Her ayın ilk haftası piyasa katılımcılarının radarında ABD istihdam piyasasına yönelik kritik makro-ekonomik gelişmeler yer almaktadır. Dünyanın en önemli ekonomisinin istihdam piyasasında ve çalışanların ücretlerinde bir değişim izleniyor mu sorularının cevapları, ülkenin ekonomik aktivitesini yorumlayabilmek ve Merkez Bankası para politikasına yönelik olası aksiyonları tahmin edebilmek adına önemlidir. Ayrıca bu haber akışının varlık fiyatı üzerindeki anlık etkileri de finansal piyasalarda işlem gerçekleştirenlerin gündeminde yer almaktadır. Bu sebeple de Tarım Dışı İstihdam, İşsizlik Oranı ve Ortalama Saatlik Kazançlar verilerinin sonuçlarını yakından takip etmekteyiz.
Piyasa katılımcıları, haberlerin sonuçlarının olası etkilerini bilmek ve buna uygun stratejiler belirlemek ister. Söz konusu olası fiyatlama davranışı öncesinde de ilgili verilere yönelik tüm detaylara hâkim olması gerekir. Ancak bu destek ile trade performansında pozitif bir değişim izlenebilir. Bu sebeple de “Tarım Dışı İstihdam” temalı raporumuzda, ilgili verilere ilişkin tüm detaylara ulaşabilirsiniz.
Tarım sektörü haricinde (Sanayi, Kamu, Hizmet, vb) son ay içerisinde çalışan insanların sayısındaki değişikliklere Tarım Dışı İstihdam, ABD ekonomisinde geride kalan ay içerisinde, iş aradığı halde iş bulamayan kişilerin, toplam iş gücü içerisindeki oranına İşsizlik Oranı, Tarım sektörü dışında çalışan işçilere ödenen saatlik ücretteki değişimlere ise Ortalama Saatlik Kazançlar adı verilir.
15.30’da açıklanan bu veriler içerisinde Tarım Dışı İstihdam verisinin anlık fiyatlama davranışı için ilk etapta bakılan bir haber olduğunu, 2017 yılı ortalarından itibaren enflasyon teması ile Ortalama Saatlik Kazançlar verisinin popülerlik kazanmasına karşın 2020 Ağustos tarihindeki Jackson Hole toplantısında Fed Başkanı Powell’ın Enflasyondan İstihdam piyasasına dönüşü başlatan mesajları ile Tarım Dışı İstihdam popülaritesinin eski popülerliğine geri döndüğünü söyleyebiliriz.
Teorik olarak 3 verinin aynı anda açıklanmasında 27 tane olasılık olmasına karşın fiyatlama davranışında yukarıda yer verdiğimiz gibi Tarım Dışı İstihdam popülaritesinin bir adım önde olduğunu söyleyebiliriz. Tarım Dışı İstihdam verisi yerine Ortalama Saatlik Kazançlar verisinin fiyatlama alanına girebilmesi içinse, TDİ verisinin beklenti ile aynı ya da çok yakın bir sonuç oluşturması gerektiği göz ardı edilmemelidir.
Cuma günü ABD’den gelecek kritik verilere ilişkin piyasa beklentilerine aşağıdaki tablodan ulaşabilirsiniz. Bu rakamların veri sonuçlanana kadarki süreç içerisinde revize edilebileceği hususu göz ardı edilmemelidir.
ABD Merkez Bankası Fed, Veri Sonuçlarına Göre Kararını Değiştirir mi?
Fed, herhangi bir ayda açıklanan verilerin sonuçlarına göre karar mekanizmasını değiştirmez.Fed, makro-ekonomik gelişmeleri bir bütün olarak ele alır ve buna göre para politikasını şekillendirebilir. Ayrıca Fed kaynaklı karar mekanizması ile Fed’e ilişkin spekülatif fiyatlama davranışı arasındaki farka da dikkat edilmelidir. Fed tarafında şu anki piyasa beklentisi %0,00 - %0,25 aralığında olan federal fonlama hedef oranında herhangi bir değişim beklenmemektedir. Bu sebeple de veriler ne gelirse gelsin Fed kararını değiştirmeyecektir. Fed spekülasyonu ise piyasa katılımcıların veri sonuçlandığı anki verdiği reaksiyondur. Yani veri çok iyi yâda çok kötü geldi acaba Fed politikasında bir değişime gidebilir mi, anlık olarak fiyat içerisinde dikkat çekebilir. Ancak şu an Koronavirüs sebebiyle bu tür bir düşüncenin olmayacağı unutulmamalıdır. Yani çok güçlü ya da zayıf bir istihdam verisi gelse de Fed faiz konusunda herhangi bir artış / azalış gerçekleştirecek durumda değildir.
Veri Sonuçlarına Yönelik Başarılı Yorumlar Yapabilmek İçin, Geçmiş Dönemdeki Etkilerin Bilinmesi Önemlidir
Kritik ABD verilerinin varlık fiyatları üzerindeki olası etkilerini doğru yorumlayabilmek, stratejilerin başarıya dönüşebilmesi adına önemlidir. Bu sebeple de yorumlama yeteneğinizi geliştirebilmek için geçmiş dönemlerde nasıl reaksiyon verdiğinin bilinmesi önemlidir. Ancak bu bilgi, yeni dönemdeki beklentilerde kesin başarıya ulaştırır psikolojisini oluşturmamalıdır. Çünkü günler / haftalar / aylar hatta yıllar içerisinde ülkelerin makro – ekonomik dinamikleri ve piyasa beklentileri farklılaşabiliyor. Bu sebeple de her ay aynı etkiyi beklemek doğru olmayacaktır. Geçmiş dönem çalışmaları, yatırımcıların bu veri ile birlikte olası hareket akışını daha başarılı bir şekilde yorumlayabilmek adına pratik bilgiler olarak düşünülmelidir.
