Wall Steet’teki zayıf kapanışın ardından sert düşen Asya piyasalarında en büyük kayıp Çin ekonomisine bağlı devam eden kaygılar ve fiyatlardaki yeni gerileme eğilimine bağlı olarak emtialarda görülüyor.
Dün hisseleri yüzde 30 düşen Glencore, Avrupa ve ABD´de özellikle madencilik hisselerinde düşüşe neden olmuştu. Bu etki Asya´da sürüyor. Glencore Hong Kong´da da yüzde 30 düşerken, BHP Billiton, Rio Tinto ve Mitsubishi gibi şirket hisselerinde yüzde 10´a varan kayıplar var
30 milyar doların üzerinde borcu olan Glencore madencilik faaliyetinin yanı sıra önemli bir emtia traderı. Glencore´un son bilançosuna göre türev piyasalarında aldığı pozisyonların karşı taraf riski 19 milyar dolar düzeyinde.
TSİ 07:08 itibarıyla Nikkei Endeksi yüzde 3.36 , Hang Seng Endeksi yüzde 3.48, Sydney Borsası yüzde 2,88, Şanghay Borsası yüzde 1.84, Seul Borsası ise yüzde 0.22 ekside.
Çin’de sanayi kârları ağustos ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 8.8 düştü. Veri, anakara sanayi şirketlerinin kârlarında ensert düşüş hızına işaret ediyor.
ABD SERT DÜŞTÜ
ABD hisseleri, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz artırım zamanlamasındaki belirsizlik ve küresel ekonomiye ilişkin kaygılara bağlı olarak sert düştü.
Dow Jones günü yüzde 1.92, S&P 500 yüzde 2.57 ekside, Nasdaq ise yüzde 3.04 ekside tamamladı.
BİST GERİLEDİ
BIST-100 endeksi bayram tatilinin ardından ilk işlem gününde Çin´de büyüme endişeleri ve emtia fiyatlarındaki gerilemeye paralel olarak yurtdışındaki gelişmiş ve gelişmekte olan ülke borsalarını izledi ve yüzde 1.74 geriledi.
Güne artıda başlayan BIST-100 endeksi, kademeli olarak gerileyerek günün en düşük seviyesi olan 73,314.99 puandan kapandı. Bankacılık endeksi günü yüzde 2.22 düşüşle bitirdi.
BIST-100 endeksindeki hisselerin işlem hacmi 2.69 milyar lira ile 200 günlük ortalama olan 3.62 milyar liranın altında gerçekleşti.
Çin ekonomisinde yavaşlama sinyalleri, ABD Merkez Bankası´nın faiz artırımı beklentileri ve yurtiçinde siyasi ve güvenlik endişeleri TL´de baskı yaratmaya devam ederken, dolar/TL dün gelişmekte olan ülke para birimlerine paralel yükseldi.
Türkiye piyasalarının bayram nedeniyle kapalı olduğu perşembe günü 3.0750 ile tarihi zirveyi gören dolar/TL, güne 3.04 civarında başladıktan sonra ağırlıklı olarak 3.03-3.06 bandında hareket etti.
ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Janet Yellen´ın çarşamba günü yaptığı konuşmada faiz artırımının bu yıl içinde yapılabileceği sinyali vermesi ardından piyasalar ABD verilerine odaklanmış durumda. Bu çerçevede özellikle de Cuma günü açıklanacak olan ABD istihdam verisi bekleniyor.
Yellen enflasyonun stabil kalması ve ekonominin istihdamı artıracak kadar güçlenmesi halinde Fed´in faiz artırımlarına bu yıl başlamasını beklediğini söyledi.
New York Fed Başkanı William Dudley de Fed´in bu yıl içinde faiz artırma planını muhafaza ettiğini ve merkez bankasının ekim ayındaki toplantıda bile adım atılabileceğini söyledi.
Dün saat 16:45´te 3.0460/3.0470 seviyesinden işlem gören dolar/TL bu sabah saat 07:11 itibarıyla 3,0663’ten işlem görüyor. Aynı saatte döviz sepeti 3,2593, euro/TL 3,4523 ise seviyesinde seyrediyor.
Yurtiçinde de veriler olumlu sinyal vermiyor. Siyasi belirsizlik, güvenlik endişeleri ve TL´deki değer kaybı nedeniyle eylülde Ocak 2009´dan bu yana en düşük değerini alan tüketici güven endeksinin ardından dün açıklanan reel kesim güven endeksi de Aralık 2012´den beri ilk kez ekonomik faaliyetlerde kötümser görünüm anlamına gelen 100 seviyenin altına inerek 99.1 seviyesine geriledi.
Çarşamba günü spot kapanışta son işlemde yüzde 10.79 seviyesinde olan 10 yıllık gösterge 12 Mart 2025 itfalı tahvilin bileşik faizi, dün spot kapanışta ortalama yüzde 10.89, valörde saat 16:47´de yüzde 10.98 seviyesindeydi.
Çarşamba spot kapanışta son işlemde yüzde 11.39 seviyesinde olan iki yıllık gösterge 14 Haziran 2017 itfalı tahvilin bileşik faizi ise dün spot kapanışta ortalama yüzde 11.58 seviyesindeydi.
AVRUPA SERT DÜŞTÜ
Otomobil üreticisi Volkswagen ve maden üreticisi Glencore’la ilgili gelişmelerin yatırımcı algısını olumsuz etkilediği Avrupa borsaları dün sert düşüşle kapandı.
FTSE 100 günü yüzde 2.46, Alman Dax Endeksi yüzde 2.12, Paris Borsası yüzde 2.76, Madrid Borsası ise yüzde 1.32 ekside tamamladı.
Londra Borsası’na kote Anglo-İsviçreli emtia ve madencilik devi Glencore’un hisseleri dün yüzde 29 daha geriledi. Analistler, zayıf emtia fiyatları ve gevşeyen Çin talebinin sektörün on yıldır yaşadığı yükselişe son verse de Glencore’un asıl sorununun borç yükü olduğunu belirtiyor.
Audi’nin, emisyon skandalından 2.1 milyon arabanın etkilendiği yolundaki açıklamasından sonra Volkswagen’in hisseleri yüzde 8 gerilerken, yine VW’nin sahip olduğu Porsche’nin hisseleri de yüzde 6.9 değer kaybetti.
ABD’de yaklaşan faiz artırım zamanlamasına ilişkin kaygılar zayıf hisselerden kaynaklanan güvenli liman yatırımlarını telafi ederken altın fiyatları iki günlük kayıp serisinin ardından fazla değişiklik göstermedi. Platin ise otomobil sektörünün talebinde azalma olacağı kaygılarına bağlı olarak altı buçuk yılın yeni en düşüğünü gördü.
Altın, TSİ 07:11 itibarıyla 1132,16 dolar seviyesinde işlem görüyor.
Asya ekonomisine ilişkin kaygılar devam ederken üretimin yüksek kaldığı ham petrolde fiyatlar önceki seanstaki yüzde 3’e yakın kayıp sonrası düşük kalmaya devam etti.
Brent ham petrolü TSİ 07:11 itibarıyla 47,33 dolar seviyesinde.