Yazar – Geoffrey Smith
Investing.com – Xi Jinping, Pekin'in hedefinin oldukça gerisinde kalan (ancak beklentilerin üzerinde gelen) üçüncü çeyrek büyüme rakamının dikkatini dağıtan acımasız bir güç konsolidasyonu ile Çin piyasalarını ürküttü. Avrupa'da iş dünyası anketleri ekonomik yavaşlamanın daha da sertleştiğine işaret ederken Boris Johnson'ın geri dönüş riski ortadan kalkınca sterlin güç kazandı. Petrol fiyatları Çin ve Avrupa'dan gelen verilere kötü tepki verirken Tesla, Çin'deki indirim haberlerinin ardından zorluk çekse de hisse senetleri yükselerek açılmaya hazırlanıyor.
İşte 24 Ekim Pazartesi günü finans piyasalarında bilmeniz gerekenler:
1. Xi unutulmaz kişi olabilir
Devlet Başkanı Xi Jinping'in Ulusal Halk Kongresi'nde yerini sağlamlaştırmasının ardından ülkenin en büyük internet şirketlerine ve en zengin iş adamlarına karşı yeni bir kampanya başlatılacağı korkusuyla, Çin borsaları ve offshore yuan sert satışlar yaşadı.
Tencent (HK:0700) ve Alibaba (HK:9988) gibi bireysel hisse senetleri daha da fazla düşerken Hang Seng teknoloji endeksi %8'in üzerinde düşüşle rekor seviyedeki en kötü gününü geçirdi.
Çin ayrıca geçen hafta açıklanması gereken üçüncü çeyrek GSYİH verilerini de nihayet açıkladı. Yıllık %3,9'luk büyüme rakamı, %3,3'lük tahminlerden daha iyi olmakla birlikte Komünist Parti'nin kendi %5,5'lik hedefinin açıkça altında kaldı; bu da devam eden emlak krizinin, Xi'nin COVID-19’a karşı sıfır tolerans politikasının ve Kuzey Amerika ve Avrupa'daki kilit ihracat pazarlarındaki yavaşlamanın gittikçe artmasının yarattığı etkilerin bir kanıtı.
2. PMI'lar Avrupa'da dördüncü çeyrekte daralmaya işaret ediyor
Bu ekonomik yavaşlamanın boyutu, her ikisi de GSYİH'nin dördüncü çeyrekte daralma yolunda ilerlediğini gösteren Euro Bölgesi ve İngiltere için satın alma yöneticisi endekslerinin (PMI) açıklanmasıyla tam olarak ortaya çıktı.
Euro Bölgesi flaş PMI 47,1 ile Aralık 2020'den bu yana en düşük seviyesine gerilerken İngiltere’deki eşdeğer veri ise enflasyon ve tedarik zincirindeki sorunların evrensel baskılarına, bir de önlenebilir bir siyasi krizin eklenmesiyle 47,2 puana düştü.
Ekonomik görünüm en çok yüksek enerji fiyatlarının etkisiyle kararmaya devam ediyor. Bu hafta Avrupa için yapılan daha sıcak hava tahminleri ve AB genelinde neredeyse tamamen dolu depolama seviyeleri, Pazartesi günü doğal gaz fiyatlarını son dört ayın en düşük seviyesine çekti ancak gelecek yıl için yapılan vadeli sözleşmeler, endüstriyel kârlar üzerinde muhtemelen sakatlayıcı bir etkiye sahip olacak bir fiyat seviyesi öngörüsüne devam ediyor.
3. Hisse senetleri Fed'in yön değiştireceği umuduyla açılışta yükselişe geçecek
Cuma günü Fed’in, politik bir dönüşe başlamayı seçmesinin ardından ABD borsaları, yükselerek açılmaya hazırlanıyor. Wall Street Journal, Fed'in Kasım ayındaki toplantısında faiz artırım hızını yavaşlatmayı tartışmaya hazırlandığını ancak muhtemelen önce 75 baz puanlık bir artırım daha gerçekleştireceğini bildirdi.
Dow Jones 102 puan yükselirken S&P 500 %0,3 ve Nasdaq 100 %0,1 artış gösterdi. Üç ana nakit endeksi de WSJ raporunun etkisiyle Cuma günü %2'nin üzerinde yükselmişti.
