Global Piyasalarda Haftanın Özeti ve Gelecek Hafta
Yurtiçi piyasalar Moody’s sonrası şokları atlamaya çalışıyor. 15 Temmuz başarısız darbe girişimi sonrası 18 Temmuz’da ekonomik görünümü negatif izlemeye alan Moody’s, 24 Eylül’de Türkiye'nin kredi notunu "Baa3" seviyesinden "Ba1" seviyesine düşürürken, not görünümünü "durağan" olarak belirledi. Bu not indiriminde iki sebep dikkatleri çekiyor. İlki Türkiye’nin yüksek hacimdeki dış finansman ihtiyacına bağlı risklerindeki artış, ikincisi büyüme ve kurumsal sağlamlıkta görülen zayıflık. Ayrıca Moody’s jeopolitik ve siyasi risklerin artması, yabancı fon akımının ani ve kalıcı olarak düşmesi, kamu maliyesinde trendin somut biçimde değişmesi halinde, bu notun daha da indirilebileceğini ifade ediyor. Bunu da uzun süreden beri gelen yapısal sorunlar olarak ifade ediyor. Ancak Türkiye’nin 15 Temmuz sonrası yaşadığı şoku hızlıca atlattığını da ifade ediyor. Diğer yandan 21 Temmuz’da başlayan 3 aylık OHAL sürecinin, 3 ay daha uzaması Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamaları sonrası kesinleşti. Diğer yandan da FITCH’in yatırım yapılabilir notunda bir değişiklik olacak mı ? stresi de Moody’s sonrası gündeme geldi. Bu süreç itibariyle TL üzerinde beklenen kadar olmasa da bir baskı ortaya çıktığı görülüyor. Haftanın başlangıcını ise, yurtiçinde pozitif gelen enflasyon rakamları ile yaptık. Enflasyon bu Eylül ayında gerileyerek yıllık bazda 7.28 olarak açıklandı. Gıda fiyatlarındaki düşüş ise dikkatleri çekiyor.
Aktif büyüklüğü 1.8 Trilyon Euro olan dünyanın en büyük yatırım bankasının iflas edeceğine dair beklenti arttı. IMF tarafından “dünyada sistemsel açıdan en riskli banka” olarak ilan edilen bankanın sermaye konusunda yetersizliği büyük tartışmalar yaratıyor. Geçtiğimiz sene 6.8 milyar Euro’luk zarar söz konusu olmuştu. Ayrıca ABD Adalet Bakanlığı ile olan pazarlık devam edeceğe benziyor. 2008 krizinde ABD şirketlerine usulsüz kredi kullandırıldığına dair açılan davanın düşmesi için Bakanlık 14 milyar Dolar tazminat talep ediyor. Bu konuda oluşacak pazarlık daha da derinleşecektir. Ayrıca Alman hükümetinin Banka’ya mali desteği söz konusu olacak mı? Bu konuya dair endişeler geçtiğimiz hafta endekslerde sert satışları beraberinde getirmişti. Ancak haftanın son işlem günün 14 Milyar Dolar’lık cezanın 5.4 Milyar Dolar olarak düşürüldüğüne dair dedikodular haftanın kapanışını biraz olsun iyileştirdi.
OPEC üyelerinin beklentilerin dışında üretimde kısıntıya gidilmesi yönünde anlaştığı haftayı geride bıraktık. OPEC üyeleri Cezayir’de gerçekleşen olağanüstü toplantı sonrasında piyasaların beklentileri dışında anlaşmaya vardı ve günlük üretim olan 33.7 milyon varillik üretim, 32.5 milyon varile çekilecek. Bu durumu ilk etapta Rusya, Meksika gibi ülkeler destekleyecek. Suudi Arabistan düşük petrol fiyatlarından kaynaklı gerçekleşen mali sorunlarını düzeltmeye yönelik hamleler ise artıyor. Ancak İran detayı önemli gelişmeler arasında olacak. Geçmişi çok eskilere dayanan İran-Suudi Arabistan gerginliği ve bu gerginlik doğrultusunda çıkan Pazar payı çekişmesi petrol fiyatlarını baskı altında bırakıyordu. Ancak İran’ın Suudi yetkililerle arasında aracı olmadan petrol konusunda görüşebiliriz açıklaması aralarındaki soğuk durumu biran olsun bozmuşa benziyor. Petrolün arzının azalmasından çok bu detayın sunulmuş olması petrol fiyatlarının haftayı pozitif geçirmesine neden oldu.
