PwC’nin her yıl olduğu gibi Davos, Dünya Ekonomik Forumu yıllık toplantısında 22’nci Küresel CEO Araştırmasını açıkladı. Buna göre; geçen yıl pek çok endişe unsuruna rağmen büyüme konusunda oldukça iyimser olan küresel CEO’lar bu yıl yavaşlama eğilimine giren küresel ekonomi görünümüne istinaden daha ihtiyatlı bir duruş sergilediler. İş dünyasının liderlerinin yaklaşık yüzde 30’u gelecek 12 ayda küresel ekonomik büyümenin azalacağını düşünüyor. Geçen sene yüzde 5 olan bu oranın yaklaşık altı kat artması karamsarlıkta önemli bir artışa işaret ediyor. Bu oran geçen yıl küresel ekonomik beklentiler ile ilgili yüzde 29’dan yüzde 57’ye rekor yükseliş gösteren iyimserlik ile keskin bir tezat oluşturuyor.
Ekonomide yavaşlama öngören CEO’ların oranı yükselmekle birlikte, CEO’ların tümüyle karamsar olmadığı görülüyor. 2018’deki yüzde 57 oranına göre önemli bir düşüş gösterse de, CEO’ların yüzde 42’si hala ekonomik durumun iyileşmesini bekliyor.
PwC Türkiye Başkanı Haluk Yalçın, araştırmanın sonuçlarıyla ilgili olarak şunları söyledi: “22’nci Küresel CEO Araştırması bize; dünya genelindeki popülist yaklaşım ve ticaret savaşları gibi gelişmeler karşısında küresel CEO’ların bu yıl çok daha temkinli bir duruş sergileyeceklerini işaret ediyor. CEO’lar artık terör, iklim değişikliği gibi temel tehditlerden ziyade büyümenin önünde aşırı regülasyon, politika belirsizliği, yeteneğe erişim gibi konuları daha önemli engeller olarak algılamaya başladılar. Türkiye’deki CEO’lar geçen yıldan itibaren ortaya koydukları daha ihtiyatlı yaklaşımda dünya genelindeki diğer CEO’larla paralel olarak bu yıl çok daha temkinli bir bakış açısına sahip görünüyorlar. Bu çerçevede sermaye çekme ihtiyacı olan bir gelişen piyasa olan Türkiye’de dünden çok daha fazla çalışmalı ve gittikçe daha ürkek davranmaya eğilimli sermayeyi çekebilmek için olumlu ayrışabileceğimiz özeliklerimizi hızla öne çıkarmalıyız”.
Rapora göre; CEO iyimserliğindeki düşüş şirketlerinin ülke sınırlarının ötesine yönelik büyüme planlarını da olumsuz etkiledi. 2018’deki yüzde 46 oranına göre önemli bir düşüş olsa da ABD, bu yıl yüzde 27 oranı ile büyüme için lider pazar konumunu az farkla koruyor. İkinci en çekici pazar olan Çin’in popülaritesi de 2018’de yüzde 33 iken 2019’da yavaşlayarak yüzde 24’e geriledi. Bu yıl listenin parlayan yıldızı ise devam eden Brexit belirsizliğinden olumsuz yönde etkilenen İngiltere’ye yetişen Hindistan.
Araştırmadan bazı ilginç sonuçlar şöyle;
Küresel CEO’lar arasında 2019’de ekonomik büyümenin artacağına yönelik iyimser beklenti yüzde 42 iken Türkiye’deki CEO’lar için bu oran yüzde 44.
CEO’ların yüzde 82’si kendi şirketlerinin gelecek 12 ay içinde büyüme potansiyeline güvendiklerini söylerken Türkiye’deki CEO’lar 63’lük oran ile geçen yıl olduğu gibi küresel CEO’lara göre daha ihtiyatlı.
Orta vadeli görünüme bakıldığında ise Türkiye’deki CEO’lar dünya trendine yaklaşıyorlar. Küreseel CEO’ların yüzde 85’i önümüzdeki 3 yıl içinde şirketlerinin büyüme potansiyeline güvendiklerini dile getirirken Türkiye’deki CEO’ların yüzde 87’si bu görüşü paylaşıyor.
2019 yılında büyüme için hedef olarak görülen piyasaların başında gelen ABD gerilemeye rağmen Çin’e karşı liderliğini korurken bu iki ülkeyi Almanya ve Hindistan takip ediyor. ABD, gelecek 12 ay için büyümede lider pazar konumunu koruyor. Bununla birlikte birçok CEO diğer pazarlara odaklanmaya başlıyor. Bu eğilim, ABD lehine oyların 2018’de yüzde 46’dan 2019’da yüzde 27’ye düşmesi ile kendini gösteriyor. Arayı kapatmasına rağmen Çin’in popülerliği de 2018’de yüzde 33’den 2019’da yüzde 24’e düşüyor. Türkiye’deki CEO’ların yurtdışında büyüme konusunda sıraladığı 3 ülke ise geçen iki yılla paralel bir trend ile Almanya (yüzde 23), ABD (yüzde 22) ve Çin (yüzde 19) şeklinde oldu.
İş dünyasında, sosyal ve ekonomik tehlikelerle ilgili endişeler çeşitleniyor. Küresel CEO’lar aşırı regülasyon (yüzde 35), politika belirsizliğii (yüzde 35), doğru yeteneklere erişim (yüzde 34) ve ticaret savaşları (yüzde 31) konusunda ‘çok endişeli’ olduklarını belirtiyor, Türkiye’deki CEO’ların en endişeli oldukları konuların başında ise geçen yıldan bu yana yaşanan ekonomik gelişmelerin de doğruladığı gibi döviz kuru dalgalanması (yüzde 80), politika belirsizliği (yüzde 55), jeopolitik belirsizlikler (yüzde 47) ve belirsiz ekonomik büyüme (yüzde 46) geliyor.
Küresel CEO’lar bu yıl gelir artışı sağlamak için ilk olarak operasyonel verimliliğe (yüzde 77) ve organik büyümeye (yüzde 71) odaklanmayı planlıyor. Türkiye’deki CEO’lar da ilk sırada yüzde 65 ile operasyonel verimliği dile getirirken ikinci sırada yüzde 58 ile yeni bir ürün veya hizmet tanıtımına yöneleceklerini söylüyorlar.
Bu yıl CEO Araştırması’nda CEO’ların yapay zekâ konusundaki görüşleri de detaylı bir şekilde incelendi. CEO’ların yaklaşık üçte ikisi yapay zekânın internetten daha büyük bir etkiye sahip olacağını düşünüyor. Türkiye’deki CEO’ların yüzde 73’lük oranla daha hassas olduğu görülüyor.
