* Resmi olmayan sonuçlara göre Erdoğan cumhurbaşkanlığını ilk turda kazandı
* HDP seçim barajını geçti ancak AKP-MHP parlamentoda çoğunluğu elde ediyor
* CHP oy oranlarına itiraz ederek YSK'nın sonuçlarının beklenmesini istedi
*
Gulsen Solaker / Tulay Karadeniz
ANKARA, 24 Haziran (Reuters) - Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, resmi olmayan sonuçlara göre cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçişi öngören seçimin ilk turunda cumhurbaşkanı seçilirken; milletvekili seçimlerinde AKP ve MHP'den oluşan Cumhur İttifakı parlamentoda çoğunluğu elde ediyor.
Geçtiğimiz yıl yapılan 16 Nisan referandumuyla Türkiye'nin yeni bir yönetim sistemine geçmesi kabul edilirken, içinde "Cumhurbaşkanı'nın bir partiye üye olabilmesine ilişkin" düzenlemenin de bulunduğu bazı değişiklikler referandumun ardından hemen uygulamaya girmişti.
Cumhurbaşkanlığı sistemine resmen geçişi öngören ilk seçimde haber televizyonlarının duyurduğu resmi olmayan sonuçlara göre seçime katılım oranı yüzde 87.19 olarak gerçekleşti.
Haber televizyonları Türkiye genelinde sandıkların yüzde 98.8'inin açıldığını; Erdoğan'ın oyların yüzde 52.5'ini, CHP'nin adayı Muharrem İnce'nin ise oyların yüzde 30.8'ini aldığını duyurdu.
Yine aynı sonuçlara göre HDP'nin adayı Selahattin Demirtaş yüzde 8.2, İyi Parti'nin cumhurbaşkanı adayı Meral Akşener yüzde 7.4, Saadet Partisi'nin adayı ise yüzde 0.9, Vatan Partisi'nin cumhurbaşkanı adayı Doğu Perinçek ise yüzde 0.2 oranında oy aldı.
Seçimin ardından ilk değerlendirmesini İstanbul'da yapan Erdoğan, "Seçimlerin gayriresmi sonuçları belli oldu; buna göre milletimiz bana cumhurbaşkanlığı görevini ve yürütme görevini verdi. Aynı zamanda Cumhur İttifakı ve AK Parti'ye Meclis çoğunluğunu vererek büyük sorumluluk yükledi" ifadelerini kullandı.
Yeni sistemde başbakanlık kaldırılırken, yerine "devletin başı" sıfatıyla cumhurbaşkanı yürütme yetkisini kullanacak. Cumhurbaşkanı bu çerçevede kendi yardımcılarının yanı sıra bakanları da atayacak, yürütmeye ilişkin konularda da "cumhurbaşkanlığı kararnamesi" çıkarabilecek.
Yeni sistemde bütçeyi de cumhurbaşkanı yapacak. TBMM, cumhurbaşkanının hazırladığı bütçeyi kabul etmezse, bir önceki yılın bütçesi "yeniden değerleme oranı" ölçüsünde artırılarak izleyen yılda uygulanacak.
"Milletimiz sandıkta üzerine düşeni yaptı; artık seçim döneminde yaşanan tartışma ve gerginlikleri geride bırakarak ülkemizin geleceğine yoğunlaşma zamanıdır" diyen Erdoğan seçimin ardından atılacak adımları anlatırken ise şunları söyledi:
"Hak ve özgürlükleri geliştirme konusundaki kararlılığımızı önümüzdeki dönemde daha da güçlendirerek sürdüreceğiz. Ülkemizi demokrasi ve ekonomide getirdiğimiz yerden geriye gidiş asla söz konusu olmayacak. Bu ülkede hiç kimsenin kökeni, inancı ve hayat biçiminden dolayı horlanmasına özgürlüklerinin daraltılmasına asla izin vermeyeceğiz. Yargımızın itibarını artırmak için gerekli adımları atmayı sürdüreceğiz."
Seçim sonuçlarının sayımı ve resmi olmayan sonuçların açıklanması konusunda ise özellikle ana muhalefet partisi CHP'nin itirazları dikkat çekti.