07 Mayıs 2021 tarihinde yani bir önceki ay açıklanan ABD verileri ile birlikte EURUSD paritesinde ilk dakika fiyatlama davranışında önemli ve hacimli bir yükseliş izlemekteyiz. Ancak ikinci dakikadan itibaren fiyatlama davranışlarını incelemeye devam ettiğimizde, hacmin azaldığını dördüncü dakikadan itibaren de davranış biçiminin değiştiğini görmekteyiz. Bu tutum, mevcut haberin açıklandığı anın ne kadar önemli olduğunu ve haberin sonucunun yorumlanmasında zamana endeksli değişimlerin önemini artırmaktadır. Bu nedenle veriye hızlı bir şekilde ulaşmak ve ilgili veriyi doğru bir şekilde yorumlamak kritik bir önem taşımaktadır.
05 Haziran 2020 tarihinde yani bir önceki yılın aynı ayında açıklanan ABD verileri ile birlikte EURUSD paritesinde ilk iki dakika fiyatlama davranışında önemli ve hacimli bir düşüş hareketi izlemekteyiz. Ancak üçüncü dakikadan itibaren fiyatlama davranışlarını incelemeye devam ettiğimizde, mum boylarının etkinin azaldığını ve dördüncü dakika içerisinde de davranış biçiminin değiştiğini görmekteyiz. Bu tutum, mevcut haberin açıklandığı anın ne kadar önemli olduğunu ve haberin sonucunun yorumlanmasında zamana endeksli değişimlerin önemini artırmaktadır. Bu nedenle veriye hızlı bir şekilde ulaşmak ve ilgili veriyi doğru bir şekilde yorumlamak kritik bir önem taşımaktadır.
Önemli Finansal Varlıklar Bu Verilerden Nasıl Etkilenir?
Yukarıda gerek 1 ay gerekse 1 yıl öncesine ilişkin verilerin EURUSD paritesi 1 dakikalık grafik üzerindeki etkisine değindik. Peki, dünyanın en fazla işlem gören EURUSD paritesi, kritik ABD verilerine göre nasıl bir performans oluşturabilir. Bu sorunun cevabı için 2013 Ocak'tan itibaren ilgili haberlerin sonuçlarının parite üzerindeki 5, 15 ve 30 dakikalık zaman dilimlerinde kaç pip hareket ettiğini aşağıdaki tablodan görebilirsiniz.
100 tane veri (8 yıl + 5 ay) sonucunun EURUSD paritesi üzerindeki etkisini incelediğimizde 5 dakikalık zaman diliminde ortalama 45 pip, 15 dakika içerisinde ortalama 51 pip ve 30 dakikaiçerisinde ortalama 55 pip hareket ettiğini, 5 ile 30 dakika arasındaki ortalama değerler incelendiğinde önemli bir pip farkının olmadığını ve bu nedenle de özellikle istihdam verilerinin ilk 5 dakika üzerindeki olası etkinin çok daha önemli olduğunu söyleyebiliriz.
Ayrıca her ne kadar ortalama değere göre fiyatlama davranışları tespit edilmeye çalışılsa da genel ortalamadan uzaklaşan yıllık performans göz ardı edilmemelidir. Tablo içerisinde yeşil renkli olanlar genel ortalamanın üzerindeki performans, kırmızı renkli olanlar ise genel ortalamanın altındaki performans olarak dikkate alınabilir
2021 yılı ilk 5 aylık performansta Mayıs ayı fiyatlama davranışı genel ortalama üzerindeyken diğer 4 ayki performans ortalama altında kalmayı sürdürmektedir. Bu tutum, beklentin çok üzerinde ya da altındaki veri sonuçlarının ( özellikle TDİ) varlık fiyatı üzerindeki hareket alanında önemli bir etkiye sahip olduğunu söyleyebiliriz.
İlk 5 dakikanın öneminden bahsediyoruz ancak bu düşünce 5 dakikanın sonuna kadar ilgili etkinin devam ettiği anlamına gelmemelidir. Bu konu ile alakalı en net bilgi hiç şüphesiz ki bir ay ve bir yıl önce vurgusu ile paylaştığımızı EURUSD 1 dakikalık grafiktir. Burada ilk iki dakikada hareket alanının genel itibariyle yoğunlukta olduğu, bazı dönemlerde de 3. dakikaya da sarktığını izlemekteyiz. Aynı istatistik dolar endeksi, GBPUSD, USDJPY, ons altın, S&P 500, DAX 30, USDTRY, EURTRY, ham petrol ve Brent Petrol gibi finansal varlıklarda da benzer özellikler taşımaktadır. Bu sebeple de veri etkisi olarak ilk 2 dakikanın dikkate alınması gerektiği hususu göz ardı edilmemelidir.