Yazar: Barani Krishnan
Investing.com – Nihayet oldu. Ve bunun ne kadar iyi olacağı tartışmasına geri döndük.
Tabii ki bu hafta Beyaz Saray’da imzalanan 200 milyar dolarlık ABD-Çin anlaşmasından bahsediyorum. Aşama-1 denilen bu anlaşma, tüm ticaret savaşlarının babasını bitirmeye çalışacak – aşama 1 anlaşmasının bittiği yerde aşama 2 talepleri olsa bile.
İlginç olan şu ki Trump ve Xi hükümetleri arasındaki ticaret savaşı dönemiyle orantılı olan iki yıllık geçici anlaşma, imzalandığı Çarşamba gününden bu yana tersine döndü. Ve ilk delikler, Çin’in 52 milyar dolarlık ABD ham petrol ve diğer enerji ürünleri alım taahhüdü üzerine eleştirmenler tarafından dile getirildi. Anlaşmaya ilişkin negatif spekülasyonlar, Cuma günü 58,54 dolarda işlem gören WTI vadeli işlemlerini hafta bazında %1 düşürmeye yetti. Brent ise %0,2’lik minik bir artışla 64,85 dolara yükseldi.
Cuma günü ham petrol üzerinde baskı yaratan bir diğer unsur, endüstri firması Baker Hughes’un yayınladığı ve ABD petrol sahalarında 14 kuyu artışı ile toplam sayının 673’e ulaştığını gösteren petrol kuyusu sayımı oldu. En basitinden yüksek bir kuyu sayımı, yüksek bir ham petrol üretimi anlamına geliyor. Geçtiğimiz iki hafta boyunca kuyu sayısı düşerek geçen yılki 208’lik düşüşe yenisini ekledi.
Kıymetli metaller cephesinde ise; güvenli limanların anlaşmaya dair olası bir sorun halinde koruma olarak görülmeye devam etmesinden dolayı, altın aşama 1 anlaşması üzerindeki negatif medya sarmalından faydalandı. Ancak altından daha çok kazanan paladyum oldu. Kıymetli metal 2019 yılında elde ettiği %55’lik artışın ardından, sadece iki hafta içinde %28 yükselerek tüm zamanların yeni yüksek seviyesi olan 2.500 dolara ulaştı. Kıymetli metallerle ilgili daha fazlası aşağıda:
Enerji Özeti
Aşama 1 anlaşmasına enerji yönünden bakarsak, Pekin’in uyum gösterdiği varsayılırsa bunun küresel ticaret üzerinde yapacağı etkilere ilişkin endişeler nedeniyle, Trump’ın Çin’den ettiği talebin mantıklı olup olmadığına ilişkin pek çok tartışma bulunuyor.
Her iki tarafın da geçen iki yıl boyunca – Trump’ın Pekin’e karşı baskı ve Xi’nin Çin’in itibarını kaybetmemek için – birbirlerine uyguladığı vergilerin çoğunun yürürlükte olmasıyla birlikte, analistler ticarette bir ivmenin nasıl ortaya çıkabileceğinden emin değil.
İsviçre Zug’da bir petrol risk danışmanlığı olan Petromatrix kurucusu Olivier Jakob, “ortak beklenti, anlaşmaya itibar edilirse Çin’in Ekim ayında sıfır olan ABD ham petrol ithalatının en az 500.000 varile çıkacağı yönünde” dedi. “Ancak bu aşamada Çin’in mevcut ithalat vergileri ile bunu yapabileceğini söylemek zor; burada bir şeyler değişmeli.”
Ayrıca Çin ABD enerji tüketimini artırarak anlaşmaya uyum sağlarsa, ABD “OPEC+ ve Kuzey Denizi aleyhine” gelecek 12 ay Çin petrol ithalatındaki artışın neredeyse tamamına sahip olacak. OPEC+ Suudi öncülüğündeki OPEC ile Rusya gibi OPEC dışı üyelerden oluşan bir grup. Kuzey Denizi Brent’in üretim merkezi.
