Dünya Bankası'ndan Goldman Sachs'a kadar herkesin petrol, metal, tahıl dahil neredeyse her şeye talebin artacağını öngörmesiyle, bu yıl emtia boğalarının yılı olacaktı. Bunun yerine, düşüş beklentili yatırımcıların petroldeki en büyük düşüşü yaşattığı ve sektörün her yerinde toparlanması çok uzun sürecek kayıplara yol açtığı yıl oldu.
2018 katliamının ardından dik durabilen ham madde vadeleri çok az sayıda. En kazançlılar, en küçük piyasalardan bazıları.
Ham petrole akan yatırımcı parasının üçte ikisinden daha azını alan doğalgaz, tam %40'lık yükselişle yılın en büyük kazancını elde etti. Buna karşın ABD ham petrolü, %35 değer kaybetti. Geçtiğimiz yıl bu döneme göre yaklaşık %10 değer kaybeden soya fasulyesinin açık pozisyonunun sadece %3'üne sahip olan yulaf %18 yükseldi. Değerli metaller arasında, paladyum %7 yükselirken, başlıca rakibi olan ve piyasa büyüklüğü olarak paladyumun iki katı olan altın, %7 düştü.
Hisselerle Birlikte Düşüş
Emtia varlık sınıfının her alt sektörü—enerji, metaller ve tarım—düşerken, piyasa gözlemcilerini en çok şaşırtan şey emtialar ve hisseler arasındaki ters ilişkinin kırılma noktasına gelmesi. 21 bileşenli Bloomberg Emtia Endeksi %8 düşmüşken, Wall Street'in en geniş hisse endeksi olan Dow Jones Endüstriyel Ortalama da kazanç göstermekte zorlanıyor.
Genellikle emtialar yatırımcılara çeşitlilik fırsatı sunar, yani hisseler düşüşteyken emtialar yükselmelidir. Emtialara zıt bir başka bahis olan Dolar Endeksi beklentilere uygun olarak, yıllık bazda %6 yükseldi.
Yıla bu kadar ümitle başlayan bir varlık sınıfı—2018'e girmeden hemen önce Goldman, emtialara olan talebin "geçen yıldan bile daha güçlü olduğunu, büyük ve senkronize bir küresel büyümenin açık bir şekilde görüldüğünü" söylemişti—nasıl bu kadar kayıp yaşadı?
Her Şeyi Ticaret Savaşı Başlattı
Her şey, Mayıs'ta Dolar'ın ABD-Çin ticaret savaşının habercisi olarak yükselmesiyle, iki ülke arasındaki gümrük vergisi savaşlarının Çin'in ABD'den aldığı en büyük iki emtia olan metallere ve tahıllara olan talebi azaltmasından önce başladı. O zaman bile, ABD Başkanı Donald Trump'ın İran ham petrol ihracatını bitirme tehditleri sayesinde petrol fiyatları yaklaşık beş ay boyunca yükselerek, son dört yılın en yüksek seviyesine ulaşmıştı.
Daha sonra, emtia boğaları için yıl ne kadar agresif başladıysa, ABD'nin İran'a yönelik yaptırımlarının beklenenden daha zayıf kalmasıyla beraber her şey bir anda tersine döndü. ABD ham petrol üretimi de, Suudi ve Rus üretimiyle beraber tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı.
Aynı dönemde, Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetinin devlet tarafından gerçekleştirildiğine yönelik şüpheler, cinayete yönelik ABD yaptırımlarından kaçınmak amacıyla Suudi Arabistan'ı ve OPEC kartelini yüksek üretim ve düşük fiyat isteyen Trump'ın merhametine bıraktı.
Petrolün Zayıflığı Emtianın Zayıflığı Oldu
Sonuç: Petrol tarihinin en uzun ayı piyasası şimdi büyün ham madde piyasalarını etkiliyor.
Goldman Sachs) bu haftaki notunda, bir ekonomik durgunluk olmadığı ve küresel ekonominin 2019'da %3,5 büyümesi beklendiği de göz önüne alındığında, emtia piyasasının mevcut zayıflığının çok şaşırtıcı olduğunu belirtti. Wall Street bankasına göre ABD'nin İran'a yönelik yaptırımlarının zayıflığı petrol fiyatlarındaki ani düşüşün sebebi olabilirse de, devam eden elden çıkarmaların sebebi olamaz:
"Biz cevabın, emtia piyasalarına yönelik örtülü risk sermaye eksikliğinde olduğuna inanıyoruz. Örtülü tacirler olmadan, sistematik tacirler piyasanın büyük bir payına sahip oluyor ve emtia fiyatlarında gereğinden fazla bir etki yaratıyor."
Suç İnsanda Değil, Makinede
Bu sistematik tacirler sadece insanlar değil, aynı zamanda algoritmalar—ya da insanlar gibi işlem gerçekleştirmeye programlı, ancak genellikle yaptıkları işlemlerde temelleri değerlendirmeyen makineler.
Goldman'a göre, bu tarz algoritmik işlemler,
"Temellerden daha önemli hale gelen fiyat şablonlarına ve algılanan risk primlerine yanıt veriyor. Tarihsel açıdan bu algoritmalar, alfa yaratmak için momentuma ve dalgalanma satış stratejilerine odaklı oldu."
"Mevcut ortamda, kısa dalgalanma stratejileri çözülerek, dalgalanmada bir sıçrayış yaratırken, momentum stratejileri petrol piyasasını aşağı çekiyor. Diğer yanı tutacak örtülü bir para olmadan, piyasa likiditesi kuruyarak momentumu aşağı çekiyor ve emtiaların hisselerden daha çok düşmesine neden olarak talepte varolandan daha büyük bir sıkıntı varmış gibi görünmesine sebep oluyor."
Mevcut Ortam 'Sürdürülebilir Değil'
Ancak Wall Street bankası, petrol fiyatlarındaki mevcut kötü durumun sürdürülebilir olmadığını ve 6 Aralık'taki toplantının ardından OPEC'in Trump'ın tehditlerine rağmen üretimde kısmaya gitmesiyle durumun düzeleceğini söylüyor. Goldman aynı zamanda Trump ve Xi'nin Cuma günü G20 zirvesindeki toplantılarında bir ticaret anlaşmasına varmalarını bekliyor.
Bunlar bir yana, bu yılın başlıca emtialarının geçen yıl aynı tarihe göre kazançları ve teknik görüntülerini aşağıda topladık:
- Doğalgaz: %44, Al
- Buğday: %18, Sat
- Yulaf: %18, Sat
- Kakao: %13, Güçlü Sat
- Paladyum: %7, Güçlü Al
- Mısır: %5, Nötr
- Portakal Suyu: %3, Nötr
- Besi Sığırı: %2, Güçlü Sat