Investing.com - Bugün açıklanan TÜFE, Temmuz’da %18,95’e çıkarak Nisan 2019 sonrası en yüksek seviyeyi gördü, ÜFE ise %44,92 ile zirve yaptı. Faiz ile aynı orana çıkan enflasyonu Ekonomist Arzu Toktay ve Oğuz Demir değerlendirdi.
“Manşet enflasyonda Temmuz ayında politika faizi ile eşleşen enflasyon ilave sıkılaştırmayı gündeme getirebilir.” diyen Arzu Toktay’ın yorumu:
“Temmuz ayı Tüfe aylık yüzde 1,80 artış ile yıllık bazda enflasyonu %18,95 seviyesine taşıdı. Yurt İçi üretici fiyat endeksi aylık yüzde 2,46 yükselirken çekirdek enflasyondaki yılık gerçekleşme %17,22 ile rapor içinde piyasa beklentisi altında kalan tek kalem oldu.
Detaya bakıldığında yıllık bazda en düşük artışın olduğu gruplar alkollü içecekler ve tütün, haberleşme, giyim ve ayakkabı olarak öne çıkarken yıllık enflasyonu yukarı taşıyan ürün grupları gıda ve alkolsüz içecekler, ulaştırma, ev eşyası lokanta ve oteller ile konut olarak görülüyor.
Geçtiğimiz ay yapılan doğalgaz ve elektrik fiyatlarında artışın enflasyona katkısı sürerken yaz aylarında gıda fiyatlarında mevsimsel etki ile düşüşün olmayışı, bayram tatili ve ulaştırma yanında lokanta ve otel ürün grubundaki fiyat artışı ve konut sektörüne olan talep ile fiyat yükselişleri enflasyonu yukarı taşıdı.
Mevsimsel etki ile gıda ve alkolsüz içecekler kaleminin enflasyonda geri çekilmeye verdiği desteği bu kez göremedik. Manşet enflasyonda Temmuz ayında politika faizi ile eşleşen enflasyon ilave sıkılaştırmayı gündeme getirebilir. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) yılın son çeyreğinde enflasyonda düşüş hız kazanabilir beklentisinde baz etkisi yanında cari açıkta daralma ile TL’nin değer kazanacağı beklentisi önemli bir rol oynuyor. Ancak küresel anlamda FED başta olmak üzere büyük Merkez Bankaları’nın varlık alımlarının azaltma kararı ile gelişen ülkeler için artması muhtemel borçlanma maliyeti ve küresel emtia fiyatlarında yükseliş ile maliyet yönlü baskı bu süreçte enflasyon ile mücadelede negatif olabilecek unsurlar olarak görülüyor.”
“ÜFE’deki artışın devam etmesi tüketici enflasyonunun daha da fazla artması için temel baskı unsuru olmaya devam ediyor.” diyen Oğuz Demir:
“Perşembenin gelişi çarşambadan bellidir derler atalarımız. Bu ay açıklanan enflasyon oranları da bu sözü bir kez daha doğrulamış oldu. Her ne kadar TCMB, Mart ayından bu yana para politikası kurulu toplantılarında aldığı faizi değiştirmeme kararı ile bu durumu reddetse de son enflasyon raporunda enflasyonda artış olacağını kabul ettiğini göstermişti. Nisandan temmuza TCMB faize hiç dokunmamasına rağmen yıl sonu için enflasyon tahminini 2 puan arttırdığını geçtiğimiz hafta açıklamıştı.
Yani işin aslı TCMB de karşı karşıya olunan zorluğun farkında ancak gerekli politikaları uygulama konusunda eli kolu bağlı bir şekilde bekliyor. Bu da enflasyonun daha fazla artışına neden olabilecek risklere karşı hepimizi korumasız bırakıyor.
Daha önce de ifade etmiştim. Bu risklerin başında maliyet artışları geliyor. Özellikle üretici fiyatlarındaki artışın devam etmesi tüketici enflasyonunun daha da fazla artması için temel baskı unsuru olarak görünüyor. Yine önümüzdeki süreçte petrol fiyatlarında daha fazla artış olma ihtimali ve dolayısıyla enerji maliyetlerindeki artış riski bir diğer olumsuzluk. Kurdaki sakinleme bir miktar lehimize olsa da kur hala geçtiğimiz yılki seviyelerden %20 daha yüksek.
Bütün bunların dışında bir diğer önemli risk unsuru ise küresel enflasyondaki artış beklentileri. ABD’de tüketici enflasyonu %5 civarında devam ediyor. Euro Bölgesi’nde üretici fiyatları tarihteki en yüksek seviyesi olan %10,2’ye ulaşmış durumda. Hal böyle olunca AB ve ABD’de para politikasında yaşanacak bir değişim, kur tarafında lehimize devam eden süreci de yıl sonuna doğru tersine çevirebilir.
Son olarak TCMB’nin bu yaz büyük umut beslediği aylık gıda enflasyonu da son 15 yıllık süreçteki en yüksek ikinci seviyesine ulaşmış durumda. 15 Temmuz 2016’da yaşanan hain darbe girişiminin olduğu dönemdeki olağanüstü şartlar nedeniyle en yüksek temmuz ayı aylık gıda enflasyonu %3,15 ile 2016’da gerçekleşmişti. O ayı dışarda bırakırsak son 15 yıllık süreçte ortalama -%0,3 olan yani düşen gıda fiyatları bu yıl temmuz ayında %2,77’lik artış gösterdi. Anlaşılan o ki sonbahara girişimizle birlikte gıda enflasyonu bir miktar daha enflasyonu yukarı çekmeye devam edecek.
%19’a ulaşan yıllık enflasyonun zirve olduğunu ve bundan sonra gevşeyeceğini söyleyebilmeyi çok isterdim. Ancak elimizdeki tüm veriler ve gelişmeler, Türkiye’de enflasyonun önümüzdeki aylarda da yukarı yönlü risklerle artış sürecine devam edeceğini gösteriyor. Maalesef enflasyon tarafında bizi zor bir sonbahar bekliyor.”