Bu haftanın gündeminde ise, ABD’den gelecek tarım dışı istihdam rakamları büyük önem taşıyor. Beklenti oldukça iyi tutulmuş. Geçtiğimiz ayda 151 bin gelen rakamın 170 bine çıkması bekleniyor. Aynı zamanda ücretlerde 0.3’lük artış bekleniyor. Beklentilerin karşılanması halinde Dolar tarafında iyileşme devam edebilir.
USDTRY
Yurtiçi piyasada geçtiğimiz hafta Moody’s ve Deutsche Bank gelişmeleri etkili oldu. Cuma günü not indiren Moody’s fiyatlaması hafta boyunca devam etti. İlk tepkide 3 TL seviyesine gören kurda daha sonra 2.9650 seviyesine kadar geri çekilme olsa da hafta boyunca 3 TL’nin üzerinde kalıcılık isteği devam etti. Perşembe akşamı Deutsche Bank’ın yasal para cezasına dayanamayacağına ilişkin risklerin artması ile Cuma günü piyasalar hızlandı. Ancak sonrasında ceza için 5.4 milyar dolar dedikodusu Euro ve Dax’a alım getirdi. Moody’s kararı, ekonomideki zayıflama, jeopolitik riskler, OHAL süresinin uzatılması yönünde hükümete öneride bulunulması gibi etkenler Türk varlıkları üzerinde baskı oluşturmaya devam edebilir. Bu hafta açıklanacak enflasyon oranı önemli olacak. Merkez Bankası PPK toplantısında, Eylül ayı enflasyonunda düşüş beklediğini belirtmişti. Ayrıca Cuma günü ABD’de açıklanacak tarım dışı istihdam rakamı Aralık ayı kararı için önemli veri olarak karşımıza çıkıyor. Geçtiğimiz hafta 3 TL’nin üzerine oturmaya çalışan kurda 3’ün üzerinde kalıcılık sağlanması durumunda önce 3.02-3.05 bölgesi sonrasında ise 3.07-3.09 bölgesi görülebilir. Endeks tarafında ise 75 bin -76 bin bölgesinin kuvvetli destek olduğunu, satışların hızlanması ile birlikte 73 bin bölgesinin görülebileceğini düşünüyoruz.
EURUSD
Geride kalan haftada ABD cephesinden gelen faiz artırımı açıklamaları ve 2.çeyrek büyüme rakamları ön plandaydı. İkinci çeyrekte yüzde 1.4’lük bir genişleme gösteren ABD ekonomisinde beklentilerin üzerinde bir performans yakalandı. Açıklamalarda bulunan Fed üyeleri ise Aralık ayına dair net sinyaller vermekten çekindiler. Yıl içerisinde en azından bir faiz artışı beklentilerinin korunduğu şu günlerde komite üyelerinden çok keskin söylemler görmediğimiz sürece dolar endeksindeki göreceli yatay seyir devam edebilir. Geçtiğimiz haftanın son işlem gününe ise Deutsche Bank endişeleri ile uyandık. Ağustos ayı başında yapılan stres testinde en kötü 12 banka içerisinde yer alan Deutsche Bank’ın negatif faiz politikası nedeniyle karlılık oranlarındaki düşüş sermaye yeterliliği problemi oluşmasına sebep oldu. ABD Adalet Bakanlığı ile sürdürülen müzakerelerin sonuna gelindiği belirtilirken Deutsche Bank’ın 5.4 milyar dolarlık bir ödemeyi kabul etmeye yakın olduğu konuşuluyor. Sermaye yapısının şuanlık izin verdiği bu ödeme ile birlikte küresel piyasalardaki Deutsche Bank endişesi biraz olsun azalabilir. Global sistemde kendine büyük bir yer edinen bankanın herhangi bir şekilde iflas etmesi büyük bir çalkantıyı da beraberinde getirecektir. Önümüzdeki hafta fiyatlaması için ise tarım dışı istihdam ve Fed üyelerinden gelecek açıklamalar önemli olacak. Paritede ise Deutsche Bank krizi ile yükseliş isteği içerisinde olan bir hareketlilik ile karşı karşıyayız. 1.1300 seviyesinin son derece önemli olduğu paritede bu seviyenin üzerindeki kapanışlar bizi yeni dirençlere götürebilir. 1.1350 ise hareketin devamında önemli olacak. Geri çekilmelerde ise öncelikle 1.1200 ardından ise 1.1150 kuvvetli destekler arasında yer alıyor. 1.1100 ise satış baskısının ağırlaşması sonucu gündeme gelebilecek önemli seviyeler arasında.
