Merkez Bankas Kasım ayı enflayon rakamlarını değerlendirdi.Merkez Bankası;
“Gıda enflasyonundaki gerilemede taze meyve ve sebze fiyatları öne çıkmıştır
Enerji fiyatları, petrol fiyatlarındaki düşüş ve Türk lirasındaki değerlenmeye istinaden azalmıştır
Geçici vergi indirimlerine bağlı olarak dayanıklı tüketim malları kanalıyla temel mal grubu yıllık enflasyonu belirgin bir düşüş kaydetmiştir
Bu dönemde hizmet enflasyonu sınırlı da olsa gerilemiştir
Kasım ayı enflasyon verilerinde vergi indirimleri, Türk lirasındaki değer kazancı ve petrol fiyatlarındaki düşüşün etkilerinin yanı sıra iktisadi faaliyetteki zayıflamaya bağlı olarak talep yönlü etkiler de hissedilmiştir
Hizmet enflasyonundaki yavaşlamada kısmen hafifleyen maliyet baskılarının yanı sıra zayıflayan iç talep de etkili olmuştur
Üretici fiyatları Kasım ayında Türk lirasındaki değerlenme ve başta petrol olmak üzere uluslararası emtia fiyatlarındaki düşüşlere bağlı olarak bir miktar gerileme kaydetmiş, üretici fiyatları kaynaklı maliyet baskıları güçlü seyrini korumuştur.”
TCMB Kasım Ayı Fiyat Gelişmeleri raporuna aşağıda yer verilmiştir:
Kasım ayında tüketici fiyatları yüzde 1,44 oranında azalmış ve yıllık enflasyon 3,62 puan gerileyerek yüzde 21,62 olmuştur . Bu dönemde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 3,16 ve 3,62 puan azalarak yüzde 21,21 ve 20,72 olarak gerçekleşmiştir .
Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları bir önceki aya göre tüm alt gruplarda azalırken, en belirgin düşüş 2,06 puan ile temel mallar grubunda gözlenmiştir. Gıda, enerji, alkol-tütün-altın ve hizmet gruplarının katkıları ise sırasıyla 0,76, 0,50, 0,21 ve 0,09 puan gerilemiştir.
Mevsimsellikten arındırılmış verilerle çekirdek enflasyon göstergelerinin üç aylık ortalamaları incelendiğinde, enflasyonun ana eğiliminde düşüş gözlenmiştir. Ana eğilim temel mal ve hizmet gruplarında gerilerken temel mal grubundaki yavaşlamada geçici vergi indirimlerinin etkisi öne çıkmıştır . Bununla birlikte enflasyonun ana eğiliminin söz konusu vergi etkisi arındırıldığında da yavaşladığı görülmüştür.
Kasım ayında hizmet fiyatları aylık bazda yatay seyretmiş, grup yıllık enflasyonu 0,09 puan azalarak yüzde 14,67 olmuştur. Yıllık enflasyon bu dönemde kira ve ulaştırma gruplarında 0,2 puan civarında gerilerken, diğer alt gruplarda sınırlı azalışlar kaydetmiştir . Ulaştırma hizmetleri grubunda akaryakıt fiyatlarının da etkisiyle gerileyen hava ve şehirlerarası karayolu yolcu taşımacılığı fiyatları öne çıkmıştır. Mevsimsel etkilerden arındırılmış verilerle kirada düşük bir aylık artış oranı kaydedilmiştir. Lokanta-otel grubunda yemek hizmetleri enflasyonunun artış eğilimi gıda fiyatlarındaki
olumlu görünümün de etkisiyle yavaşlarken, konaklama hizmetleri enflasyonunda bir önceki ayın ardından bu dönemde de belirgin bir düşüş gözlenmiştir. Diğer hizmetler grubunda ise paket tur fiyatlarındaki düşüş öne çıkmıştır. Özetle, hizmet enflasyonundaki yavaşlamada kısmen hafifleyen maliyet baskılarının yanı sıra zayıflayan iç talep de etkili olmuştur.
Temel mal grubu yıllık enflasyonu 7,46 puanlık düşüşle yüzde 26,89’a gerilemiş, bu gelişmede geçici vergi indirimlerine bağlı olarak azalan dayanıklı mal grubu fiyatları temel belirleyici olmuştur .
Vergi indirimlerine konu olan otomobil, mobilya ve beyaz eşya fiyatları bu dönemde sırasıyla yüzde 13,59,8,50 ve 5,23 oranında gerilemiştir. Bu fiyat değişimleri, vergi indirimlerinin fiyatlara büyük oranda yansıtıldığına işaret etmiştir. Bu dönemde giyim fiyatlarındaki artışın mevsim ortalamalarının önemli ölçüde altında kaldığı gözlenmiştir. Diğer temel mallarda ise birikimli kur etkilerinin zayıflamakla birlikte devam ettiği izlenmiştir. Özetle, bu dönemde temel mal fiyatlarındaki düşüşte vergi indirimleri temel
belirleyici olurken, Türk lirasındaki değer kazancı, dönemsel indirimler ve iç talepteki zayıflamanın da etkileri hissedilmiştir.
Enerji fiyatları Kasım ayında yüzde 0,71 oranında azalmıştır (Tablo 1). Bu dönemde uluslararası petrol fiyatlarındaki düşüşe ve Türk lirasındaki değer kazancına bağlı olarak akaryakıt fiyatları yüzde 2,16 oranında gerilemiştir. Katı yakıt fiyatları yüzde 0,90 oranında düşüş gösterirken, şebeke suyu ve doğalgaz fiyatlarında artış gözlenmiştir. Bu gelişmelerle birlikte, enerji grubu yıllık enflasyonu 4,08 puanlık düşüşle yüzde 25,35 olmuştur .
Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu Kasım ayında 3,60 puan azalarak yüzde 25,66 olmuştur . Gıda ve alkolsüz içecekler enflasyonundaki düşüşte taze meyve ve sebze öncülüğünde gerileyen işlenmemiş gıda fiyatları belirleyici olmuştur. Diğer yandan, patates ve bakliyat fiyatları belirgin bir oranda yükselmiştir. Bu dönemde, işlenmiş gıda grubu fiyatları yüzde 0,46 ile ılımlı bir artış kaydetmiş; grup yıllık enflasyonu yüzde 23,60’a gerilemiştir . Bu grupta süt ürünleri, çay ve katı sıvı yağlarda fiyatlar
düşerken, ekmek ve tahıllar ile konserve ürünlerdeki artış eğilimi yavaşlamakla birlikte sürmüştür. Bu gelişmelerle, taze meyve-sebze dışı gıda enflasyonu Kasım ayında sınırlı bir oranda gerileyerek yüzde 24,21 olmuştur .
