Yazar – Geoffrey Smith
Investing.com – Yeni hükümetin vergi kesintileri ve enerji sübvansiyonları ile işinin henüz bitmediğini belirtmesinin ardından sterlin tüm zamanların en düşük seviyesini gördü ve İngiltere tahvil piyasalarındaki düşüş daha da kötüleşti. İtalya, Giorgia Meloni'nin “İtalya'nın Kardeşleri” partisinin liderliğindeki bir blokun ulusal seçimlerin galibi olmasının ardından sağcı bir hükümete sahip olacak. Hafta sonu yeni küresel asgari kurumlar vergisinin etkisine ilişkin bir çalışma paylaşıldıktan sonra Amazon ve Berkshire Hathaway odağında borsalar düşüşle açılacak. Rusya'nın Ukrayna'da silah zoruyla yaptığı referandumlar komşuları ve müttefikleri tarafından dışlanırken borsası da düşüşe geçti. Ham petrol ise dünya ekonomisi yavaşladıkça talebin azalacağı beklentisiyle düşüşte.
İşte 26 Eylül Pazartesi günü finans piyasalarında bilmeniz gerekenler:
1. Sterlin ve Gilts değer kaybetti
Sterlin dolar karşısında tüm zamanların en düşük seviyesine inip euro ve diğer para birimleri karşısında değer kaybederken devlet tahvili getirileri de yeni hükümetin vergi kesintileri ve enerji sübvansiyonu planlarına ilişkin sarsıcı bir kararla yükseldi.
İngiltere Merkez Bankasının (BoE), hükümetin hamlelerine tepki vermeden önce Kasım ayına kadar bekleyeceğini söylemesinin üzerinden sadece günler geçmişken acil bir faiz artırımı yapabileceği spekülasyonu üzerine sterlin, toparlanmadan önce 1.0384 dolara kadar düştü.
Diğer gelişmiş ekonomilerin, bu yıl enerji fiyatlarında yaşanan artışın sonuçlarıyla mücadele ederken ekonomik ortodoksiyi terk edebileceği endişesiyle, bu hamle küresel tahvil piyasalarında şok etkisi yarattı.
Bu krizin etkileri, IFO’nun Almanya’da şaşırtıcı derecede kötü olan iş dünyası güven rakamlarında da kendini gösterdi.
2. Meloni yeni İtalyan hükümetini kurmaya hazırlanıyor
Giorgia Meloni'nin “İtalya'nın Kardeşleri” partisi liderliğindeki sağcı koalisyon, parlamentonun her iki kanadında da çoğunluğu sağlayacak kadar sandalye elde ederek ulusal seçimleri kazanmış görünüyor.
İtalyan tahvilleri ufak bir satış ile tepki verirken İtalya ve Almanya’nın 10 yıllık getirileri arasındaki kilit “makas” sadece 4 baz puan genişledi. FTSE MIB ise İngiltere'deki gelişmelerin gölgesinde kalan bir sabahta kazanç elde eden tek Avrupa hisse senedi endeksi oldu.
Meloni'nin, pandemi sonrası için AB bütçesinden on milyarlarca euro’luk yardım ile sorumlu bir mali politika izleme sözü vermesi, İtalya'nın Kardeşleri'nin ülkenin faşist geçmişindeki köklerine dair endişeleri – en azından piyasalarda – hafifletti. Meloni ayrıca ABD ve AB'nin Rusya'nın Ukrayna'yı işgaline verdiği tepkiye de büyük destek verdi.
Yine de sonuçlarda güçlü bir tepki unsuru vardı: katılım şimdiye kadar kaydedilen en düşük seviyedeydi ve Mario Draghi'nin geniş koalisyon hükümetini destekleyen partiler özellikle kötü bir performans sergiledi.