ALTIN
Geçtiğimiz haftaya hızlı giriş yapan değerli metal 1340 dolar seviyesinin üzerini gördükten sonra dört gün üst üste değer kaybederek haftayı satıcılı bir şekilde noktaladı. Hafta içerisinde ABD’nin iki başkan adayı Hillary Clinton ve Donald Trump arasında gerçekleşen münazarada, anket sonuçlarına göre piyasanın istediği aday olan Clinton’ın önde olması yatırımcıların güvenli liman niteliğinde olan varlıklara olan talebinin azalmasına yol açtı. Azalan talep ile birlikte altın fiyatlarında da değer kaybı kaçınılmaz oldu. Aynı zamanda ABD’de tüketici güveninin son dokuz ayın en yükseğinde çıkması doların güçlenmesine neden olurken bu durum değerli metale bir darbe daha vurdu. Haftanın son işlem gününde ise Deutsche Bank’a yönelik endişelerin artması ve bankanın hisse senetleri fiyatlarının tarihi diplerde seyretmesi artan küresel riskler ile birlikte altın fiyatlarında yükselişe neden olsa da sonrasında banka ile ilgili gelen iyi haberler, değerli metalin tekrar yönünü aşağıya çevirmesine neden oldu. Bu hafta ise hem Avrupa Bankaları ile ilgili gelen haberler hem de ABD verileri ile FOMC üyelerinin konuşmaları değerli metale yön verecek gibi görünüyor. Teknik olarak ise fiyatlardaki sıkışmanın sonuna doğru geliyoruz. Aşağı yönlü baskının devam etmesi durumunda özellikle 1300 desteğinin aşılması satış baskısının 1280 dolar seviyelerine kadar devam etmesine neden olabilir. Yükseliş hareketinde ise ilk direnç seviyesi 1328-1330 dolar bandında bulunurken bu seviyenin kırılmasıyla birlikte 1341 dolar kritik direncinin test edildiğini görebiliriz.
PETROL
Petrol piyasalarında Cezayir’de düzenlenen Uluslar arası Enerji Konferansı gündemdeydi. Konferansın son gününde bir araya gelen OPEC üyeleri, 3-4 saat süren görüşmelerin ardından Kasım ayında üretimi azaltma konusunu görüşmek üzere toplanma kararı aldı. Görüşmeler sonrası resmi açıklama olmasa da bir Libya delegesinin verdiği bilgiye göre OPEC Kasımda üretimi 790 bin varil azaltacak. Fakat hangi ülkenin ne kadar azaltacağı hangi ülkelere imtiyaz sağlanacağı ise toplantı tarihine kadar hazırlanacak plan sonrası belli olacak. Libya ve Nijerya iç meseleleri sebebiyle kapasitesinin bir hayli altında üretim yapıyor. Bu iki ülkeye muhtemelen imtiyaz tanınacak. İran da üretimini 4 milyon varil seviyesinde sabitlemek istiyor. Bu konu üzerinde de şimdilik mutabık kalınmış görünüyor. Görüşmelere katılmayan Rusya ise OPEC’in aldığı karar sonrası işbirliği mesajı verdi. Ülkenin enerji bakanı Ekim-Kasım döneminde OPEC ile aktif görüşme içerisinde olacaklarını ve OPEC’in alacağı üretim kısma kararını destekleyeceklerini bildirdi. Petrol için son derece pozitif geçen bir haftanın ardından yeni haftada, üretici ülkelerden Kasım ayına dair yapılacak açıklamalar fiyatlamaları etkileyebilir.
