Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) bugün yayınladığı rapora göre, uluslararası gıda emtia fiyatları Ağustos ayında pirinç ve şeker dışındaki temel gıda ürünlerindeki düşüşleriyle birlikte geriledi.
Küresel olarak ticareti yapılan gıda emtialarının uluslararası fiyatlarındaki aylık değişimleri izleyen FAO Gıda Fiyat Endeksi, Ağustos ayında ortalama 121.4 puan ile Temmuz ayına göre yüzde 2.1 düşüş gösterirken, Mart 2022'deki zirvesinin ise yüzde 24 kadar gerisinde kaldı.
FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi Ağustos ayında yüzde 3.1 oranında gerileyerek, Temmuz ayındaki yüzde 12.1'lik keskin yükselişini kısmen tersine çevirdi. Dünya ayçiçek yağı fiyatları, zayıflayan küresel ithalat talebi ve büyük ihracatçılardan gelen yoğun teklifler nedeniyle ay boyunca yaklaşık yüzde 8 oranında düşüş gösterdi. Soya yağı için dünya fiyatları Amerika Birleşik Devletleri'ndeki soya fasulyesi mahsul koşullarının iyileşmesiyle beraber gerilerken, palm yağı için fiyatlar Güneydoğu Asya'daki önde gelen üretici ülkelerde mevsimsel olarak artan üretimler nedeniyle kısıtlı bir düşüş sergiledi.
FAO Tahıl Fiyat Endeksi ise Temmuz ayına göre yüzde 0.7 düştü. Uluslararası buğday fiyatları, önde gelen birçok ihracatçının mevsimsel arzının artmasıyla Ağustos ayında yüzde 3.8 oranında düşerken, uluslararası iri taneli tahıl fiyatları ise Brezilya'daki rekor hasat ve ABD'de hasadın yakında başlayacak olmasının yarattığı küresel mısır arzının bolluğu nedeniyle yüzde 3.4 oranında geriledi.
Bu tablonun tam aksine FAO Pirinç Fiyat Endeksi Temmuz ayına göre yüzde 9.8 artış gösterdi. Bu yükseliş ile endeks 15 yılın nominal en yüksek seviyesine ulaşırken, dünyanın en büyük pirinç ihracatçısı Hindistan'ın Indica beyaz pirinç ihracatını yasaklamasının ardından ticarette yaşanan aksaklıkları yansıttı. Yasağın süresine ilişkin belirsizlik ve ihracat kısıtlamalarına ilişkin endişeler, tedarik zinciri aktörlerinin stoklarını tutmasına, sözleşmeleri yeniden müzakere etmesine veya fiyat tekliflerini durdurmasına neden olarak, ticaretin çoğunu küçük hacimli ve önceden tamamlanmış satışlarla sınırlandırdı.
FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi, Okyanusya'dan bol miktarda tedarik edilen tam yağlı süt tozu için oluşan uluslararası fiyatlandırmaların öncülüğünde, bir önceki aya göre yüzde 4.0 oranında geriledi. Uluslararası tereyağı ve peynir fiyatları ise, Avrupa'daki yaz tatilinin piyasalarda yarattığı durgunluğa bağlı olarak düştü.
FAO Et Fiyat Endeksi de Ağustos ayında yüzde 3.0 oranında azalış gösterdi. Dünya küçükbaş hayvan fiyatları, özellikle Avustralya'dan gelen ihracat arzındaki artış ve Çin'den gelen zayıf taleple desteklenerek en fazla düşüşü kaydetti. Güçlü arz domuz, kümes hayvanları ve büyükbaş et fiyatlarında da aşağı doğru bir hareketi beraberinde getirdi.
