Investing.com – Yatırımcılar Cuma günkü önemli istihdam raporunu beklerken ABD hisse senetleri yeni haftaya olumsuz bir notla başlayacak ve önceki ayın güçlü kazanımlarının bir kısmını geri verecek. Bitcoin 40.000 doların üzerine çıkarken ham petrol, yeni açıklanan OPEC+ üretim kesintilerinin gerçek kapsamı konusundaki belirsizlik nedeniyle düşüşte. COP28 toplantısı, nihai anlaşması tartışmalı bir şekilde sona eriyor. Yurt içinde açıklanan enflasyon verilerine göre yıllık enflasyon, 2022 Aralık ayından beri en yüksek seviyede.
1. S&P 2023'ün en yüksek seviyesine ulaştıktan sonra vadeli işlemler düştü
ABD hisse senedi vadeli işlemleri haftanın ilk gününde düştü.
Dow %0,2, S&P 500 %0,3 ve Nasdaq 100 %0,4 düşüş gösterdi.
Gösterge S&P 500 endeksi, Cuma günü bu yılın en yüksek seviyesine ulaşarak yılbaşından bu yana elde ettiği kazancı neredeyse %20'ye çıkardı. Birinci sınıf Dow da beş hafta üst üste yükseldi ve yıl bazında %9'un üzerinde artış gösterirken teknoloji ağırlıklı Nasdaq Composite 2023'te %37 arttı.
Endeksler, Fed’in gelecek yıl indirime başlamadan önce bu ayın sonunda faiz oranlarını değiştirmeyeceği yönündeki artan beklentilerden yararlandı.
Fed Başkanı Jerome Powell, Cuma günü yaptığı açıklamada, ABD merkez bankasının ekonomiyi gereğinden fazla yavaşlatma risklerinin, faiz oranlarını enflasyonu kontrol edecek kadar yükseğe taşımama riskleriyle "daha dengeli" hale geldiğini ve ileriye dönük ihtiyatlı olunması gerektiğini söyledi.
Merkez Bankasının 12-13 Aralık toplantısı öncesinde geleneksel sessizlik dönemine girmesi nedeniyle hafta boyunca Fed yetkililerinden herhangi bir güncelleme gelmeyecek, bu da yatırımcıların para politikasıyla ilgili daha fazla ipucu almak için verilere ve özellikle Cuma günkü resmi istihdam raporuna odaklanacakları anlamına geliyor.
2. Kasım ayı istihdam raporu
Yatırımcılar, dünyanın en büyük ekonomisindeki büyümenin durulmaya devam edip etmediğini ölçmeye çalışırken haftanın en önemli ekonomi verisi, Cuma günkü Kasım ayı istihdam raporu olacak.
Ekonomistler, Ekim ayında 150.000 istihdam yaratılmasının ardından ABD ekonomisinin Kasım ayında 180.000 istihdam yaratmasını ve işsizlik oranının %3,9'da kalmasını bekliyor. Ortalama saatlik kazançlar için beklentiler, aylık %0,3, yıllık %4 artmış olduğu yönünde.
Çok güçlü bir rakam, Fed'in kısıtlayıcı para politikasını beklenenden daha erken gevşetmeye başlayacağı yönündeki beklentilerin altını oyarak hisse senetleri ve tahvillerdeki dördüncü çeyrek rallisinin önünde bir engel teşkil edecektir.
Öte yandan zayıf bir rakam, 525 baz puanlık faiz artışının ardından ekonominin yavaşlamaya başladığına dair korkuları tetikleyerek risk iştahını azaltabilir.
3. Bitcoin 40.000 doları aştı
Dünyanın en büyük kripto para birimi olan Bitcoin, sabah saatlerinde 40.000 dolar seviyesini aşarak bu yıl değerini iki kattan fazla artırdı ve kripto para sektörünün sarsılmasından ve stabilcoin Terra'nın çöküşü nedeniyle fiyatların düşmesinden hemen önce Mayıs 2022'den bu yana en yüksek seviyesine tırmandı.
Bitcoin ve bir bütün olarak kripto para piyasası, ABD faiz oranlarının önümüzdeki yıl düşeceğine dair artan beklentilerden faydalandı. Sonuçta kolay para politikası ve artan spekülatif ticaret, token'ın 2021'de yaklaşık 69.000 dolarlık rekor bir seviyeye ulaşmasını sağladı.
