Yazar – Daniel Shvartsman
Piyasalar 2022 yılına 2021’deki performanslarıyla başlayacak ve yükselecek gibi görünüyor. Tesla TSLA ve diğer elektrikli araç üreticileri, dördüncü çeyrekte ivmenin devam ettiğini gösterdi. Havayolu şirketleri uçuş iptalleri ile boğuşmaya devam ediyor. Hepimiz takvim yapraklarını bir yıl sonrasına çevirdik, peki ya değişen bir şey var mı?
İşte 3 Ocak 2022 Pazartesi günü finans piyasalarında bilmeniz gerekenler:
1. Elektrikli araç teslimatları rekor kırarken otomobil talebi güçlü görünüyor
Tesla 2022’yi dördüncü çeyrek teslimatlarındaki patlama ile kapattı. Analistlerin 263.026 olan tahminlerine kıyasla 308.000 araç teslimatı gerçekleştirdi. Wedbush analisti ve Tesla boğası Daniel Ives’in “hayrete düşüren” bir teslimat sayısı dediği ve “Tesla’nın 2022’ye güçlü görünen bir EV (elektrikli araç) talep yörüngesi ile girdiğine işaret eden” raporun ardından hisse senetleri %7,2 yükseldi.
Şaşırtan sadece Tesla olmadı. Çinli EV üreticileri Nio NIO, Li Auto LI ve Xpeng XPEV de dördüncü çeyrek teslimatlarınfa önemli artışlar yaşadı: Nio %44 artışla 25.034 araç teslim ederek rekor kırarken Li’nin teslimatı %143 artışla 35.221 araca yükseldi. XPeng %222 ile en büyük artışı yaşayarak 41.751’e yükseldi. Tüm bu şirketler piyasa öncesinde en az %2 değer kazandı.
EV dışında otomobil hisseleri de ABD ve Avrupa’da iyi seyretti. Tetikleyici etken Hyundai Motor’un 005380 2022 yılında %12,1’lik büyüme öngörüsü olabilir. Bunlar, her şeyin normale döndüğüne mi işaret? Bunu söylemek için çok erken ancak ne olursa olsun yatırımcılar gelişmeleri beğenmiş görünüyor.
2. Vadeli işlemler yükselişte
ABD’nin ana endeksleri 2021’i en az %20 artışla bitirdikten sonra ABD vadeli işlemlerin Ocak ayına yeşil bölgede başlaması şaşırtıcı olmamalı. Dow Jones 172 puan artarken S&P 500 %0,55 yükseldi. Tesla’nın da etkisiyle Nasdaq 100 %0,7 artış gösterdi.
Tarihsel olarak S&P 500 endeksinde bir yıl içinde %25’in üzerinde artış görülen son tarih, 2019 ve ardından %16 büyüme ile takip eden 2020 yılı – ikisi de olağandışı yıllardı. Bir önceki örneği ise %29,6 ve %11,3 artışla bitirdiği 2013 ve 2014 yılı oldu.
2019-2021 öncesinde endeksin yeşil bölgede bitirdiği üç yıllık dönem 2012-2014 arasıydı; her yıl %10 daha yüksek tamamladı. Sonra? 2015 yılında endeks, %0,7 düşüşle bitirdi.
Pandeminin iki yılı ve hükümetlerin/merkez bankalarının pandemiye verdikleri karşılık, kesinlikle alışılmadık şeyler gibi hissettirse de hâlâ paralel noktalar bulunabilir. Tarihin kendini tekerrür edip etmeyeceğini ya da sadece ufak bir yankı olup olmayacağını göreceğiz.
3. Havayolu şirketlerinin derdi bitmiyor
Tatil döneminde ticaret hacmi düşük olurken ilgi havayolu şirketlerinin mücadelesine döndü. Uçuş izleme sitesi FlightAware.com’a göre ABD içinde veya gidiş geliş olarak dün 2700’den fazla ve bugün en az 1800 uçuş iptali gerçekleşti.
Bununla birlikte Avrupa seansı sektör için umut veriyor; jet motor üreticisi Safran SAF CEO’sunun büyük bir özgüvenle “En kötüsünü ardımızda bıraktık.” demesinin ve talepte toparlanma beklediğini söylemesinin ardından şirket 12.000 kişiyi işe almayı düşündüğünü söyledi. Avrupalı havayolu şirketleri ve uçak sanayisindeki isimler yükseliş yaşıyor. ABD’de Delta Air Lines Inc DAL %0,7 ve American Airlines AAL %0,6 artış gösterdi.
Havayolu şirketleri bu hafta Aralık ayı trafik raporlarını çıkararak geçen yılki sorunlara yönelik son bir okuma daha ve kazanç raporları için de ön veri sunacak. Gelecek hafta Perşembe günü Delta ile kazanç raporlama süreci başlıyor.
4. Petrol, OPEC öncesi yükseldi
Libya’daki kırık boru hattı sorunu ve arzda yol açtığı aksaklık devam ederken WTI %0,4 ve Brent %0,6 artış gösterdi. OPEC yarın toplanacak ve 2022 yılında talebin pandemi öncesi seviyelere yükseleceğine dair beklentilerine paralel olarak planlı üretim artışlarına devam etmesi bekleniyor.
5. PMI – Umut Vaat Eden İmalat Göstergesi mi demeliyiz?
Euro bölgesi ve Avrupalı pek çok devlet, Aralık ayı Satın Alma Müdürleri Endeksi (PMI) raporlarını paylaştı. Tüm göstergeler, Aralık ayında imalatta büyümeye işaret ediyor. Rakamların çoğu beklentileri ya karşıladı ya da aştı. Euro bölgesinin geneli için okuma 58 puan oldu. Bu, Aralık ortasında paylaşılan ön raporla da uyumluydu.
2022 yılının, enflasyonla mücadele etmek adına parasal sıkılaşma yılı olacağı beklenirken merkez bankalarının, küresel ekonominin pandemiden toparlanma sürecine zarar vermeden bu değişimi yapıp yapamayacağı sorusu akıllardaki yerini koruyor. Vaka sayılarındaki artış ve akabinde sağlık ve ekonomik etkiler gibi kafa karıştırıcı faktörler hâlâ etkin. Bu nedenle Avrupa’daki pek çok ülkede vaka sayıları geçen ay yeni rekorlar kırsa bile ister son varyantın nispeten daha hafif geçmesinden olsun isterse insanların bu sorunla yaşamayı öğrenmiş olmalarından kaynaklansın, ekonomik genişlemenin devam etmesi cesaret verici.
Tüm bunların ortasında EUR/USD ikilisi %0,15 düşüşle hafif yatay seyrediyor.