Yazımın başlığının aksine dolar güçlenmekte ve gelişmekte olan ülke para birimlerinin değer kaybetmesine neden olmaktadır. Fakat Türk Lirası gelişmekte olan ülke para birimlerine göre öyle bir negatif ayrışmış durumdaki, bu başlığı kullanmak zorunda kaldığımı söyleyebilirim. Şu an itibariyle Türk Lirası Dolar karşısında, krizdeki Arjantin pezosundan sonra en çok değer kaybeden para birimi. Ve sadece dolar karşısında değil, ticaret yapılan hemen hemen tüm para birimleri karşısında hızlı bir şekilde değer kaybetmekte. TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru endeksi 81,71 ile TL tarihinin en düşük seviyesine geriledi. Diğer taraftan Rusya gibi ambargo altındaki bir ülkede risk primi 133,24 seviyelerinde iken, Türkiye’nin risk primi 285,84 CDS oranı ile yine gelişmekte olan ülkelere göre negatif ayrışmakta.
Son 1 ayı değerlendirdiğimizde ise, Dolar endeksi %3,75 değer artışı ile 93 seviyesinin üzerinde iken, ABD 10 yıllık tahvil faizlerinin %3 seviyesini aştığını görmekteyiz. Normal olarak bu durum gelişmekte olan ülke para birimlerini negatif etkilemekte ve eskisi kadar çekici gözükmemesine neden olmaktadır. Doların güçlenmesine rağmen şimdilik bu durumun gelişmekte olan ülke para birimlerine etkisinin sınırlı olduğunu söyleyebiliriz. Daha belirgin etkilerini önümüzdeki günlerde göreceğimizi düşünüyorum. Buna rağmen son 1 ayda TL’nin Dolar karşısındaki değer kaybı ise %16 civarındadır. Ve bugün itibariyle USD/TL 4,90 seviyesini aşarak tarihi zirveyi gördü. Tüm bu gelişmeler neticesinde TL’deki bu değer kaybının nedenin, küresel gelişmelerden daha çok iç dinamiklerden kaynaklandığını söyleyebiliriz. Yüksek cari açık, yüksek enflasyon ve buna ek olarak seçim öncesi yürütülen genişlemeci maliye politikaları ve merkez bankasının kur yükselişine müdahalede gecikmesi TL’deki değer kaybının başlıca nedenleri olarak sıralanabilir. Harici olarak TL’deki bu değer kaybı ile birlikte kurlardaki ve petroldeki yükseliş önümüzdeki günlerde karşımıza yüksek enflasyon olarak çıkacaktır.
Bundan Sonra Neler Olabilir?
Bundan sonra ne olur, Türk Lirası daha ne kadar değer kaybedilir ve en kötü durum nedir? Gerçekten şu an itibariyle bu sorulara cevap verebilmek çok zor. Piyasalarda ciddi bir belirsizlik hakim. USD/TL kurunun 5,00 üstü seviyeleri için veya tam tersi 4,50 altı seviyeleri için birçok senaryo sıralayabilirim. Ancak kesin olan şu ki; Merkez bankasının 07 Haziran veya öncesi müdahalesinin USD/TL üzerindeki etkisinin sınırlı olacağı düşüncesindeyim. Uzun vadede kurların istenilen seviyeye gelebilmesi için ekonomik anlamda top yekun bir strateji değişikliğine ihtiyaç var. Özellikle seçim sonrası yapısal reformlara hız verilmesi, politik riskleri azaltıcı yönde adımların atılması ve 2018 yılında yüksek büyüme isteğinden fedakarlık edilmesi halinde enflasyon, faiz ve kur artışlarının önüne geçilebileceğini ve baskılayacağını düşünüyorum.