Yazar: Peter Nurse
Investing.com – Başkan Joe Biden bütçedeki büyük federal harcamaları açıklayacak, Avrupa Merkez Bankası (ECB) tahvil alımları konusunda karar verecek, Fed’in enflasyon ölçümünde tercih ettiği veriler açıklanacak, OPEC gelecek hafta toplanacak ve ekonomik toparlanma iyimserliği üzerine hisse senetleri yükseliyor.
28 Mayıs Cuma günü piyasalarda bilmeniz gerekenler:
1. Biden’in büyük bütçesi
New York Times’a göre Başkan Joe Biden, önümüzdeki mali yılda federal harcamaları 6 trilyon dolara çıkaracak bütçeyi açıklamaya hazırlanıyor.
Böyle bir teklifin, Demokratların Meclis ve Senato’da ufak bir çoğunluğa sahip olduğu bölünmüş Kongre’den geçmesi gerekirken federal harcamalar, II. Dünya Savaşı’ndan bu yana görülen en yüksek seviyelere çıkmış olacak.
Başkanın yeni harcama teklifi hem geleneksel altyapı hem de yeşil teknolojiye yönelik büyük yatırımları finanse etme amacı taşıyor. Bu, Amerika’nın küresel olarak rekabet gücünü artırmanın yanı sıra bölge üniversitelerine, aile izinlerine ve çocuk bakımına erişimi artırmada çok önemli görülüyor.
Teklifin, yüksek faiz oranlarıyla bağlantılı harcamalardaki büyük artışın ülkenin borç ödemelerini rahatsız edici seviyelere çıkaracağından endişe eden mali şahinlerin muhalefetini artıracağı kesin.
Ancak Perşembe günü milletvekillerine yaptığı açıklamada Hazine Bakanı Janet Yellen, Biden’in harcama planının “mali açıdan sorumlu” bir yaklaşımı temsil ettiğini söyledi.
Yellen Meclis Ödenekleri alt komitesinin online oturumu sırasında ifade verirken “göreceksiniz başkanın teklifi geçici bir harcama dönemi olacak ve bütçe penceresinin dışındaki kalıcı artışlar, daha düşük açıklara ve bu harcamaları desteklemek için daha yüksek vergi gelirlerine yol açacak” dedi.
2. Hisse senetleri yüksek açılacak, gözler Salesforce (NYSE:CRM) ve HP’de (NYSE:HPQ)
Güçlü istihdam verilerini takiben küresel ekonomik toparlanmaya dair iyimserlik artarken ABD borsası yüksek açılacak.
Dow Jones 195 puan artarak 34.600 üzerine çıkarken S&P 500 %0,4 ve Nasdaq 100 %0,3 yükseldi.
Bu hafta majör endekslerin hepsi yüksek kapatacak gibi görünüyor. S&P 500 bu hafta şimdiye kadar %1,1 yükseldi, Dow Jones Industrial Average %0,8 ve NASDAQ Composite yaklaşık %2 kazandı.
Avrupa’da Stoxx 600 %0,4 artışla gün içi yeni rekorlara yükseldi. Avrupa Komisyonu’nun ekonomik hissiyat endeksi, nisan ayında görülen 110,5 puandan yükselerek mayıs ayında 114,5 puana ulaştı.
Küresel ekonomideki ilerlemenin gücüne dair güven artıyor. ABD’de ilk işsizlik başvuruları, pandeminin yeni düşük seviyelerine gerileyerek dünyanın en büyük ekonomisinin sağlıklı olduğuna işaret etti.
İyimserliği artıran diğer gelişme, Biden yönetiminin mali 2022 yılı bütçesi oldu.
Cuma günü gözler Salesforce’da (NYSE:CRM) olacak. Yazılım şirketi, pandeminin yönlendirdiği uzaktan çalışma sayesinde bulut tabanlı yazılım talebinin artmasının ardından tüm yıl tahminlerini yükseltti.
HP (NYSE:HPQ), beklenenden daha iyi ikinci çeyrek raporuna rağmen bilgisayar çip kıtlığının devam etmesi ile bu yıl laptop talebini karşılama yetilerinin etkilenebileceği konusunda uyardı ve piyasa öncesinde %5 üzerinde düşüş yaşadı.
3. Fed’in favori enflasyon ölçümü
Cuma günü ekonomi cephesi epey dolu ancak en çok dikkat çeken, Fed’in enflasyon ölçüm tercihi olan çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksi olacak.