Teknik anlamda ise anlaşma haberi sonrası süreçte 50 dolar bariyerine takılan bir fiyatlama görüyoruz. Yeni haftada da fiyatlamaların yönünü yine bu seviye belirleyecek. Bu seviyenin üzerinde kalınması şimdilik zor görünüyor fakat zaman zaman 50.70-51.00 denemeleri görülebilir. Aşağı yönlü fiyatlamalarda ise 49.50 ve 49.00 destekleri takip edilebilir. Hareketlilik buranın altında devam ederse 48.50-48.00 aralığına kadar düşüş görülebilir.
EURTRY
Euro Bölgesi’nde son derece hareketli bir haftayı geride bıraktık. Alman Deutsche Bank’ın hisselerinde başlayan satış hareketi sonrası hem euro hem de bölge endeksleri değer kaybetti. ABD Adalet Bakanlığının 2008 krizindeki usulsüz işlemleri nedeniyle bankaya verdiği 14 milyar dolarlık ceza Deutshce Bank’a ait sermeye yeterlilik endişelerini artırdı. ABD hükümetinin verdiği cezanın bekledikleri rakamın 2 katı olduğunu belirten banka yetkilileri makul bir düzeyde anlaşmayı beklediklerini ifade etmişti. Alman hükümetinin Deutsche Bank’a bir kamu yardımı planlamadıklarını açıklaması ile de banka hisseleri dip yapmış ve birçok hedge fon ve yatırımcı buradaki işlemlerini başka kurumlara kaydırma kararı almıştı. Piyasadaki panik havası ise Cuma günü ABD hükümeti ile Deutsche Bank’ın 5.4 milyar dolarlık tazminat konusunda anlaştığı haberleri ile biraz yatıştı. Türkiye tarafında ise enflasyon rakamını takip edeceğiz. TCMB’den yapılan son açıklamalara baktığımızda gıda fiyatları ve çekirdek enflasyondaki gerileme beklentisine paralel olarak manşet enflasyonda da gerileme beklentisi olduğunu görüyoruz. Düşüşün sürmesi ile TCMB’nin faiz indirimleri de devam edecektir.
Teknik olarak ise paritede en kritik aralığın 3.3850-3.3930 bölgesi olduğunu söyleyebiliriz. Hafta içerisinde bu seviyelere doğru yükselişler görebiliriz. Bu aralığın üzerine çıkılması halinde ise 3.4000 denemesi görebiliriz. Aşağı yönlü fiyatlamalarda 3.3550 desteği kırılırsa 3.3400 ve 3.3340 seviyeleri takip edilebilir.
GBPUSD
İngiltere Başbakanı Theresa May Pazar günü yaptığı açıklamada Brexit sürecini 2017 Mart ayında başlatacaklarını söyledi. İngiltere’nin süreç başladıktan sonra birlikteki ülkeler ile ticari anlaşmalar yapmak yeni ikili ilişkiler geliştirmek için iki senesi var. Theresa May İngiltere ekonomisinin güçlü olduğunu İngiliz şirketlere Avrupa tek pazarında ticaret yapabilmeleri için maksimum özgürlük vermeyi planladıklarını ifade etti. Ayrıca bir yasa ile mevcut Avrupa Birliği yasalarını İngiliz yasasına çevirmeyi planladıklarını söyleyerek hem politik hem ekonomik anlamda Brexit endişelerini yatıştırmaya çalıştı. Veri akışı açısından oldukça önemli bir haftaya giriyoruz. İngiltere tarafında açıklanacak imalat, hizmet ve inşaat PMI verileri var. ABD’de ISM PMI anketi yanı sıra haftanın odağında cuma günü açıklanacak tarım dışı istihdam var. Tarım dışı istihdam geçtiğimiz aylarda mayıs ayı haricinde 150 bin ve üstü istikrarlı bir görünüm çiziyor. Eylül ayında da iyimser havanın devam edip etmediği merak konusu. Hareketli gündeme rağmen geçtiğimiz hafta kurda sınırlı hareket gördük. Kurda aşağı yönlü baskının devam etmesi halinde 1.2910 seviyesinin altında 1.2870 ve 1.2810 destekleri düşüşü sınırlayabilir. Hareketin yukarı yönlü ivme kazanabilmesi için 1.30 seviyesinin aşılması gerekiyor. 1.30 seviyesinin kırılması halinde 1.3070 – 1.3150 seviyeleri gündeme gelebilir.
