Eylül ayının sonlarında, Ekim'in ne getirebileceğine dair endişelerin artmasıyla birlikte yaşanan gerilemenin ardından, tacirler ve yatırımcılar arasında rahatsızlığın giderek büyüdüğü hissedilebiliyordu.
Endişelenecek çok şey vardı: yükselen enflasyon; ivme kazanan faizler; artan küresel gerilimler ve gergin yerel siyaset. Hisse piyasalarının endişelenmesi için bir neden olmadığı görüldü. Hisse endeksleri Ekim ayında 2015'ten bu yana en iyi kazanımlarını elde etti.
Üç Majör Endeks ve Bazı Teknoloji Devlerinde Yeni Zirveler
S&P 500, Dow Jones Industrial Average, NASDAQ Composite ve NASDAQ 100 endekslerinin tümü, Ekim ayını yeni 52 haftalık ve kapanış zirvelerinde tamamladı.
S&P ve NASDAQ Kasım 2020'den bu yana en büyük aylık kazançlarını elde etti. Dow ise Kasım 2020'den beri en iyi ikinci yükselişiini kaydetti.
Ayda kaydettiği %17,6'lık yükseliş sayesinde, Microsoft'un (NASDAQ:MSFT) piyasa değeri 2,49 trilyon dolara yükselerek, Apple'ın (NASDAQ:AAPL) 2,476 trilyon dolarlık piyasa değerini aştı ve ABD'li şirketler arasında en yüksek seviyeye çıktı.
Apple Perşembe günü, tedarik zinciri sıkıntılarının faaliyetlerde sorunlara yol açmaya devam ettiğine dair uyarıda bulundu. Microsoft büyük oranda beklentileri karşılayan sonuçlar ve tahminler sundu.
Sonuç: Salgınla daha iyi bir şekilde başa çıktığı izlenimini veren Redmond, Washington merkezli yazılım ve altyapı devi Microsoft'un piyasa değeri, Apple'ın piyasa değerini geçti.
Elektrikli otomobil üreticisi Tesla (NASDAQ:TSLA), Ekim ayını %43'lük yükselişle tamamladı. Piyasa değeri ilk kez 1 trilyon doları aşan şirket Microsoft, Apple, Google'ın ana şirketi Alphabet (NASDAQ:GOOGL) ve Amazon'dan (NASDAQ:AMZN) oluşan elit grubun bir üyesi oldu.
Tüm bunlar 2020'lerin başlarından bu yana istikrarlı bir şekilde yükselmeye devam eden petrol ve benzin fiyatlarına ve daha önce bahsettiğimiz küresel tedarik zinciri sıkıntıları, küresel çapta yükselen enflasyon ve zorlu siyasi koşullara rağmen yaşandı.
Ek olarak, Ekim ayının son Çarşamba gününde hisselerde, risk konusunda endişelenen yatırımcıların uzun vadeli tahvillere kaymasıyla beraber tetiklenmiş gibi görünen bir gerileme yaşandı.
Üç Büyük Kuvvet Ay İçinde Stresi Düşük Seviyede Tuttu
Ne olursa olsun, üç büyük kuvvet piyasaların Ekim ayında ciddi bir stres yaşamamasına yardımcı oldu:
- FED faizleri önümüzdeki yıl yükselteceğini açık bir şekilde dile getirdi. Ancak merkez bankası faizleri hızlı bir şekilde yükseltmeyecek. FED'in planlarına yönelik yeni detayları, tahvil alımlarını azaltma planlarının açıklanması beklenen bu hafta içinde öğreneceğiz. FED'in tahvil alımları, COVID-19'un etkileriyle mücadele için ekonomiye destek verdi ve 10 yıllık tahvil faizini 2020'de %0,6 kadar düşük bir seviyeye kadar çekti. Faiz Nisan'da %1,72'ye ulaştı ancak Ekim'i %1,56'da tamamladı.
- İşsizlik seviyeleri, salgının patlama yaptığı Nisan 2020'de %14,8'de görülen zirveden bu yana düşüşteydi.