Jakob’un görüşünü Refinitiv petrol köşe yazarı Clyde Russell da paylaşıyor ancak Russel bir adım daha ileri giderek, Çin’in böylesi bir uyumunun küresel petrol ticareti üzerindeki etkisini sorguluyor.
16 Ocak tarihli bir eleştirisinde Russel, “enerji piyasalarının sorunu, ABD ile yapılan anlaşma gereğince Çin’in gerçekten belirtilen miktarda ham petrol, kömür ve sıvılaştırılmış doğalgaz alıp alamayacağı değil” diye yazdı. “Esas mesele Pekin’in denemesi ve başarılı olması halinde neler yaşanacağı.”
Russel, Çin’in anlaşmanın bir parçası olarak 2017 yılındaki 9,1 milyar dolar alt limitten gelecek iki yıl boyunca en az 52,4 milyar dolarlık ekstra enerji harcaması yapmayı kabul ettiğini belirtti. Bu 2020’de 18,5 ve 2021’de 33,9 milyar doları geçmiş olacak.
Refinitiv verilerine göre, Çin’in ABD ithalatı için şimdiye kadarki en iyi ayı, 14 milyon varilin alındığı 2018’in Ocak ayı olmuştu.
Russel’a göre, bu rekor performansın yıllık hale gelmesi, Çin’in WTI için varil başına 57,81 dolar olan 16 Ocak fiyatıyla, 9,82 milyar dolar değerinde 170 milyon varil alım yapacağı anlamına geliyor.
Russel ekledi; “Çin’in ABD enerji ithalatında 2020 için 27,6 milyar dolarlık alım yapma hedefine ulaşması için geçmişte elde ettiği rekor ayların iki katını da aşması gerekecek. Ayrıca Çin’in mevcut tedarikçilerinin dünyanın en büyük ham petrol ithalatçısı ülkesindeki pazar payını kaybetmeye vereceği tepkinin şekli de görülmeyi bekliyor: boyun mu eğecekler ya da daha büyük olasılıkla, Çin dışındaki ABD müşterilerinin ardından giderken pazar paylarını korumaya mı çalışacaklar?”
Tarihsel olarak Çin’in en büyük petrol tedarikçisi, ABD ve Rusya’dan sonra dünyanın en büyük üçüncü ham petrol üreticisi, Suudi Arabistan öncülüğündeki Orta Doğu.
Enerji dışında, anlaşmanın 32 milyar dolar değerindeki tarım kısmına ilişkin de sorular var. Hollanda merkezli Rabobank, Çin’in ABD soya fasulyesi ve mısır ithalatının – ticaret savaşı sırasında medyanın konuştuğu tek tarım ürünleri – anlaşmadaki miktarın sadece yarısı ya da biraz fazlasına tekabül edeceğini tahmin etti.
Rabobank, anlaşmanın tarım kısmındaki taahhütlerine uymak için Çin’in çok daha fazla gıda ve tarım ürünü – et, deniz mahsulü, mandıra ürünü ve pamuk da dahil – almak zorunda olacağını söyledi. “Yüksek tedariki hafifletmek için mevcut misilleme vergilerin çoğunun yakın zamanda kaldırılması bekleniyor.” Bu, ticaret savaşının katalizörü olan ve aşama 1 imzalandıktan sonra bile devam eden vergilerin, iki tarafın da kaldırma niyeti olmadığı sürece anlaşmayı batıracağına yönelik düşüncelere yenisini ekliyor.