USDJPY
Japonya’da geçtiğimiz hafta Merkez Bankası Başkanı Kuroda’nın açıklamaları ve ülkeden gelen enflasyon rakamları ön plandaydı. Japonya Merkez Bankası Başkanı Kuroda geçtiğimiz hafta yapmış olduğu konuşmada yüzde 2 hedef enflasyona hızlı bir şekilde ulaşmak istediklerini belirtirken, ihtiyaç duyulması halinde para politikasında gerekli adımların atılabileceğini söyledi. Kuroda konuşmasının devamında ise ek gevşemenin içerisinde bir sonraki adımın faiz indirimi ve varlık alımlarının artırılması olabileceğini vurguladı. Ülkeden gelen tüketici fiyat endeksi ve çekirdek tüketici fiyat endeksi ise yılık bazda yüzde -0,5 gerileme gösterdi. ABD tarafında da FED Başkanı Yellen’ın açıklamaları dikkatleri çekti. Yellen konuşmasında istihdam artışının güçlü olduğuna dikkat çekerken, faiz artırım zamanlaması ile ilgili düzenlenmiş bir takvimin olmadığına değindi. Yellen konuşmasının devamında ise ülke ekonomisinin yılsonunda faiz artışına hazır olduğunu vurguladı.Teknik açıdan bakıldığında 99,90 desteğinde tutunma çabası gösteren parite 101,80 direncinin altında fiyatlanıyor. Direncin üzerinde kalıcılık sağlanması durumunda yükselişin devam edebileceği paritede 102,70-103,30-104,15 seviyeleri görülebilir. Geri çekilmelerde 100,80 desteğinin kırılması halinde ise 99,90-99,20-98,60 seviyeleri test edilebilir.
DAX
Endekste ve Deutsche Bank gelişmeleri haftaya damgasını vurdu. Haftaya satıcı başlayan endeks trend desteğinden gelen alımlarla 10575 seviyesine kadar yükselirken Perşembe akşamı ortaya çıkan ve Deutsche Bank haberleri ile yeniden 10200 seviyesine geriledi. Deutsche Bank’ın CEO’su John Cryan Cuma sabahı yaptığı açıklamada, bankanın ilave sermaye ihtiyacı olmadığını ifade etti. Banka, İngiltere’deki sigorta iştirakini 1.2 milyar dolara satmış ve yeniden yapılanma sürecinde çalışan primleri ve bütçe kesintileri ile 2.8 milyar Euro’luk kaynak yaratmayı planlıyor. Haberle birlikte toparlanmaya başlayan endeks, akşam saatlerinde ise ceza için 5.4 milyar dolar dedikodusu ile yeniden 10530 seviyeleri test etti. Deutsche Bank, Global sistemdeki en önemli banka konumunda. Aktif büyüklüğü alman ekonomisinin 3 katı kadar. Lehman krizine benzetilen bu gelişmeler finansal piyasaları korkuya sürüklüyor. Lehman- Deutsche Bank benzetmesinde dikkat edilmesi gereken nokta Lehman’ın likidite ihtiyacında FED erişimi yoktu. Deutsche Bank’da ise ECB’den sonsuz likidite erişimi bulunuyor. Bu erişim banka için önemli bir güç olduğunu, bankanın batması gibi bir ihtimalin ise felaket senaryosu olduğunu söyleyebiliriz. Endekste 10575 önemli direnç. Bu seviyenin geçilmesi durumunda 10700 görülebilir. Satış baskısının yeniden artması durumunda ise 10300 ve 10190 seviyeleri takip edilebilir.
