Haftayı Tamamlarken
22-26 Temmuz haftasını tamamlarken yurt içinde yoğun politik ve makro ekonomik gelişmeler yaşandı. Bunlardan ilki piyasalarda uzun süredir endişe kaynağı olan S-400 gerginliği ve buna bağlı ABD’den gelebilecek CAATSA yaptırımları, diğer tarafta TCMB tarafından beklenen ve Türk varlıkları fiyatına doğrudan yansıyan faiz indirimi...
S-400 konusunda Başkan Trump ve ABD’li yetkililer arasındaki ifade farklılıkları biraz iyimser biraz kötümser derken piyasaların alışmaya başladığı olası CAATSA yaptırımlarının etkisini kısmen hafifletti. Haftaya ABD'li politika yapıcıların, S-400 hava savunma sistemleri alımı konusunda Türkiye'ye yaptırım uygulanmasına ilişkin Trump'a baskı yaptığı yönünde çıkan spekülasyonlar henüz resmi bir ağızdan doğrulanmasa da ABD Başkanı Trump ile Cumhuriyetçi senatörler arasında Beyaz Saray'da gerçekleştirilen toplantıda Trump'ın senatörlere, Türkiye'ye yaptırım uygulamak istemediği yönünde açıklamalar geldi. Bu durum ise yurt içinde siyasetçilerin gözünden kaçmadı, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Trump’ın yaptırım istemediğini vurgulayarak olası bir yaptırımda hükümetin karşı adımlar atacağını belirtti. Bugünün ilk saatlerinde ise ABD Dışişleri Bakanı Pompeo, S-400'lerin operasyonel hale getirilmesi durumunda daha fazla yaptırım gelebileceğine yönelik açıklaması ile haftayı tamamladık. İki ülke arasında şu an keskin bir karar olmasa da S-400 hava savunma sistemlerinin bir süre daha gündemi meşgul edeceğini ve Türk varlıklarında sınırlı etki yaratacağını düşünüyoruz.
Türk varlıklarına değinmişken; TCMB’nin faiz indirim beklentilerine de değinmeden geçemeyeceğiz. Haziran ayı Tüfe rakamlarının %15,72 seviyelerine gerilemesi ile TCMB’nin Temmuz ayı PPK toplantısında faiz indirimine gidebileceğine yönelik beklentiler oluşmaya başlarken geçtiğimiz hafta Çetinkaya’nın görevden alınarak TCMB Başkanı görevine Murat Uysal’ın atanması piyasalarda faiz indirim beklentilerini güçlendirdi. Ancak bu durum tek başına etmen değildi çünkü %15 seviyelerine gerileyen enflasyona kıyasla yaklaşık %12 reel getiri sağlayan Türk mevduatı reel olarak baktığımızda Dolar/TL kurunu baskılayan en önemli etmen olsa da gelişmekte olan ülkeler makasında oldukça yüksek bir getiriydi. Tüm bu gelişmeler piyasalarda ilk önce 200-300 baz puan faiz indirim beklentileri oluştursa da PPK toplantısı yaklaştıkça beklentiler 300-400 bandına ulaşmaya başladı. Nitekim TCMB’de piyasa beklentilerine cevap niteliğinde 400 baz puan, psikolojik seviye olan %20’nin altına inmesi için de 25 baz puan indirerek politika faizine %19,75 seviyesinde revize etti. Ekonomide ılımlı toparlanma, enflasyondaki geri çekilme ve büyüme destekleyici politikalar nedeniyle alınan kararın açıklanmasıyla Dolar/TL kuru anlık olarak 5,77 seviyelerini test etse de bu bölgeden gelen sert satışlarla 5,63 seviyelerine çekildi ve 5,68 seviyelerinde seyrine devam etti.