** Cuma günü piyasalar kapandıktan sonra Cumartesi günü ortaya çıkan raporlara göre, Libya’nın National Oil Corp (Ulusal Petrol A.Ş.), muhalif lider Halife Haftar kontrolü altındaki beş limanından – Brega, Zueitina, Ras Lanuf, Hariga ve Sidra – petrol ihracatı için mücbir sebepler yayınladı. Libya’da siyasi güce el koymaya çalışan askeri olarak güçlü bir kişilik olan Haftar, Pazar günü Berlin’deki barış görüşmeleri öncesinde nüfuzunu artırmak için petrol sevkiyatlarını durdurdu. Analist tahminlerine göre Libya’dan gelen günlük en az 800.000 varil ham petrol arzı engellendi. Petrol zengini Kuzey Afrika devleti, bunun öncesinde düzenli olarak günlük1,3 milyon varil pompalıyordu.
Investing.com tahminine göre, Asya ve Avrupa piyasalarının açılacağı Pazartesi günü Brent 2 dolar veya üzerinde bir primle işlem görebilir. ABD piyasaları Martin Luther King tatili nedeniyle kapalı.
Önümüzdeki Haftanın Enerji Takvimi
Pazartesi, 20 Ocak
Genscape Cushing ham petrol stok tahminleri (özel veri)
Çarşamba, 22 Ocak
Amerikan Petrol Enstitüsü’nün petrol stoklarına ilişkin haftalık raporu.
Perşembe, 23 Ocak
EIA petrol stoklarına dair haftalık raporu.
Cuma, 24 Ocak
Baker Hughes haftalık petrol kuyusu sayımı.
Kıymetli Maden Özeti
ABD-Çin anlaşmasının olası başarısına ilişkin bir ileri iki geri giden spekülasyonlarla altını bir günden fazla tutmak zor görünüyor. Daha ilginç olanı, arz endişeleri üzerine Cuma günü yine rekor yükseklikleri gören paladyumu düşürmek neredeyse imkansız.
Şubat vadeli altın vadeli işlemleri 3,10 dolar artışla 1.560,30 dolara yükseldi. Hafta bazında sakin kaldı.
Külçedeki canlı ticareti takip eden Spot altın 7,91 dolar artarak 1.560,45 dolara ulaştı. Hafta bazında %0,3 düşüş yaşadı.
Çin’in Aşama 1 anlaşma şartları altında gelecek iki yıl boyunca ABD’den 200 milyar dolar değerinde ithalat yapmayı kabul etmesinin ardından, altın ilk olarak düşüş yaşadı.
Ancak günler geçtikçe analistler anlaşmanın başarılı olma olasılığını ve her iki devletin de anlaşma öncesinde birbirlerine uyguladıkları vergilerin çoğunun yürürlükte olmaya devam etmesiyle ticaret savaşının tekerrür etme ihtimalini sorgulamaya başladı.
TD Securities bir yazıda “önemli bir pozisyon sıkılaşmayı takiben sarı metal bir kez daha yükseldi” dedi. “Büyümeye ilişkin olumlu beklentilerin yanı sıra enflasyonun daha fazla yükselme potansiyeli geliyor ve uygun bir Fed tepkisi olmadan bu daha düşük reel oranlara dönüşecektir.”
Fed 2019 yılında üç kez çeyrek puanlık faiz indirimi yaptı ve genişleme döngüsünü Aralık ayında durdurdu. ABD’nin ekonomi verilerinin çoğunlukla iyimser olmasıyla, analistler, ticaret savaşı yeniden canlanmadan yeni bir indirim döngüsü olmasını beklemiyor.
Spot paladyum 177 dolar artışla 2.490 dolar oldu. Cuma günü tüm zamanların yüksek seviyesi olan 2.539,31 doları gördü ve haftayı %17 yüksek kapattı.
Paladyum vadeli işlemleri 77,45 dolar artışla 2.255,25 dolara yükseldi. Daha öncesinde rekor seviye olan 2.298,35 dolara dokundu. Hafta bazındaki artışı %8,5 oldu.
Paladyum 2019 yılında %55 artış yaşayarak en iyi performans sergileyen emtia oldu. Ayrıca bu yılın başından şimdiye kadar %28 yükselmiş durumda.