FAO Şeker Fiyat Endeksi Temmuz ayına göre yüzde 1.3 artarak, 2022 Ağustos ayındaki değerinden yüzde 34.1 oranında daha yüksek bir ortalamaya ulaştı. Bu artışta El Niño olayının şeker kamışı mahsulü üzerindeki etkisine dair artan endişelerin yanı sıra, Ağustos ayında ortalamanın altında gerçekleşen yağışlar ve Tayland'da devam eden kuru hava koşulları da etkili oldu. Brezilya'da şu anda hasat edilmekte olan yüksek miktardaki mahsul, düşük etanol fiyatları ve Brezilya Reali'nin zayıflaması gibi faktörler ise, Ağustos ayında uluslararası şeker fiyatları üzerinde oluşan yukarı yönlü baskıyı sınırlandırdı.
Küresel tahıl üretiminin geçmişteki rekoru yakalayacağı tahmin ediliyor
FAO bu ay ayrıca, 2023 yılında dünya tahıl üretiminin bir önceki yıla göre yüzde 0.9 artarak 2 815 milyon tona ulaşacağını ve 2021 yılında gerçekleşen rekor üretimle aynı seviyede olacağını öngören yeni bir Tahıl Arz ve Talep Özeti yayınladı.
Küresel buğday üretimi 2022'ye göre yüzde 2.6 azalırken, iri taneli tahılların toplam üretiminin yüzde 2.7 artacağı ve mısır üretiminin Brezilya ve Ukrayna'daki yüksek hasat oranları ile yeni bir rekor olan 1 215 milyon tona ulaşacağı tahmin ediliyor.
2023/24 sezonunda dünya pirinç üretiminin, Temmuz ayından bu yana devam eden hafif bir düşüş eğilimine rağmen, bir önceki sezona göre yüzde 1.1 oranında artacağı öngörülmekte.
Önümüzdeki sezonda dünya tahıl kullanımının 2022/23 seviyesinin yüzde 0.8 üzerinde gerçekleşerek,
2 807 milyon ton olacağı tahmin edilmekte.
2023/24 sezonunun kapanışında, dünya tahıl stoklarının yıllık yüzde 2.2 artışla 878 milyon ton olacağı tahmin edilirken, dünya tahıl stok kullanım oranının yüzde 30.5 olacağı öngörülüyor ki FAO bunu "tarihsel perspektiften bakıldığında genel olarak rahat bir küresel arz seviyesi" olarak değerlendiriyor.
Dünya pirinç stoklarının 198.1 milyon ton ile tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşacağı tahmin edilirken, Çin ile birlikte Hindistan'ın önceki sezonlarda olduğu gibi bu miktarın yaklaşık dörtte üçünü elinde tutması bekleniyor. Diğer ülkeler tarafından tutulan toplam pirinç rezervlerinin ise bu yıl üst üste ikinci kez daralarak, 51.4 milyon ton ile son dört yılın en düşük seviyesine gerileyerek yılı sonlandıracağı öngörülmekte.
FAO, 2023/24 dünya tahıl ticareti tahminini bir önceki pazar dönemine göre yüzde 1.7 düşürerek, 466 milyon ton seviyesine düşürmekte. Buğday ve mısır ticaret hacimlerinin, devam eden savaşla bağlantılı olarak gerçekleşen ticaret kesintileri dolayısıyla Ukrayna'nın azalan ihracatı da dahil olmak üzere çeşitli nedenlerden dolayı düşeceği tahmin edilmekte. FAO ayrıca, Hindistan'ın ihracat kısıtlamarındaki artışı da göz önünde bulundurarak, dünya pirinç ticareti tahminini Temmuz ayı rakamlarına göre aşağı yönlü revize etmekte. FAO, bu kısıtlamaların süresi ve uygulama kapsamı belirsiz olsa bile uzun sürmesi durumunda ve El Niño'nun diğer Asyalı ihracatçılarda üretim kısıtlamalarına neden olması halinde, 2024 yılında pirinç ticaretinde öngörülen toparlanmanın sınırlı kalabileceğini ifade etmekte.
-iDeal Haber Merkezi-