Olumlu duygulara ek olarak kripto para biriminin fiyatını doğrudan takip eden bir ABD ETF'sinin potansiyel onayı üzerine spekülasyonlar yapıldı ve bunun büyük kurumsal sermaye kitlelerini çekeceğine dair güven arttı.
Böyle bir ürünün ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu tarafından onaylanması, bir dizi yüksek profilli iflas ve düzenleyici baskılarla sarsılmış bir sektör olan kripto endüstrisinin resmi olarak kabul edilmesi anlamına gelecektir.
4. COP28 sonuç bildirgesi tartışılıyor
2023 Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı Dubai'de devam ediyor ancak dünya liderleri konferanstan ayrıldı, bu nedenle herhangi bir duyurunun kapsamı daha sınırlı olacak gibi görünüyor.
Zirve sonuçlarının merkezinde, ülkelerin fosil yakıtların geleceğine ilişkin nihai bir anlaşmayı nasıl dile getirecekleri yer alıyor.
Zirvenin başkanı BAE'li Sultan al Jaber, fosil yakıtların aşamalı olarak kullanımdan kaldırılmasının, küresel ısınmayı 2015 Paris Anlaşması ile belirlenen 1,5 santigrat derece hedefiyle sınırlandırmaya yardımcı olacağını öne süren "hiçbir bilim" olmadığını iddia ederek tartışmalara neden oldu.
Halihazırda 100'den fazla ülke, fosil yakıtların aşamalı olarak kullanımdan kaldırılmasını destekliyor ve bu zirvenin başarısı, nihai COP28 anlaşmasının bunu gerektirip gerektirmediğine ya da "aşamalı olarak azaltma" gibi daha zayıf bir dil kullanıp kullanmadığına göre belirlenebilir.
5. OPEC+’nın gönüllü üretim kesintilerinin ardından petrol düştü
Petrol fiyatları bugün düşerek bir grup üst düzey üretici tarafından kabul edilen ham petrol üretim kesintilerinin olası kapsamı konusundaki belirsizlik nedeniyle geçen haftanın sonunda görülen zayıflığı sürdürdü.
WTI vadeli kontratları %0,9 düşüşle 73,40 dolardan işlem görürken Brent %0,9 düşüşle 78,14 dolara geriledi.
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü ve aralarında Rusya'nın da bulunduğu OPEC+ ittifakının, fiyatları desteklemek amacıyla ek üretim kesintileri açıklamasına rağmen petrol fiyatları geçen hafta %2'den fazla düştü.
Ancak söz konusu kesintilerin gönüllülük esasına dayanması, üreticilerin bunları tam olarak uygulayıp uygulamayacağı konusunda şüphelere yol açtı.
Bu belirsizlik, İsrail-Hamas savaşının son ateşkesin ardından yeniden başlamasıyla artan jeopolitik gerilimlere ağır bastı. Ayrıca Pazar günü Kızıldeniz'de bir Amerikan savaş gemisine ve ticari gemilere saldırı düzenlenmiş, Yemen'deki Husi grubu da bölgedeki iki İsrail gemisine drone ve füze saldırısı düzenlediğini iddia etmişti.
Bu gelişmeler, İsrail-Hamas savaşının daha geniş çaplı bir çatışmaya dönüşebileceği ve petrol zengini bölgedeki ham petrol arzını etkileyebileceği yönündeki korkuları alevlendirme riski taşıyor.
6. Yurt içi enflasyon oranı yıllık %61,89’a yükseldi
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Kasım ayına ilişkin enflasyon rakamlarını açıkladı.
Buna göre tüketici fiyat endeksi (TÜFE), aylık bazda %3,28 olarak açıklanırken yıllık bazda %61,98'e yükseldi.
Enflasyondaki yükseliş, geçen yılın Aralık ayına göre %60,09, geçen yılın aynı ayına göre ise %61,98 olarak gerçekleşti. On iki aylık ortalamalara göre artış oranı da %53,40 oldu.
Ana harcama grupları bazında değerlendirildiğinde, bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış %37,54 ile konutta yaşandı. En yüksek artış ise bir önceki yılın aynı ayına göre %92,86 ile lokanta ve otellerde kaydedildi.
Kasım ayı üretici enflasyonu verilerine göre ise yurt içi üretici fiyat endeksi (ÜFE), bir önceki aya göre %2,81 yükselirken bir önceki yılın Aralık ayına kıyasla %42,59 ve bir önceki yılın aynı dönemine göre %42,25 arttı.
On iki aylık ortalamalara göre ise gözle görülür bir artışla %53,15 seviyesine yükseldi.