Fed 16 Mart’taki FOMC toplantısında faizleri 25 bp artırmıştı. Powell’ın o akşamki konuşması sonrasında piyasada adeta bir parti havası vardı. Çünkü piyasaya göre Fed’in en az 50 bp faiz artırımı yapması gerekirken beklenildiği gibi 25 bp faiz artışı yapmıştı. Üstelik Powell da olması gerekenden daha az şahindi. E daha ne olsundu. Haliyle 16 Mart akşamı borsalar ve kıymetli madenler, bırakın düşmeyi, günü yükselişle kapatmıştı. Yani anlayacağınız 16 Mart akşamı piyasalar Fed’in istese de çok şahin gidemeyeceğini düşündüğünden, “şimdilik sorun yok her şey yolunda” fiyatlaması yapıvermişti. Bu fiyatlama ile piyasa ağırlıklı olarak 4 Mayıs’ta 25 bp faiz artırımı geleceğini fiyatlamaya başlamıştı.
Fakat FOMC toplantısından tam 6 gün sonra sahnede daha şahin bir Powell vardı. Powell o gün yaptığı konuşmasında aslında “16 Mart günü siz bizi biraz yanlış anladınız, sandığınızdan daha şahin olacağız, gerekirse Mayıs’ta 50 bp’lik artışla geliriz” deyince daha şahin fiyatlamalar da başlamış oldu. Özellikle ABD tahvil faizlerinde yukarı gidişin asıl fitili o gün ateşlendi diyebiliriz. Hatta o hafta sadece Powell değil, hemen hemen tüm Fed üyeleri 50 bp’lik artışa yeşil ışık yakınca, piyasalar Mayıs ayında 50 bp’lik faiz artırımı geleceğini daha yüksek bir olasılıkla fiyatlamaya başladı.
Ardından geçtiğimiz hafta daha önceki yazılarımda da bahsettiğim veriler geldi. Enflasyon için öncü gösterge olan çekirdek PCE son 40 yılın en yüksek açıklanırken, ADP özel sektör tarım dışı istihdamı beklenenden çok daha iyi geldi. Yine kişisel gelirler beklenti üstü gerçekleşti. Tarım dışı istihdam verisi bir miktar beklenti altı gelmiş olsa da işsizlik beklentilerden daha düşük geldi. Tüm bu veriler bize şunu anlatıyordu: ABD’de işgücü piyasası yeterince sıkı ve de enflasyonda en kötü hâlâ görülmedi, yani enflasyon önümüzdeki günlerde artmaya devam edecek.
Geldik bu haftaya. Piyasanın gözü bugün açıklanacak 15-16 Mart FOMC toplantısına ait toplantı tutanaklarındaydı. Haliyle piyasada tutanaklarda ne olacağına ilişkin stres daha geçtiğimiz hafta sonuna doğru başlamıştı. Fakat daha tutanaklar açıklanmadan dün Fed üyesi Lael Brainard’ın yapığı açıklamalar piyasalara adeta bomba gibi düştü. Brainard’ın konuşması sonrasında borsalar ciddi darbe alırken, ABD tahvil faizleri ve dolar endeksinde de çok güçlü bir çıkış görüldü.
Peki Brainard ne dedi de piyasa böylesine sert bir tepki verdi?
Fed başkan yardımcılığı için Senato’dan onay bekleyen Brainard enflasyonun çok yüksek olduğunu, Fed’in yüksek enflasyonla mücadele için güçlü bir adım atmaya hazır olduğu için de 50 bp’lik faiz artışının masada olduğunu vurguladı. Aslında Brainard’ın konuşmasının asıl can alıcı kısmı bilanço küçültümü ile ilgiliydi. Konuşmasında Fed’in gelecek ay kadar erken bir tarihte ve daha öncekinden çok daha hızlı bir biçimde bilanço küçültümüne gideceğini belirtti. Yani Mayıs ayında bilanço küçültümü hem de çok hızlı başlayabilir mesajı verdi.
Tabii burada şu soruyu sorma ihtiyacı da hissetmiyorum: Daha önce Powell da dahil birçok Fed üyesi Branaird’a yakın açıklamalar yapmıştı, peki ne oldu da aynı şeyleri Brainard söyleyince piyasayı böylesine bir telaş aldı?
