Dolar/TL'de Neden-Sonuç ve beklenti

Liranın değer kaybetmesindeki en önemli iç nedenlerin başında siyasi belirsizlik geliyor. Piyasalar neden siyasi durumdan kaygılı?

Dolar/TL bugün 3,1130 ile yeni zirve gördü. Türk Lirası’ndaki düşüş Moody’s kararı ile başlarken eklenen diğer olumsuzluklarla da artarak devam ediyor.

Bazen içinde olduğumuz konulara objektif bakamayabiliyoruz ya da tam olarak göremiyoruz, dolayısıyla piyasalardaki hareketler de bize ‘fazla’ gelebiliyor, ancak durum lira için gerçekten kötü.

Evet, Türkiye son 10 yıl içinde iyi büyüme gösterdi, ancak son üç yılda büyümede yavaşlama yaşanıyordu- bunun şüphesiz ki en önemli nedeni üretimi olmayan ülkelerden olmamızdır-.

Ekonominin bel kemiği olan sanayi sektörü, 2015 içinde sert düşüşler yaşamaya başlamıştı, -imalat sanayideki düşüş, imalatçıların az sipariş almasına ve az işçi çalıştırmasına neden olduğu için hem sektörde daralmaya hem de istihdam oranın da azalmaya neden oluyor- 2016 yılında düşüş daha da sert oldu.

Rusya ile yaşadığımız siyasi krizin ardından en önemli gelir kaynağımız olan turizm de %50 üzerinde yavaşlama oldu- haliyle borcumuzu karşılayacak gelirimiz olmadığı için yükümüz arttı-.

Darbe girişimi ise, lira üzerindeki orta ve uzun vadedeki olumsuzluğu artırdı.

Piyasaları etkileyen en önemli hareket ise, darbe girişiminin ardından S&P ve Moody’s’in not görünümümüzü düşürmesi oldu. Bu kararların ardından gelen tepkiler oldukça fazlaydı, kararın siyasi olduğu bir gerçek, ancak sizce de kredi derecelendirme kuruluşlarının ön görülerine baktığımızda bizlerin de endişe duyduğu başlıklar yok muydu?- ve gerekçelere rakamsal bakıldığında maalesef ki durum aleyhimize-. Çünkü dış finansman ihtiyacımız artıyor, kurumsal yapılarda zayıflama ki belirttiğimiz gibi siyasi belirsizliğin en büyük nedeni, büyümedeki yavaşlama durumu.

Ülke olarak başımızda oldukça ciddi sorunlar varken sınır ötesi operasyona başlamamız da jeopolitik risk endişelerini ekledi lira üzerine.

Ülkelerdeki siyasi istikrar ve güvenin, ekonomilerin en büyük referansı ve devamlılık kaynağı olduğu bilinen bir gerçek. Buna örnek bir durum ise bugün yaşandı; kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Tayvan’ın kredi notunu yükseltti ve gerekçe olarak da düşük büyüme göstermesine rağmen mali profilinin istikrarlı olmasını gösterdi.

Ekim ayına dolar yükselişle başlarken gelişen ülke para birimlerinde de artan petrol fiyatları, Fed faiz beklentisi ve diğer merkez bankalarının sıkılaşmaya gidebileceği beklentileriyle kayıplar yaşanıyor. Ancak belirttiğimiz iç nedenlerden dolayı lira, gelişen ülke para birimleri içinde en sert düşüş yaşayan para birimi.

Bundan sonra ne olacak?

Küresel durumda;

*Olumlu ABD verileri, artan faiz beklentileri ve yükselen dolar,

*Petrol fiyatlarındaki yükselişin devam etmesi,

*Genişlemeci para politikası uygulayan merkez bankalarının sıkılaşma adımları atması ( ya da bu yönde gelecek haberler),

*Çin’deki ekonomik verilerin beklenti altında kalması,

*Özellikle Avrupa bankacılık sektöründen gelecek olumsuz haberler.

Belirttiğimiz gelişmeler liranın değer kaybına neden olacak dış gelişmelerken iç tarafta yakın vadedeki en önemli nedenler ise;

*Fitch’ten gelecek olumsuz bir karar liranın düşüşünü hızlandırabilir, özellikle fon çıkışlarının artması ve yeni akışın da azalması lira üzerinde uzun süreli bir düşüş nedeni olabilir.

*Başkanlık sistemi ve yeni anayasa başlıklarının meclise taşınması,
*Şimdiden büyük oranda fiyatlandığını düşündüğümüz TCMB’nin faiz indirimi – bu hamlenin kurdaki etkisi kısa süreli ve sınırlı olabilir-.

Teknik bakış

USDTRY, bugün yaklaşık 350 pips hareket gösterdi ve böylesine sert yükselişlerde en önemlisi yeni zirve görülmüşse-yani daha önce o seviye görülmemişse- direnç belirlemek çok doğru olmayacaktır. Ancak psikolojik seviyeler ön plana çıkabilir.

3,10 nasıl ki önemli psikolojik bir seviyeydiyse -ki bunun üzerinde 130 pips daha hareket yaşandı- şimdi ise takip edeceğimiz en yakın psikolojik seviye 3,15 ve tabi sonrasında 3,20 vs şeklinde parite yükseldikçe devam edecektir.

Peki kur 3,15’i kırar mı?
Belirttiğimiz nedenler lira için olumsuz görünümün devam edeceğini gösteriyor. Küresel gelişmeler yani dolarda mola, petrol fiyatlarında geri çekilme gibi nedenlerle yaşanacak düşüşler sınırlı kalabilir. Kurda kalıcı düşüş için lira lehte gelişmelere ihtiyaç var, dolayısıyla mevcut iç gelişmeler devam ettikçe 3,15-3,17 yakın.