- Özel sektörün, milyonlarca insanın evden çalıştığı bir ortamın yarattığı fırsatları değerlendirmesiyle birlikte ABD ekonomisi büyümeyi başardı. Bu dönem bilgisayar, çip ve yazılım üreticileri için müthiş fırsatlar yarattı. Amazon, Target (NYSE:TGT) ve Costco Wholesale (NASDAQ:COST) gibi şirketler de salgının etkileriyle başa çıkmak (tamam, hayatta kalabilmek) için iş modellerinde gerekli düzenlemeleri yapabildi.
Buna ek olarak, üçüncü çeyrek sonuçlarında şimdiye dek güçlü karlar açıklandı. Mevcut kazanç raporları döneminde yayınlanan kar sonuçlarının yaklaşık %80'i beklentileri aştı. Satış figürleri de büyük oranda tahminlerin üzerine çıkarak, yatırımcıların beklentilerini yükseltti.
Kısaca: Enflasyon mu? Ne olmuş? En azından şimdilik, yatırımcıların tutumu bu şekilde.
Ancak fiyat baskıları hala mevcut. Petrol fiyatları Ekim ayında %10'un üzerinde yükseldi ve West Texas Intermediate ayı varil başına 83,57 dolarda tamamladı. Nüfusun salgının etkilerinden kaçınarak hayatını devam ettirmeye çalışmasıyla birlikte, ham petro bu yıl %72 yükseldi.
Ancak geleneksel olarak sonbahar döneminde düşen benzin fiyatları, hala yükseliyor. AAA'nın Günlük Yakıt Ölçüt raporu, Pazar günü ulusal ortalamayı galon başına 3,401 dolarda gösterdi ki bu da ayda %6,6, yılda ise %51'lik bir artışa denk geliyor.
Enerji hisseleri, piyasanın en güçlü sektörleri arasındaydı.
Endüstride önemli bir role sahip olan bakır, Ekim'de %6,82'lik sıçramayla pound başına 4,358 dolara ulaştı ve 2021'de %24'lük bir yükseliş kaydetmiş oldu.
Bitcoin de parlamaya devam ediyor. Kripto para ayda %38'lik yükselişle Pazar günü 60.058 dolar seviyesindeydi ve BTC vadeli işlemlerine dayalı yeni borsa yatırım fonlarına sermaye çekmeye başlamıştı.
Ekim Ayının Kazananları ve Kaybedenleri
Ekim ayındaki yükselişe, yatırımcıların dönüşümsel teknolojilere yönelik ilgisi yardımcı oldu.
Güneş enerjisi teknolojisi şirketi Enphase Energy (NASDAQ:ENPH) ve Tesla, Ekim ayında sırasıyla %54,5 ve %46,6 değer kazanarak S&P 500'ün en iyi performanslarını kaydetti. Teradyne (NASDAQ:TER) ve çip üreticisi NVIDIA da (NASDAQ:NVDA) en iyi performans gösteren isimler arasındaydı.
Araç kiralama şirketi Hertz'in (OTC:HTZZ) 2022 sonuna kadar 100.000 adet Tesla aracını satın almayı kabul etmesinin ardından, Tesla endeksin yıldızıydı. Anlaşma Tesla hisselerini yalnızca geçtiğimiz haftada %22,5 yukarı taşıdı. Hertz ise haftada %25,6'lık bir ralli kaydetti.
Ancak S&P 500'ün en iyi performansını gösterenler arasında iki demiryolu şirketi de vardı: Union Pacific (NYSE:UNP), Norfolk Southern (NYSE:NSC) ve CSX'in (NASDAQ:CSX) hepsi, %20'nin üzerinde değer kazandı. Bu hisseler, tedarik zinciri krizine yönelen ilgiden fayda sağlıyor.
Teknoloji hisseleri arasında ciddi düşüş yaşayan isimlerden biri, Facebook'un (NASDAQ:FB) yeni adı Meta Platforms'du.
Hisseler Eylül'deki %10,4'lük kaybın üzerine geçtiğimiz haftada %0,3, ayda ise %4,7 düşüş yaşadı.