Öyle zannediyorum ki bu sorunun birkaç mantıklı açıklaması olabilir. İlki ve belki de en önemlisi Brainard’ın en güvercin Fed üyesi olarak nam salmasından kaynaklanıyor. Piyasalar Brainard’ın açıklamalarını duyunca, o bile ultra şahin kulübüne girdiyse demek ki Fed bu sefer gayet ciddi ve gerçekten agresif gelecek diye yorumladı. Bir diğer nedeni de yukarıda da bahsettiğim gibi ABD’den gelen verilerin agresif gitmede Fed’in elini güçlendiriyor olması. Haliyle geçen hafta bu verilerin yarattığı “şahin Fed geliyor” zemini de böylesine sert bir fiyatlamanın olası açıklaması olabilir diye düşünüyorum. Bir diğer olasılık da şu olabilir kanımca, piyasa bu akşam açıklanacak Fed tutanaklarına kilitlenmiş durumda. Özellikle de en merak edileni bilanço küçültümüne dair gelecek bilgiler olacak. Haliyle tam da tutanaklar öncesi Brainard’dan bilanço küçültümü ile ilgili şahin açıklamalar gelince piyasa bunu “tamam anlaşıldı toplantı tutanaklarında bilanço küçültümüne ilişkin agresif ek bilgiler geliyor” olarak yorumladı ve sert tepki verdi. Yani sözün özü şu, piyasa gerçeği artık görmezden gelemeyiz diyerek Fed’i eskisine göre çok daha fazla ciddiye almaya başladı denebilir.
Şimdi gelelim piyasa fiyatlamalarına:
Dün akşam Brainard’ın konuşmasına en sert tepkiyi dolar endeksi verdi. Şu an 99,42 seviyesinden işlem göre dolar endeksi 99,7 seviyesini test ederek Mayıs 2020 sonrası en yüksek düzeyine ulaşmış oldu. Dolar endeksindeki güçlenmenin arkasında yükselen ABD uzun vadeli getirilerinin yanı sıra doların bu hafta açıklanan ve beklenti üstü gelen ISM imalat dışı PMI, ISM imalat dışı istihdam ve ISM imalat dışı yeni siparişler gibi iyi gelen makroekonomik verilerden de güç aldığı aşikâr.
Şimdi merakla beklenen soru şu elbette; peki dolar endeksi bu güçlü çıkışını devam ettirebilecek mi?
Bu noktada bu akşam açıklanacak Fed tutanakları önemli. Tutanaklarda sıkılaşmaya dair ek kanıtlar ve özellikle de bilanço küçültümüne ilişkin ayrıntıların beklenenden daha şahin olması elbetteki dolar endeksindeki güçlenmeyi destekleyecektir. Bu noktada bu akşamki tutanaklarda bilanço küçültümünün büyük ölçüde netleşeceği ve kuvvetle muhtemel Mayıs ayında küçültüme başlanacağı yönünde bir beklenti oluşmuş durumda.
Ama her şeye rağmen dolar endeksindeki bu yükselişin devam edebilmesi için 99,5 kritik direncinin kırılıp fiyatların belirli bir süre bu direncin üzerinde kalması gerekiyor. Eğer bu gerçekleşirse 100-101 bölgesine çok hızlı ulaşılacaktır. 99,4 altı fiyatlamalarda güç kaybı oluşabilir. Şurası kesin dolar endeksini aşağı yönlü unsurlar da var. Ama buna rağmen eğer piyasa Fed’e sıkılaşma konusunda tam anlamıyla inanırsa işte o zaman dolar endeksinde gerçek bir yükselişten bahsetmek mümkün olabilir. Bu konuda yatırımcıları agresif Fed konusunda ikna etmede tutanaklar yardımcı olmaya aday görünüyor.
Dikkat çeken bir diğer gelişme de dün yükselen dolar endeksi ve ABD tahvil gerilerine rağmen ons altındaki güçlü duruştu. Buradan da sarı metalin şahin tutanakları da hasarsız atlatma ihtimalinin yüksek olabileceği sonucu çıkarılabilir. Geri çekilmelerde 1876 altına iniş olmadığı sürece altında pozitif görünüm devam edecektir. 1960 üstü fiyatlamaları görmeden de yükseliş için henüz hazır olmayan bir sarı metal bizi bekliyor olacak.
Şahin tutanakların borsaları aşağı yönlü baskılama ihtimali ise hayli güçlü görünüyor. Haliyle şahin tutanaklar sonrası güçlü bir neden çıkana kadar borsalarda yatay bir konsolidasyona sürecine girilebilir.