Birinci Bölüm: Çin Borsasında Yaşanan Düşüş Diğer Borsalara Bulaşır mı?
Piyasaların son zamanlarda konuştuğu konuların başında Yunanistan’da yaşanan gelişmeler ve ardından Çin Borsasının (Shangai) iki hafta içinde yaklaşık % 30’a yakın düşmesi geliyor. Bu yazı dizimizde Çin borsasının neden düştüğünü ve biraz geçmişe dönüp neden yükseldiğini inceleyeceğiz. Aynı zamanda, Çin borsasında yaşanan bu düşüşün diğer gelişmekte olan ve gelişmiş ülkelerin endekslerine sıçrayıp sıçramayacağı konusunu da inceleyeceğiz.
Çin Borsanın bu kadar yükseliş göstermesinde temel etkenler nelerdi?
Çin borsası, 2015 yılının başından Haziran ayının ortalarına kadar yaklaşık % 60 yükseliş gösterdi. Yükselişin temel nedenleri arasında Çin Merkez Bankasının (PBOC) geçtiğimiz yıldan itibaren uygulamaya başladığı genişleyici para politikaları gösterilebilir. PBOC, geçtiğimiz yılın Kasım ayında yavaşlayan ekonomiyi canlandırabilmek ve % 7,5 büyüme hedefine ulaşabilmek için politika faiz oranını % 6 seviyesinden % 5,6 seviyesine indirirken, bazı bankaların zorunlu karşılıklar oranlarında da yüksek miktarda indirimlere yöneldi. PBOC, bununla birlikte piyasalara likidite sağlamaya başladı. Tüm olanların ardından seri faiz indirimleri gerçekleştiren PBOC, Haziran ayında faiz oranını % 4,85 seviyesine kadar indirdi.
Ekonomiyi canlandırmak için kredi elde etme koşullarında kolaylık sağlayan Çin Hükümeti, hisse senedi piyasasının çekici hale gelmesinde etkili oldu. Kolay elde edilen krediler sayesinde hisse senetlerine yöneliş daha da yükselmiş oldu. Yükselişin diğer nedenleri arasında, Alibaba gibi birçok Çin şirketinin halka arz etmesi gösterilebilir. Tüm bu gelişmelerle birlikte Çin’deki büyük yatırımcılar, konut fiyatlarında yaşanan sert yükselişler sonrası getiri elde etmenin alternatif yollarına yöneldiler. Alternatif yatırımların başında ise hisse senedi piyasaların gelmesi endeksin yükselişinde etkili oldu. Tüm bu gelişmeler endeksin hızlı bir şekilde yükselmesine neden olurken son iki hafta içinde bu etki yavaş yavaş kendisini sert bir satış dalgasına bıraktı. Peki, bu sert satış dalgasının temel nedenleri arasında neler yer alıyordu? Bu sorunun cevabı da ikinci yazımızda yer alacak.