Mart ayında pandemi nedeniyle sert satış yaşayan küresel borsalar en son Haziran ayında kısa süreli düşüş yaşamıştı. Temmuz’da yükselen endeksler, Ağustos’ta ise ABD öncülüğünde son zamanların rallisini yaptı. Bu hafta ise borsalarda yaşanan düşüş dün teknoloji hisseleri ağırlıklı olarak arttı, ancak bu düşüşe sebep somut bir gelişme yaşanmış değil, bu nedenle satışların daha derinleşmesi beklenmiyor.
ABD cephesindeki son veriler karışık, ISM imalat PMI Ağustos’ta 56,0’ya çıkarak Ocak 2019 sonrası en yüksek artışı gösterdi. ADP özel sektör istihdam ise 428 bin ile beklentilerin çok altında artış gösterdi. Dün açıklanan haftalık işsizlik maaşı başvuruları son haftada 881’ine geriledi ve 23 haftanın en düşük seviyesi oldu bu ancak 4 haftalık ortalama 1 milyonun üzerinde. Bugün açıklanacak tarım dışı istihdam beklentisi ise 1 milyon 400 bin artış yönünde. Nisan ayındaki rekor daralma sonrası Mayıs-Haziran ve Temmuz’da beklenti üzerinde artan istihdamın bu ay da beklentileri karşılaması bekleniyor. Saatlik ücretlerin yıllık %4 üzerinde kalması ve işsizlik oranının da %10 altına inmesi veri grubunun dolar pozitif fiyatlanmasını sağlayabilir. Bu olasılıkta ABD Dolar Endeksi haftayı 93,0 yakınında yükselişle tamamlayabilir, ancak saatlik ücretler ve işsizlik oranı ölçümlerinin çok sağlıklı olmadığının altını çizmek isteriz, çünkü maaş destekleri ve çalışma ödenekleri saat hesaplamasında sapmaya neden oluyor.
AB’nin güçlü euro eleştirisine karşın eurodaki düşüş ise sınırlı kaldı ve parite 1,1790 desteğini koruyarak bugün yeniden 1,1860’tan fiyatlanıyor. Kısa vadedeki yükseliş trendini bozan bir gelişme olmaması ve doların da yükseliş ivmesinin zayıflamasıyla paritedeki alıcılı seyir korunuyor.
Yurt içinde ise TL, dolar karşısında rekor düşüşüne devam ediyor. Dün 7,43 ile rekor tazeleyen USD/TRY bugün 7,4550 ile yeni rekoru gördü. 7,50'nin’yeni seviye olarak izlendiği kurda şimdilik 7,37 üzeri çok riskli bölge durumunda. TCMB, bugün açıkladığı aylık raporda enflasyondaki yükselişe son ayda kurdaki artış ve buna bağlı maliyetlerin etkili olduğuna dikkat çekerken otomobilde matrah ve ÖTV zammının enflasyonu yukarı yönlü etkileyeceğini de ifade etti. Yani kurdaki her yükseliş fiyat artışı olarak geri dönüyor, enflasyon da beklenildiği üzere yükselmeye devam ediyor, ancak merkez her ne kadar fiyat istikrarı ve finansal istikrar amaçları doğrultusunda elindeki bütün araçları kullanmaya devam edeceğini söylese de TL maliyetini artıran örtülü faiz artırımı piyasalarda etkili olamıyor. Merkezin evvela hedeften oldukça sapan enflasyon tahmininde revizyona gitmesi şart, bu piyasalarda şeffaflık ve güvenilirlik ilkesi için son derece önemli. Bu ayki toplantı öncesinde kurdaki hareketliliğin devam etmesi merkezi faiz artışına zorlayabilir, ancak bu yönde ya da aksi yönde bir kararın merkezden önce siyasi cepheden duyurulması ise bağımsızlık ilkesine olan endişelerin daha da artmasına neden olacaktır.
Dün açıklanan haftalık verilere göre merkezin toplam rezervleri geçen hafta 4 milyar 75 milyon dolar azalarak 84 milyar 636 milyon dolara geriledi ve Mayıs sonrası en düşük oran bu. Hatırlanacağı üzere Mayıs ayında rezervlerdeki düşüş kurun rekor yükselişinde oldukça etkiliydi. Dün hem enflasyon hem de rezervlerdeki durum TL’deki baskıyı da artırdı, ancak en önemli risklerin başında ise Doğu Akdeniz meselesi geliyor. Pandemi öncesi ABD ve Rusya ile yaşanan gerginlik net çözüme kavuşmazken şimdi de Yunanistan ve AB ile yaşanan bu gerginlik jeopolitik riskleri de artırdığı için TL negatif fiyatlamaya neden oluyor. TL’deki bu tarihi düşüşün durması için hem siyasi tansiyonu düşürecek kanatta uzlaşı haberleri, hem de ekonomik taraftan olumlu gelişmelere ihtiyaç var. Dolardaki küresel düşüşe karşın kurun bu seviyelere yükselmesi zaten risklerin TL ağırlıklı olduğunu gösteriyor, dolayısıyla risklere sebep olan bu başlıklarda iyi haberlere ihtiyaç var.