3. Borsalar düşüşle açılacak; gözler Amazon ve Berkshire üzerinde
Geçen haftaki Fed toplantısının yarattığı riskten kaçınma dalgası devam ederken ABD borsaları yaklaşık iki yılın en düşük seviyesinde açılmaya hazırlanıyor.
Dow Jones 202 puan düşerken S&P 500 benzer miktarda ve Nasdaq 100 biraz daha küçük bir oranda %0,4 düştü ve dolardakigüçlenmenin, yaklaşan kazanç sezonunda çok uluslu şirketlerin kâr ve görünümlerine zarar vereceği endişelerini beraberinde getirdi.
Hafta sonu yapılan yeni bir araştırma, şirket kârları üzerindeki yeni küresel asgari verginin en çok Amazon (NASDAQ:AMZN), Berkshire Hathaway (NYSE:BRKa) ve eBay'i (NASDAQ:EBAY) vurabileceğini gösterdi. Bu hisseler, planlı bir kurumsal haberin yokluğunda biraz dikkat çekebilir. Avrupa'da Unilever (NYSE:UL), CEO Alan Jope'un gelecek yıl görevden ayrılacağının sinyalini verdi.
4. Rusya'da huzursuzluk yayılıyor, hisse senetleri seferberlik korkularıyla düşüşte
Rusya'nın Ukrayna'da bocalayan kampanyasını destekleme çabaları, yedek askerlerin askere alınmasına yönelik protestoların devam etmesi ve Ukrayna'nın Rus işgali altındaki bölgelerinde silah zoruyla yapılan referandumlara yönelik uluslararası kınama dalgasıyla birlikte hafta sonu üst üste birçok darbe aldı.
Rusya'nın en yakın ve en eski müttefiklerinden biri olan Sırbistan, bölgedeki diğer iki kilit oyuncu olan Türkiye ve Kazakistan gibi referandum sonuçlarını tanımayacağını açıkladı.
Ayrıca Rus medyası, asker alma merkezlerinden birkaçının bombalandığını ve Baykal Gölü yakınlarındaki Ust-Ilimsk'te yedek askerlerin seferberlik işlemleri sırasında bir askeri komiserin vurularak ağır yaralandığını bildirdi.
Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov, ülkedeki savaşma çağındaki erkeklerin göç etmesini yasaklamak için tedbir aldığı yönündeki iddiaları yalanladı. Bu arada Rusya'nın gösterge borsa endeksi %10 düştü.
5. Petrol, talepte düşüş korkusuyla tökezledi
Ham petrol fiyatları, tahvil ve döviz piyasalarındaki sarsıntının küresel ekonominin gücü ve küresel petrol talebi üzerinde daha fazla şüphe yaratmasıyla dokuz ayın en düşük seviyesine geriledi.
WTI vadeli işlemleri %0,4 düşüşle 78,44 dolardan işlem görürken Brent %0,5 düşüşle 84,63 dolara geriledi.
Dünyanın en büyük ithalatçısı olan Çin'de ise merkez bankasının yuan'ın düşüşünü hafifletmek için zorunlu karşılıklarda değişikliğe gitmesi ve Çin Ticaret Bankasının zor durumdaki emlak projelerini desteklemek için yeni bir fon açıklaması, ülkedeki ekonomik stresi artırdı.
6. Dolar/TL tarihi yüksek seviyelerde
Dolardaki küresel güçlenme ve TL’nin faiz indirimi sonrası güç kaybetmesiyle dolar/TL bugün 18,48 ile yeni zirve seviyeyi gördü. Hafta sonu İTO toplantısında konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, düşük faiz temelli yeni ekonomi modelini sürdüreceklerini belirtti.
Bugün açıklanan reel sektör güven endeksi 100 seviyesi altına inerek son 2 yılın en düşük bölgesine geriledi. İmalat sektöründe gelecek döneme dair yavaşlama beklentileri güçlendi. Özellikle ihracat ve istihdam tarafındaki düşüş beklentileri dikkat çekti.