(Görüş ve ayrıntılar eklendi)
ANKARA, 3 Ağustos (Reuters) - Tüketici fiyatları geçen ay enflasyonda yaşanan sert yükselişte belirleyici olan gıda fiyatlarının Temmuz ayında tahminlerin aksine düşüş göstermesiyle birlikte yüzde 0.55 artarak beklentilerin altında kaldı.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre yıllık enflasyon ise Haziran ayındaki yüzde 15.39'dan Temmuz'da yüzde 15.85'e yükselerek 2003 bazlı serinin yeni zirvesine ulaştı.
Ekonomistler her ne kadar tüketici fiyatlarındaki artışın beklentilerin altında kalsa da üretici fiyatlarının ve çekirdek göstergelerdeki sert yükselişlerin devam ettiğine dikkat çekiyorlar.
Analistler üretici enflasyonun endişe verici seviyelere ulaştığına dikkat çekerek bu yükselişin belli bir gecikmeyle tüketici fiyatlarına da yansımasını bekliyorlar.
Birkaç ay önceye kadar ekonomistler enflasyonunun Temmuz ayında tepe noktasını gördükten sonra birkaç ay yatay seyir izleyeceğini ve yılsonuna doğru sınırlı bir düşüne geçeceğini bekliyorlardı. Ancak TL'de devam eden değer kaybı ve gıda fiyatlarında Haziran'da yaşanan sert yükselişin düzeltmesinin Temmuz'da yaşanmasıyla birlikte ekonomistlerin tepe noktası tahmini de birkaç ay ileri atılmış oldu.
Garanti Yatırım Başekonomisti Nihan Ziya Erdem, "Enflasyonun beklentimizin altında gerçekleşmesinde artış beklediğimiz gıda enflasyonunda aylık bazda düşüş olması etkili oldu. Gıda dışındaki kalemlerde TL'deki değer kaybının hem tüketici hem de üretici fiyatlarında yarattığı etkiler nedeniyle fiyat artış baskısı devam ediyor. Gıda enflasyonundaki eğilimin normalleşmesi olumlu olsa da veri, enflasyon görünümü için risklerin hâlâ yüksek olduğuna işaret ediyor" dedi.
Reuters'ın 13 kurumun katılımıyla yaptığı ankette gıda fiyatlarındaki yükseliş belirleyici olmak üzere ulaştırma, ev eşyası ve otel fiyatları kalemleri öncülüğünde yüzde 0.9 artış bekleniyordu. altında kalan enflasyon verileri öncesi 5.11 civarına işlem gören dolar/TL TRYTOM=D3 ilk tepki olarak 5.07'nin altına kadar geriledi. 10 yıllık tahvil getirileri de düşüş gösterdi.
Öte yandan bugün veri sonrası NTV'nin canlı yayınında konuşan Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak ise enflasyondaki faizdeki düşüşü "Bir numaralı hedefimiz" sözleriyle tanımlarken "Enflasyon ve faizlerin aşağı düşmesini tecrübe edeceğiz" dedi.
Albayrak, somut adımların hayata geçirilmeye başlandığını ve devam edeceğini de belirtti.
Ekonomistler, önümüzdeki ay elektrik ve doğalgaza yapılan zammın etkisinin enflasyon verilerinde görüleceğini belirtirken zamların enflasyonuna 0.35-0.4 puan artış yönlü etkisini öngörüyorlar. TCMB ise bu etkiyi hafta başında enflasyon raporunda açıkladığı tahminlerinin içine koymuştu.
Öte yandan ekonomistler Ağustos ya da bir sonraki ay için ekmek fiyatlarındaki olası artışı da takip ediyor.
Merkez Bankası (TCMB) 2018 yıl sonuna ilişkin enflasyon tahminini TL'deki değer kaybı ve gıda fiyatlarındaki yükseliş kaynaklı 5 puan artırarak yüzde 13.4'e yükseltmişti.
TCMB bu hafta açıkladığı tahminlerde bu yıl ve gelecek yıl sonuna yönelik enflasyon tahminlerini Nisan raporuna göre sırasıyla 5 ve 2.8 puan yukarı güncelledi. Başkan Murat Çetinkaya enflasyon tahminlerden belirgin sapma olması halinde "tereddüt etmeden" ek sıkılaştırma yapılacağı sözü de verdi.
Temmuz ayı enflasyon verileri piyasalarda TCMB'nin geçen hafta faizleri beklentilerin aksine sabit tutması ardından yakından izleniyor; beklentilerin üzerinde bir enflasyon verisi TCMB'nin 13 Eylül'deki bir sonraki rutin toplantısı öncesinde bir faiz adımı atması gerekebileceği beklentisiyle yakından takip ediliyordu.
Vakıfbank tarafından yayımlanan notta ise "Kurdaki artış, çekirdek enflasyon ve Yİ-ÜFE'de yükselişin devam ediyor olmasının yanı sıra Yİ-ÜFE ve TÜFE arasındaki marjın önümüzdeki dönemde kapanmaya başlayacak olması da manşet enflasyon üzerinde yukarı yönlü baskıların bir süre daha devam edebileceğini gösteriyor. Tüm bu sebeplerle daha önce Temmuz ayında tepe noktasını göreceğini düşündüğümüz enflasyonda yükselişin Ekim ayına kadar devam edebileceğini, ancak son çeyrekte enflasyonun düşmeye başlayacağını ve enflasyonun yılı yüzde 13.50 seviyesinde sonlandıracağını düşünüyoruz" dedi.
ÜRETİCİ VE ÇEKİRDEK GÖSTERGELERDE BOZULMA DEVAM EDİYOR
Verilerin ayrıntılarına bakıldığında tüketici fiyatlarında beklentilerden daha iyimser seyre karşın üretici fiyatlarında ve çekirdek enflasyon göstergelerinde bozulmanın devam ettiği görülüyor.
TÜİK verilerine göre Yİ-ÜFE Temmuz'da yüzde 1.77 artarken yıllık bazda artış Haziran'daki yüzde 23.71'den Temmuz'da yüzde 25.00'e yükseldi ve 2003 bazlı seride 2003 Temmuz'dan bu yana en yüksek seviyesine ulaştı.
Özel kapsamlı TÜFE göstergelerinden "B" endeksi yıllık bazda Haziran ayındaki yüzde 14.58'den Temmuz'da yüzde 15.01'e yükselirken "C" endeksi ise yüzde 14.6'dan yüzde 15.10'a yükselerek çekirdek göstergelerde bozulmanın devam ettiğine işaret etti.
TÜİK verilerine göre ana harcama gruplarında Temmuz ayında aylık en yüksek artış yüzde 2.26 ile lokanta ve oteller grubunda gerçekleşti. Ev eşyasında yüzde 1.82, eğlence ve kültürde yüzde 1.62, sağlıkta yüzde 1.20 ve konutta yüzde 1.1 artış gerçekleşti.
Ekonomistlerin beklentisine paralel mevsimsel etkilerle aylık en fazla düşüş gösteren grup yüzde 3.07 ile giyim ve ayakkabı olurken, yükseliş beklentilerinin aksine gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 0.28 düşüş yaşandı.
TÜİK verilerine göre yıllık en fazla artış yüzde 24.21 ile ulaştırma grubunda gerçekleşti. TÜFE'de, bir önceki yılın aynı ayına göre ev eşyası yüzde 20.32, gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 19.4, çeşitli mal ve hizmetler yüzde 17.24 ve lokanta ve oteller yüzde 13.86 ile artışın yüksek olduğu diğer ana harcama grupları olarak yer aldı.