Yazar – Geoffrey Smith
Investing.com – Rus gaz tekeli Gazprom'un (GAZP) Almanya'ya giden Nord Stream boru hattını kapatmasının ardından kış boyunca Rus tedarikinin tamamen kesileceği yönündeki korkular arttı ve Avrupa doğal gaz vadeli işlemleri Pazartesi günü sıçrama yaşadı.
Kuzeybatı Avrupa için bir gösterge olan ön-aylık Hollanda TTF sözleşmesi, biraz düşüş yaşamadan önce %31 artış yaşayarak megavat/saat başına 263 euro’dan işlem gördü. Bu, Cuma günkü kapanışa göre %22,5'lik bir yükseliş demek.
Gazprom'un aksiyonu, Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesiyle alevlenen ekonomik mücadeleyi tırmandıran ikinci gelişme oldu. Şirket, Avrupa'da doğal gaz işlemlerinin kapanmasının hemen ardından ve G-7 maliye bakanlarının, Devlet Başkanı Vladimir Putin'in hükümetine para akışını kesmek amacıyla Rus petrol ihracatına fiyat sınırı getirilmesine yönelik uzun süredir tartışılan bir plan üzerinde anlaşmaya varmasından sadece birkaç saat sonra haberleri paylaştı.
Nord Stream, kesintiden önce günde yaklaşık 30 milyon metreküp gaz sevk ediyordu – yani resmi kapasitesinin yaklaşık %20'si. Bu arzın kesilmesi, Avrupalı kamu kuruluşlarının kış ısıtma sezonu öncesinde depolama tesislerini doldurma konusunda kaydettikleri iyi ilerlemeyi sürdürmelerini zorlaştırıyor.
Saxo Bank stratejistleri sabah yayımladıkları bir notta, "(Sıvılaştırılmış doğal gaz – LNG) ithalatındaki artış nedeniyle Euro Bölgesi’ndeki depolama seviyeleri son haftalarda hızla yükselirken bu hafta gaz ve elektrik fiyatlarına olan talebi azaltmak için karne uygulaması ve yeni tedbir ihtimali ilgi odağında olacak." dedi. "Yükselen fiyatlardan kaynaklanan talep yıkımı talebi zaten düşürdü ancak daha fazlasına ihtiyaç var, özellikle de kış soğuk geçerse.”
Avrupa'nın enerji sektöründeki kriz hissi, Cuma günkü olayların ardından hafta sonu derinleşti; Almanya, faturalarında karşılanamaz artışlarla karşı karşıya kalan müşteriler için 65 milyar euro’luk bir yardım paketini finanse etmek için elektrik üreticilerine bir beklenmedik kazanç vergisi uygularken Finlandiya ve İsveç de tedarik fiyatlarının hızla yükselmesiyle enerji şirketlerinin çökmesini önlemek için acil durum paketleri açıkladı.
Elektrik fiyatları, büyük ölçüde temel girdi olan gaz fiyatları nedeniyle yükseldi, zira (talebin doğal dalgalanmasına uymak için üretimin kolayca yükseltilip düşürülebildiği) Avrupa'daki marjinal kapasitenin çoğu gazla çalışıyor. AB enerji bakanları Cuma günü bir araya gelerek birçok başlığın yanında elektrik fiyatlarını gaz fiyatlarından ayrıştıracak planları görüşecek.
Berlin'deki Berenberg Bank'ın baş ekonomisti Holger Schmieding, müşterilerine gönderdiği bir notta Nord Stream’in kapatılmasının, "başta Almanya olmak üzere" Euro Bölgesi’nin, Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) ya da özel ekonomistlerin beklediğinden daha yüksek bir enflasyona ve daha kötü bir resesyona doğru gittiği anlamına geldiğini söyledi.
Bu karamsarlık Pazartesi günü açılışta tüm Avrupa varlıklarına yansıdı ve euro 20 yılın en düşük seviyesi olan 0,9877 dolara kadar geriledikten sonra bir nebze toparlanarak 0,9911 dolara ulaştı. STOXX 600 %1,6 düşerken artan enerji fiyatlarından muzdarip olan sanayi sektörlerinin ağırlıkta olduğu Almanya’nın DAX endeksi %3,0 düştü.