Düşüşünü 3. Haftaya taşıyan dolar, küresel piyasalarda değer kaybetmeye devam ediyor. Yıl içinde Dolar Endeksi(DXY)’nde görülen fiyatlamalara baktığımızda;
* Mart 2015’te 100,50 seviyesine yükselen endeks, en son bu seviyeyi Aralık 2015’te gördü. Ardından Aralık ayı sonunda artan küresel risklerle piyasalarda sert satışlar yaşandı ve dolarda da kayıplar oldu. Çünkü Fed’in küresel risklerin arttığı bir ortamda faiz artırması beklenmiyordu.
*Ocak 2016’da 98,80 seviyesine yükselen endeks, Fed’in faiz artışına gitmemesi ve diğer merkez bankalarının da genişlemeci adımlar atması ile düşüşe geçti.
*Şubatta 95,25 seviyesine kadar gerileyen endeks, en son Mart ayında 98,60 ile zirve yaptı.
*Mart ayında Fed, yıl içi faiz artış planını 4’ten 2’ye düşürdü ve küresel gelişmelerin ülke ekonomisi için risk oluşturabileceğini belirtti. Bu gelişme ile yıl içi faiz beklentileri oldukça zayıflarken endeks de 94,50 seviyelerine geriledi.
*Nisanda yapılan FOMC toplantısında Fed, açıklama metninde yer alan ‘global ekonomik ve finansal gelişmeler risk oluşturmaya devam ediyor’ ifadesini kaldırdı. Bu ifade yerine de ‘küresel ekonomik gelişmeler yakından izlenecektir’ ifadesini ekledi.
Açıklama metnindeki bu değişim Fed’in küresel risk algısında azalma olduğunu gösteriyordu ve bu aslında olumlu bir açıklamaydı. Ancak Nisanda açıklanan ABD verilerinde özellikle harcamalarda tasarrufa gidilmesi ve siparişlerde de düşüş yaşanması ile dolar düşüşünü sürdürdü. Endeks Nisanda 93,0 seviyesine kadar geriledi.
*Mayısta açıklanan tarım dışı istihdam verisinin 160,000 ile beklenti altında kalması Haziran faiz artışı beklentilerini iyice zayıflatırken endeks 91,95 seviyesine kadar sert düşüş yaşadı. En son Ağustos 2015’te 92,60 seviyesine gerileyen endeks 91,95 ile yaklaşık bir yılın en düşük seviyesini gördü. Ancak ay içinde açıklanan diğer verilerin beklentileri karşılaması ile endeks 95,95 seviyesine yükselerek 3 aylık sert düşüşünün ardından Mayıs ayını yükselişle kapatı.
*Fed’in 14-15 Haziran’da yaptığı toplantıdan da faiz kararı çıkmadı. Bunun en önemli iki nedeni vardı. İlki ABD ekonomisiydi, çünkü tarım dışı istihdam Nisanda 160,000 ve Mayısta da 30,000 ile beklenti altında kalmıştı. Özellikle Mayıs istihdam verisinin büyük hayal kırıklığı yarattığını görmüştük.
İkinci önemli neden ise, brexitti. İngiltere’nin AB’den çıkması durumunda piyasaların nasıl tepki vereceği ve küresel ekonomide nasıl bir etki yaratacağı Fed’in faiz kararı için oldukça önemliydi ve Fed Haziran’da beklemeyi tercih etti.
15 Haziran Fed toplantısının ardından 93,0 seviyesine gerileyen endeks, brexit ile 96,72 seviyesine atak gösterdi ve Haziran ayını da yükselişle tamamladı.
*Brexit etkisi ile dolar Temmuz ayına iyi başladı ve istihdamın da Temmuzda 287,000 ile beklenti üzerinde gelmesi ile endeks Temmuzda 97,55 seviyesine kadar yükseliş gösterdi.
*26-27 Temmuzda yapılan Fed toplantısında komite faizlerde değişikliğe gitmedi. FOMC tutanaklarındaki en olumlu açıklama ise ‘ekonomik koşullarda yakın vadeli risklerde azalma olduğu’ ifadesiydi.
*Fed, Temmuz toplantısında ne brexit ne de faiz artışına dair herhangi bir açıklamada bulunmazdı ve kademeli faiz artışı ifadesini tekrarladı. Fed’in bu temkinli tutumu Eylül beklentilerini zayıflatırken endeks de Temmuz ayını 95,40 seviyelerinde kapattı.
*Ağustosta açıklanan istihdam 255,00 ve saatlik kazançlar da %0,3 ile beklenti üzerinde geldi ve endeks aybaşında 96,50 seviyesine yükseliş gösterdi.
*Ağustosun ikinci haftasından itibaren endekste sert düşüşler yaşanıyor. İlk olarak üfenin sert düşüş yaşaması ve perakende satışlarda Temmuzda artış yaşanmaması ile düşüşe geçen endeks, piyasalarda faiz beklentilerinin azalması ile düşüşüne devam ediyor.
*18 Ağustosta 94,0 seviyesine kadar gerileme gösteren endeks, şimdilik 94,0-95,0 aralığında fiyatlanıyor.
! Dolar, azalan faiz beklentileri ile düşüş yaşarken İngiltere Merkez Bankası’nın ek genişlemeye gitmesi ve Japonya Merkez Bankası’nın da Eylül için genişleme sinyalleri vermesi piyasalardaki risk iştahını artırdı. Bu gelişmeler de dolardaki düşüşü hızlandırdı.
*Geçtiğimiz hafta Fed yetkililerinden gelen açıklamalar dolarda kısa süreli yükseliş yaşatsa da faiz beklentileri hala çok düşük olduğu için dolar değer kaybetmeye devam ediyor.
*20-21 Eylül’de yapılacak Fed toplantısı öncesinde doların fiyatlamasına etki edecek 3 önemli gelişme var:
1. Cuma günü yapılacak Jackson Hole Sempozyumu, Fed Başkanı Yellen sempozyumda konuşma yapacak, ancak piyasalar Yellen’in faiz konusunda açıklama yapmayacağını düşünüyor. Eğer Yellen, sempozyumda faiz konusuna değinir ve ılımlı bir tutum sergilerse dolar tekrar atağa geçebilir. Aksi durumda değer kaybı biraz daha sürebilir.
2. ABD verileri, bu hafta dayanıklı mal siparişleri, II. Çeyrek okuma ve 29 Ağus.-2 Eylül haftasında açıklanacak veriler son drece önemli. Özellikle istihdam, saatlik kazançlar, kişisel harcamalar ve gelir ile ISM imalat PMI verilerinin artış göstermesi ile dolar tekrar yükselişe geçebilir.
3. piyasa beklentileri, aslında bu bir sonuç. Şu anda Eylül beklentileri %20 ve Aralık beklentileri de %50 seviyelerinde. İlk iki gelişme ile beklentiler ve dolar alımları da artabilir. Böylece endeksteki yükseliş de hızlanabilir. Elbette aksi yönde de düşüş hız kazanacaktır.
Dolar Endeksi’ndeki yakın vadeli önemli teknik seviler ise;
94,55 seviyesi oldukça kritik ve bu seviye üzerinde alımlar artarak 95,70 ve 96,70 dirençlerine yükseliş yaşanabilir. 95,55 altında ise, ilk olarak 93,40-93,0 destek aralığını takip edeceğiz.
