(Hong Kong'da suçluların Çin'e iadesine imkan veren yasa tasarısının detaylarıyla yenilendi.)
WASHINGTON, 15 Ağustos (Reuters) - ABD Başkanı Donald Trump Çin'in ticaret anlaşması yapmak istediğini ancak ilk önce Çin'in Hong Kong'a "insanca" davranması gerektiğini belirtti.
Trump böylece bariz bir şekilde Hong Kong'daki demokrasi yanlısı protesto gösterilerinin barışçıl bir çözümünü ticaret anlaşması yapılmasına bağladı.
Çin'in özel yönetim bölgesi Hong Kong'da suçluların yargılanmak üzere Çin'e iadesine imkan veren yasa tasarısının parlamentonun gündemine gelmesiyle başlayan protestolar 2.5 aydır sürüyor.
Tasarıya yönelik muhalefet, Hong Kong'un 1997'de İngiltere'den Çin yönetimine geçmesinden bu yana ülkedeki en büyük krizi tetikledi. Hong Kong 1997'de toplanma özgürlüğü, özgür basın ve bağımsız yargı dahil olmak üzere özel özerklik garantisi veren "tek ülke, iki sistem" anlaşması kapsamında Çin yönetimine geçmişti. Çin'e iadesi tasarısına karşı başlayan muhalefet "tek ülke iki sistem" anlaşması kapsamında güvence altına alınan özgürlüklerin zedelenmesiyle ilgili daha büyük endişelere dönüştü. Kong'da yabancı ve Çin vatandaşlarının yanı sıra yerleşik 7.4 milyon kişiyi de kapsayacak olan iade tasarısı, şüpheli suçluların, Çin Komünist Parti kontrolündeki mahkemelerde yargılanmak üzere Çin'e gönderilmesine izin verecek. protestolardan sonra süresiz olarak askıya alınan tasarısının muhalifleri, tasarıyı Hong Kong'da hukukun üstünlüğü için bir tehdit olarak görüyor ve insan haklarının güvence altına alınmadığı Çin adalet sisteminin merhametine sığınmalarına neden olacağını düşünüyorlar.
Protestocular tasarının tamamen kaldırılmasını istiyorlar.
Hong Kong'da yoğun protesto gösterileri nedeniyle kapanan havaalanında uçuşlar dün yeniden başladı ancak hafta sonuna doğru kent genelinde daha fazla protesto gösterisi bekleniyor. Çin Devlet Başkanı Xi Jinping'in 2012 yılında iktidara gelmesinden bu yana en büyük mücadelelerinden birini yansıtıyor ve yatışma işareti göstermiyor.
Trump, "Çin elbette bir anlaşma yapmak istiyor, ancak önce Hong Kong ile insani bir şekilde ilgilensinler!" dedi.
Trump, "Çin Devlet Başkanı Xi'nin(Jinping), Hong Kong sorununu hızlı ve insani bir şekilde çözmek isterse bunu yapabileceğinden hiç şüphem yok. (Bu konuda) Bir görüşme yapalım mı?" ifadelerini kullandı.
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü dün ABD'nin, Hong Kong sınırındaki Çin paramiliter hareketi hakkında "derinden endişeli" olduğunu belirtti.