CHP'nin adayı Muharrem İnce sandıkların kapanmasının hemen ardından Yüksek Seçim Kurulu'nun önüne giderek açıklama yaparak halka sandıkları asla terk etmemeleri çağrısında bulunarak "adil bir seçim istediklerini" belirtti. seçim zaferini ilan eden konuşmasını yaparken ve AKP'li yetkililer Twitter'dan cumhurbaşkanlığı seçiminin kazanıldığına dair açıklamalar yaparken CHP'li yetkililer Anadolu Ajansı'nın verdiği sonuçlar ile YSK'dan partilere ulaşan sonuçların çok farklı olduğunu savundu.
CHP Sözcüsü Bülent Tezcan, YSK'dan kendilerine ulaşan verilere göre seçimin ikinci tura kaldığını ifade ederek, seçmenlerden sandıkları terk etmemelerini istedi.
CHP'nin adayı İnce ise Twitter hesabından YSK'nın geçici seçim sonuçlarını ilan etmesinin ardından açıklama yapacağını duyurdu.
CHP'nin seçim sonuçlarının sayımına ilişkin itirazları sürerken pek çok ülkenin devlet başkanları ve dışişleri bakanlarının tebrik için Erdoğan'ı ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nu aradığı duyuruldu.
CUMHUR İTTİFAKI TBMM'DE ÇOĞUNLUĞU ALIYOR; HDP BARAJI GEÇTİ
Milletvekilliği seçimlerinde ise haber televizyonları tarafından duyurulan resmi olmayan sonuçlara göre Türkiye genelinde katılım oranı yüzde 87.41 oranında gerçekleşti.
Bu sonuçlara göre milletvekili seçimlerinde sandıkların yüzde 99.25'i açılırken; AKP'nin oy oranı yüzde 42.4, MHP'ninki yüzde 11.2, CHP'ninki yüzde 22.8, İyi Parti'ninki yüzde 10.1, Saadet Partisi'ninki ise yüzde 1.4 oldu.
Bu sonuçlara göre parlamentoda AKP 291, MHP 49, CHP 146, İyi Parti 47 milletvekili sayısına ulaşıyor.
Milletvekili seçimleri için yürütülen kampanya sürecinde en fazla merak edilen unsur özellikle AKP'nin mecliste elde edeceği sandalye sayısını doğrudan etkileyeceği için HDP'nin seçim barajını geçip geçemeyeceği ve elde edeceği milletvekili sayısıydı.
Sandıkların yüzde 99.25'inin açıldığı sonuçlara göre HDP yüzde 10 olan seçim barajını geçerek yüzde 11.3 oranında oy alarak parlamentoda 67 milletvekili elde etti.
Yeni sistemle TBMM'nin sandalye sayısı 550'den 600'e çıkarılırken, görev ve yetkilerinde de bazı değişikliklere gidilecek.
İttifak yasası çerçevesinde seçimde ittifak yapan partilerin baraj sorunu kalmadığı için TBMM'de artık daha çok parti temsil edilecek. AKP ve MHP "Cumhur İttifakı"; CHP, İyi Parti, Saadet Partisi ve Demokrat Parti ise "Millet İttifakı" adı altında seçime girme kararı almıştı.
Yeni sistemde Meclis tam sayısının yarıdan bir fazlası olan 301 vekilin vereceği önergeyle cumhurbaşkanı hakkında bir suç işlediği iddiasıyla soruşturma açılması istenebilecek.
Meclis, cumhurbaşkanı hakkında soruşturma açılmasına üye tamsayısının beşte üçünün yani 360'ının oyuyla karar verebilecek.
Resmi olmayan sonuçlara göre AKP ve MHP parlamento çoğunluğunu elde etmiş görünürken, Erdoğan İstanbul'da kendisini bekleyen AKP'lilere hitabında "Gelen tüm neticeler, yurt içi ve yurt dışında gayet olumlu ve güzel. Parlamentoda her ne kadar hedefe ulaşamadıysak da elimizden gelen tüm gayretlerimizle Cumhur İttifakı olarak çözmenin gayreti içinde olacağız" dedi.
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ise resmi olmayan sonuçlara ilişkin ilk açıklamasında "MHP bugün tarihi bir başarıya imza attı, bizi yıkmak istediler başaramadılar. Milletimiz bize denge ve denetleme yetkisi vererek önemli bir sorumluluk yükledi. Elimizi taşın altına koymaktan vazgeçmeyeceğiz, yapıcı ve uzlaşması tavrımızı sürdüreceğiz. MHP yeni sistem içinde vazifesini en iyi şekilde ifa edecek" ifadelerini kullandı.