İlgi çekebilecek hisse senetleri arasında Çin'deki fiyat indirimi haberlerinin ardından piyasa öncesinde %3,5 düşüş gösteren Tesla (NASDAQ:TSLA) yer alacak. Kapanış zilinden sonra Cadence Design (NASDAQ:CDNS), Alexandria RE (NYSE:ARE) ve Discover (NYSE:DFS) şirketlerinin kazanç raporları açıklanacak.
Chicago Fed'in aylık iş anketi ve Hazine Bakanı Janet Yellen'ın konuşması günün öne çıkan makro konuları arasında yer alıyor.
4. Johnson'ın çekilmesiyle İngiltere piyasaları canlandı
ABD'nin güçlü kapanışı ve Rishi Sunak'ın Liz Truss'tan başbakanlık görevini devralacağına dair işaretler üzerine İngiltere piyasaları, PMI'nın yarattığı kasvetli havadan sıyrılarak sert yükselişler kaydetti.
Geri dönüş planları yaptığı bildirilen eski Başbakan Boris Johnson, yaz aylarında etik sorunlar nedeniyle kendisini görevden alan Muhafazakâr Parti milletvekillerinin birçoğunun bu dönüşü kabul etmeyeceğinin anlaşılması üzerine Pazar günü yarıştan çekildi.
Sunak, maliye bakanı olduğu dönemde Johnson'ın harcama planlarını karşılamak için vergileri ciddi şekilde arttırmıştı. Yaz aylarındaki liderlik yarışında Truss'u, fonlanmamış vergi indirimleri planlarının piyasalar tarafından cezalandırılacağı konusunda uyaran Sunak, partinin piyasada güvenilirliği olan az sayıdaki isimlerinden biri.
Daha ihtiyatlı bir maliye politikası bağlamında piyasa, İngiltere Merkez Bankasının (BoE) faiz artırımı beklentilerini azaltmasına rağmen sterlin yükseldi. 2 yıllık ve 10 yıllık Gilts getirileri sırasıyla 29 ve 19 baz puan düşerken FTSE 250 %0,2 artış yaşadı.
5. Petrol, Çin ve Avrupa’dan gelen zayıf verilerle düştü
Çin ve Avrupa'daki büyüme sorunlarının boyutu, bir kez daha küresel talep görünümüne ilişkin korkuları artırınca ham petrol fiyatları düştü.
WTI %1 düşüşle 84,19 dolar olurken Brent %0,8 azalarak 90,62 dolara indi.
Hafta sonu Rusya’nın savunma bakanlığının, Batılı meslektaşlarını Ukrayna'nın bir "radyoaktif kirli bomba" yerleştirmek üzere olduğuna ve suçu Rusya'ya atmaya ikna etmeye çalıştığına dair – başarıya ulaşmadı – haberlerden sonra petrol üzerindeki jeopolitik primin yükseldiğine dair pek işaret görülmedi. İngiltere Savunma Bakanlığı, Rusya'nın işgalden önce Batı'yı yanıltma girişimlerinin inandırıcılığını azalttığını kaydetti.
Ukrayna hükümeti; Moskova'nın, güneydeki Herson kentinden giderek daha acil bir şekilde geri çekilmesini örtbas etmek için kendi taktik nükleer silah kullanımına bir bahane oluşturmaya çalıştığını iddia etti.
6. BDDK, kredilerde sıkılaşma ölçüsünü güçlendirdi
Merkez Bankasının 150 baz puanlık faiz indiriminin ardından BDDK, ticari kredilerdeki sıkılaşmayı artırdı. Haziran’da kredilerin amacına uygun kullanımını sağlamak için şirketlerin yabancı para nakdi varlıklarının 15 milyon TL’den 10 milyon TL’ye, aktif toplamlarının ise %10’undan %5’ine düşürülmesine karar verdi.
Haziran’da yapılan açıklamada bazı şirketlerin, döviz borcu ya da döviz yükümlülüğü olmamasına hatta döviz pozisyon fazlası bulunmasına rağmen, TL kredi kullanarak döviz alımı gerçekleştirdikleri ve döviz pozisyonu tuttukları belirtilmişti. Oranlarda ve tutarda sıkılaşmaya gidilmesinde TL kullanımını artırmak hedefleniyor.
Faiz indirimine tepki vermeyen dolar kuru, BDDK kararının ardından da seyrini değiştirmedi. Haziran’daki ilk sınırlama kurda düşüş yaratmıştı.