Şirketin yeni ismi, CEO Mark Zuckerberg'in Metaverse'e yatırım yapma kararını yansıtıyor. Wall Street Journal Metaverse'ü "insanların çalışacağı, eğleneceği ve alışveriş yapabileceği online sanal bir diyar," olarak tanımlıyor. Facebook'un borsadaki sembolü 1 Aralık'ta MVRS olarak değişecek.
Şirket için çok daha büyük bir sorun: Eski bir çalışanın yayınladığı binlerce şirket içi belgenin Facebook'un sosyal medya platformlarının çoğunda ciddi ihmaller göstermesi. FB hisseleri 1 Eylül'de 384,33 dolarda zirve yapmanın ardından %15,8 değer kaybetti. Ancak hisseler yılda hala %18 yükselmiş durumda.
Sağlık sigortacılığı devi UnitedHealth Group (NYSE:UNH), Microsoft ve ilaç devi Merck (NYSE:MRK) (aynı zamanda bir COVID-19 aşısı sağlayıcısı) ise Dow'ın en iyi hisseleri oldu. %5,89'luk kayda değer bir tırmanış yapan Apple ise, 30 üyeli endekste 12. sıradan yer buldu.
Ancak geleneksel teknoloji devleri IBM (NYSE:IBM) ve Intel (NASDAQ:INTC) Ekim ayında zorlandı ve sırasıyla %9,95 ve %8 değer kaybetti. Havacılık devi Boeing (NYSE:BA), 787 Dreamliner modeliyle alakalı sıkıntılar yüzünden ayda %5,9 düştü.
COVID endişeleri, iptal edilen seferler ve hızla yükselen yakıt maliyetleri havayolu şirketlerini de baskıladı. American Airlines Group (NASDAQ:AAL) %6,4, Alaska Air Group (NYSE:ALK) %9,9, Southwest Airlines (NYSE:LUV) ise %8,1 değer kaybetti.
Önümüzdeki Riskler
Hisseler için pozitif geçen aya ve şimdiye dek gelen güçlü çeyreklik sonuçlara rağmen, değerlendirilmesi gereken bazı riskler mevcut.
FED Çarşamba günü enflasyon karşısında daha şahin bir tutumla sürpriz yapacak mı? Pek muhtemel değil, ancak FED Başkanı Jerome Powell'ın daha önce geçici olduğuna inandığı enflasyon baskıları kalıcı olduğunu kanıtladı. İstihdamda ciddi bir açık var ve sorunun kalbinde, daha yüksek maaş talepleri bulunuyor.
Dahası, son yıllarda ev fiyatlarında yaşanan inanılmaz artışlar da baskı yaratıyor. Aynı zamanda, konut piyasasını sakinleştirmeye çalışmak da ciddi bir risk taşıyor.
Başta ABD'de olmak üzere, büyümede bir yavaşlama mı var? Geçtiğimiz Perşembe günü yayınlanan GSYİH raporu bir yavaşlamaya işaret etti. ABD Ticaret Bakalnlığı'na göre büyüme ikinci çeyrekteki %1,6'dan gerileyerek, yalnızca %0,5'te geldi ve beklentilerin de altında kaldı.
Virginia ve New Jersey'de yaklaşan valilik seçimleri, 2022 genel seçimleri ve ötesi için ciddi etkilere sahip olabilir. Demokratlar ufak bir çoğunluğa tutunmaya çalışıyor ve harcama planlarını hayata geçirmekte zorlanıyor gibi görünüyor.
Ek olarak Axios, NBC News ve diğer haber kanalları Pazar günü Başkan Joseph Biden'ın anket oylarının zayıf olduğunu, Donald Trump'ın ise Beyaz Saray'ı yeniden kazanmak istediğini söyledi.
Özellikle de Çin ve Tayvan arasında olmak üzere, küresel gerilimler yükselişte. Çin Tayvan'ı istiyor. Tayvan ise müttefiği ABD'nin kendisini korumasını istiyor.
Hafta sonunda, küresel iklim değişimi toplantısı başladı. Herkes küresel ısınma konusunda bir adım atılmasını istese de, kimse bunun için bir fedakarlık yapmak istemiyor ve bu da iklim aktivistlerinde kızgınlık ve hayal kırıklığına yol açıyor.