Yurt dışı gelişmeleri incelediğimizde ise küresel büyüme endişelerinin en büyük kaynağı olan ABD-Çin Ticaret savaşına yönelik pozitif gelişmeler 22-26 Temmuz haftasının en önemli gelişmelerinden oldu. G-20 zirvesinde Çin ve ABD’nin sürdürülmesi konusunda mutabık kaldıkları ticaret müzakerelerinde ilk olarak Çin'den 'iyi niyet' vurgusu gelirken ABD'li ticaret
22-26/07/2019
temsilcilerinin yüz yüze görüşmeleri sürdürmek için Çin'e gideceğine yönelik açıklamalar geldi. Pozitif havaların esmeye başladığı ticaret müzakerelerinde, ABD Hazine Bakanlığı’nın Çinli petrol şirketi Zhuhai Zhenrong "İran'dan petrol almaya devam ettikleri" gerekçesiyle yaptırım listesine aldığını duyurması petrol fiyatlarında etkisini gösterse de Trump’ın 'Huawei' konusunu görüşmek için ABD’li teknoloji CEO'larıyla bir araya gelmesi ve bu gelişmelerin ticaret müzakereleri ile bir ilgisi olmadığını belirtmesi pozitif havayı bozmadı. Dünyanın en büyük iki ekonomisi arasında ticaret savaşının çözüme kavuşacağına yönelik iyimser beklentiler küresel piyasalarda risk iştahında artışa neden oldu; hafta içerisinde Ons Altın tarafında 1411 seviyelerine kadar geri çekilme yaşanırken Japon Yen’inde 108,75 seviyelerine kadar yukarı yönlü hareketler izledik.
Küresel piyasalardan bahsetmişken gelişmiş ülke para birimlerinde yüksek volatiliteye neden olan ECB kararı ve Başkan Draghi’nin açıklamalarına değinmemek olmazdı. ECB dün gerçekleştirdiği para politikası toplantısında faiz oranlarında değişikliğe gitmeyerek, mevduat faizini %-0,4 ve yeniden finansman faizini %0 seviyesinde bıraktı. Karar öncesinde piyasa beklentilerini oluşturan en büyük etken, ECB Başkan’ı Draghi’nin Haziran ayında gerçekleştirdiği toplantıda faizlerin ihtiyaç duyulduğu sürece mevcut seviyelerde kalacak şeklinde açıklaması oldu. Diğer yandan başta Almanya olmak üzere Euro bölgesinden gelen zayıf ekonomik veriler düşük bir ihtimal olsa da dünkü toplantıda 10 baz puanlık bir indirimi de fiyatlıyordu. Kararın açıklanmasıyla Euro/Dolar paritesi 2017 Mayıs ayından beri gördüğü en düşük seviye olan 1.1110 seviyelerine kadar geriledi. Fakat toplantı sonrasında Başkan Draghi’nin yaptığı açıklamalardan sonra tepki alımları yaşayan parite 1.1180 seviyelerine kadar tırmandı.
Draghi yaptığı açıklamalarda Almanya gibi imalatın önemli olduğu ülkelerde ekonomik görünümün daha da kötüye gittiğini ve önemli ölçüde parasal teşvik gerektiğini belirtti. Konuşmasında küresel ekonomik büyümedeki zayıflığa, küresel ticaret gerilimlerine ve anlaşmasız Brexit olasılığına da değinen Draghi, Eylül ayı içerisindeki gerçekleştirilecek diğer toplantı için piyasanın %40 olan faiz indirimi beklentisini %86 sevilerine çıkardı. ECB tarafında yaşanan bir diğer gelişme ise AB Konseyi'nin ECB Başkanlığına düşündüğü IMF mevcut başkanı Christine Lagarde’in aday gösterilmesinin ECB Yönetim Konseyi tarafından bir sakınca görülmemesi oldu.
Gündemin yoğun olduğu Avrupa’da, Birleşik Krallıktaki politik gelişmeler de piyasaların radarındaydı. İngiltere’de Muhafazakâr ve Birlikçi Parti içerisinde yapılan birtakım seçimlerden sonra Salı günü nihayete eren seçimin kazananı 92 bin 153 oy ile Boris Johnson oldu. Iktidardaki Muhafazakâr Parti’nin seçtiği yeni lider ile azalan seçim belirsizliği, Sterlin varlıkları üzerinde yükselişlere neden oldu. Ancak İngiltere'de hafta içerisinde 14 Bakan’ın görevinden ayrılması ve Sert-Brexit tavırlarıyla bilinen Johnson’ın Başbakanlık görevini devir alması, anlaşmasız Brexit endişelerinin gündeme gelmesi ile birlikte Sterlin varlıkları haftayı negatif tarafta tamamladı.