Investing.com - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının "Merkezin Güncesi" adlı blogunda yayımlanan yazıya göre, hanehalkı enflasyon beklentilerindeki iyileşme, sadece talep yönlü değil, aynı zamanda arz yönlü olarak da dezenflasyon sürecine katkı sağlıyor. Blog yazısında, enflasyon beklentileri ve hizmet enflasyonu arasındaki ilişkilerin detayları ele alındı.
Hanehalkı enflasyon beklentilerindeki iyileşme, piyasa katılımcılarına kıyasla gecikmeli gerçekleşirken, hizmet fiyatlarındaki katılık enflasyonun düşüşünü yavaşlatan unsurlar arasında yer alıyor. Ayrıca, özellikle gıda ve akaryakıt gibi ürünlerdeki fiyat artışlarının hanehalkının enflasyon beklentilerini etkilediği belirtiliyor.
Arz yönlü etkilerin analizi
Yazıda, hanehalkının doğrudan sunduğu hizmetlerin enflasyon beklentileri üzerindeki etkisi de analiz edildi. Hanehalkının verdiği ev içi hizmetler veya esnaf olarak sunduğu hizmetler, belirli hizmet kalemlerinin fiyatlarını doğrudan etkiliyor. Bu bağlamda, hanehalkının sunduğu hizmetlerin enflasyonu ile enflasyon beklentileri arasında pozitif bir ilişki bulunuyor.
Bulgular, hanehalkının sunduğu hizmetlerin fiyat artışlarının genel TÜFE enflasyonuna veya hizmet-TÜFE enflasyonuna göre daha yüksek bir hızda arttığını gösteriyor. 2020 Ocak-2024 Kasım döneminde bu hizmetlerin fiyat endeksi, genel TÜFE’ye göre %21, hizmet endeksine göre ise %11 daha fazla artış gösterdi.
Ekonometrik bulgular ve etkileri
Ekonometrik analizler, hanehalkının enflasyon beklentilerinin sunduğu hizmetlerin fiyatlarını artırdığına işaret ediyor. Hanehalkı ile piyasa enflasyon beklentisi arasındaki farkta %10'luk bir artış, bir sonraki ayda sunulan hizmetlerde 42 baz puanlık bir enflasyon artışını işaret ediyor. Ücret artış dönemleri hariç bu fark %10 olduğunda, hizmetlerde diğer tüm ürünlere kıyasla 24 baz puanlık bir artış gözlemleniyor.
Sonuçlar, ücret artış dönemlerinden bağımsız olarak da yüksek hanehalkı enflasyon beklentilerinin, hizmet fiyatlarının katılığında belirleyici olduğunu gösteriyor. Yazıda elde edilen bulgular, son dönemdeki iyileşen hanehalkı enflasyon beklentilerinin, arz yönünden de dezenflasyon sürecine olumlu katkı sağlayacağı vurgulanıyor.