Ekonomistler bu endeksin, Nisan ayında yıllık bazda %2,9 yükselmiş olmasını bekliyor. Bir ay önce yıllık %1,8 artış görülmüştü.
Fed yetkilileri, geçici olarak gördükleri yüksek enflasyon dönemini (bu, özellikle son TÜFE’nin yıllık %4,2 artış göstermesinden sonra yaşanan durumdu) yaşamaya hazır olduklarını anlatmak için çok uğraştı.
Bununla birlikte çekirdek endeksteki büyük bir artış, ABD’li politikacıları biraz rahatsız ederek merkez bankasının aksiyon almayı planladığı zaman çizelgesini hızlandırabilir.
Diğer ekonomi verilerinde: teşvik çekleri bittiği için %14,3 düşüş beklenen kişisel gelir ve %0,5 artmış olduğu öngörülen kişisel harcamalar var. Michigan tüketici hissiyat endeksinin de Mayıs ayında 82,8 puana düşmüş olduğu düşünülüyor.
4. ECB’nin tahvil alım programı
Fed, tahvil alım programını ne zaman küçültmeyi planladığına dair yeni bir kılavuz sunma baskısı altına girerken Avrupa’da bu sesler çok daha cılız.
Hatta piyasa katılımcıları, ekonomik toparlanma potansiyeline rağmen Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB), 10 Haziran’daki toplantısında acil tahvil alımlarının yüksek temposunu daha da artırmasını bekliyor.
Bu alımlar, Euro bölgesinin çift dipli bir resesyona girdiği ve borçlanma maliyetlerinin yükseldiği mart ayında hızlandı.
İvmelenen aşı programları işyerlerinin yeniden açılmasını sağlarken Avrupa tekrar büyümeye başladı. Bununla birlikte 10 yıllık Alman getirisinin geçen hafta iki yılın yükseğine çıkması ile borçlanma maliyetleri hala yükselişte ve iyileşmenin sekteye uğrayacağından korkup istikrarlı bir teşvik akışı isteyen politikacıların sayısı artıyor.
ECB yönetim kurulu üyesi olan piyasa operasyon müdürü Isabel Schnabel, ekonomi toparlanıp finansal koşullar elverişli olurken bu durumun beklenmesi gerektiğini söyleyerek getirilerdeki artış konusunda daha iyimser bir tavır takındı.
Nordea analistleri, “ECB’nin Haziran toplantısında varlık alımlarının mevcut temposunu sürdürme kararı alacağını düşünmeye devam ediyoruz. Ancak PEPP (pandemi acil durum harcama planı) altındaki net alımların, koronavirüs krizinin hala devam ettiğini iddia etmenin gittikçe zorlaşacağını düşündüğümüz 2022 Mart sonunda bitmesini bekliyoruz” dedi.
5. OPEC toplantısı yaklaşıyor
Gelecek hafta yapılacak OPEC toplantısı öncesinde ve İran ihracatının geri dönüş olasılığı ile yatırımcılar temkinli davranırken ham petrol fiyatları Cuma günü ufak artışlar yaşadı.
WTI %0,5 artışla 67,15 dolar olurken Brent %0,4 yükselerek 69,47 dolara ulaştı. Sözleşmeler %5 ve %6 haftalık kazanç elde etme yolunda.
İran ve dünya güçleri, 2015 anlaşmasına tam uyumu sağlamak için Tahran’ın nükleer faaliyetleri konusunda atması gereken adımlarla ilgili Viyana’daki müzakereleri sürdürüyor.
Anlaşmaya varılıp İran üzerindeki yaptırımlar kaldırılırsa İran günlük 1 milyon varil ilave üretim yapabilir.
Bu, Salı günü toplanacak olan OPEC+’nın hesaba katması gereken bir durum.
Bununla birlikte çoğu uzman, grubun, üretim kesintilerini kademeli olarak azaltma temposuna bağlı kalmasını ve Temmuz ayında günlük 840.000 varillik üretim artışını onaylamasını bekliyor.
Toplantı öncesinde petrol, Mayıs ayında da kazançlı çıkma yolunda ilerliyor. Bu yıl beş ayın dördünde kazanmış olacak. Yatırımcılar, özellikle ABD ve Avrupa’daki Covid-19 salgınıyla mücadelede kaydedilen ilerlemenin enerji tüketimini teşvik edeceğine bahis koyuyor.
Cuma günü yatırımcılar, Baker Hughes petrol kulesi sayımı ile CFTC’nin haftalık yatırımcı taahhütleri raporunu elde edecek.