paketi üzerinde anlaşma sağladı ancak daha da önemli olarak ABD, Avrupa ve diğer Batı müttefiklerine karşı "sınırsız" bir işbirliği üzerine el sıkıştı.
Bu "sınırsız" işbirliği muhtemelen Rusya'nın Ukrayna'yı işgali için sahneyi hazırladı ve nihai olarak Çin'in Tayvan'ı yeniden sınırları içine katmasıyla sonuçlanabilir.
Dünyadaki nükleer güçler şu an iki zıt blok arasında ayrılmış durumda. Çin, Rusya, İran, Kuzey Kore ve müttefikleri bir tarafta yer alırken, karşılarında ABD, Batı Avrupa, Japonya, Kanada, Avustralya ve müttefikleri bulunuyor.
Bazı ülkeler tarafsızlığını korusa da, küresel güçler ideolojik çizgiler üzerinde ayrıştı. Ukrayna'daki savaş, "sınırsız" işbirliği anlaşması sebebiyle ciddi bir tehdit yaratıyor. ABD ve Avrupa'nın Rusya'ya uyguladığı yaptırımlar, ülkenin dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olan Çin'le ittifakı sebebiyle etkisini yitiriyor.
İki tarafın da kendi dijital parasını çıkarmasına ne kadar kaldı?
Çin, günün birinde rezerv bir para haline gelebilecek milli bir dijital para oluşturma konusunda en çok yol kat eden isim. Ülke 4 Ocak 2022'de, e-CNY adlı mobil bir uygulamayla dijital yuan için pilot bir uygulamayı başlattı ve ülke geneline yayılacak. Yeni uygulama şu an kullanıcılara Şangay ve Pekin de dahil 10 bölgede dijital para kullanma imkanı sunuyor.
ABD Başkanı Joe Biden 9 Mart'ta, hükümetin "dijital varlıklarda ilerlemelerin sorumlu bir şekilde devam etmesini sağlamaya" yönelik planlarını açıkladı. Bu alanda atılacak adımlardan biri:
"Ulusal çıkarlar kapsamında görüldüğü takdirde, ABD merkez bankası dijital parasına (CBDC) yönelik araştırma ve geliştirme çalışmalarına öncelik vermek."
Karara göre yönetimin hedefi:
"Çok ülkeli bir deney sürecine ABD'nin katılımını öncelik haline getirmek, ABD'nin öncelikleri ve demokratik değerleriyle tutarlı bir şekilde CBDC'nin geliştirilmesi yönünde ABD'nin uluslararası liderliğini sağlamak."
Yine de, dünyanın yeni rezerv parası olabilecek dijital bir paranın piyasaya sunulması konusunda, ABD Çin'in çok gerisinde.
Sonuç olarak, ikili bir küreselleşme sonucunda Çin dijital para yarışında lider pozisyona geldi.
Şu an küresel rezerv olmaya aday bir kripto para var mı?
Çin-Rusya ya da ABD-AB kutuplarının olduğu ikili bir küreselleşme, özgürlükçü olan kripto para varlık sınıfıyla ideolojik olarak bağdaşmıyor. Bu sebeple, hükümetlerin toptan bir yasak getirmemesi durumunda Bitcoin, Ethereum ve 18.100'ün üzerinde diğer kripto paranın ayakta kalması muhtemel.
Amerikalı milyarder yatırımcı ve koruma fonu yöneticisi Ray Dalio 2021'de, eğer Bitcoin gerçekten başarılı olursa düzenleyicilerin Bitcoin'i "öldüreceğini" söylemişti. Geçtiğimiz haftada da, ABD hükümetinin kripto para piyasasını öldürmeyi değil, hem sistemsel, hem de diğer riskleri önlemek için düzenlemeyi ve kontrol altına almayı hedeflediğini öğrendik.
Çin ve ABD'nin dijital paralarının nihai olarak hakim pozisyon için rekabet edeceğine inanıyorum. Bitcoin'in ya da herhangi bir kripto paranın liderlik ihtimali düşük. Ancak, küresel çapta hükümetlere yönelik güvenin azalmasıyla birlikte, herhangi bir hükümetle ya da siyasi bir sistemle ilişkili olmayan kripto paralar küresel mali sistemde giderek büyüyen bir rol oynayabilir.