Sn. Ekonomi Yönetimi Yanlış Yapıyorsunuz!

Bir iki doğrunun üç yanlışı gizlediği bir süreç.
Bir ben yaptım oldunun hakim olduğu bir süreç.
Bir akıl yarıştırmanın, fikir paylaşımına tercih edildiği bir süreç.

Hangi süreçten bahsediyorum?

İktisadi ilerleyişte 2012 yılı ikinci yarısı ile başlayan ve hala devam etmekte olan süreçten bahsediyorum. Bu süreçte neler oldu ve yapılan büyük hata ne idi ?

Öncelikle piyasaya dozundan fazla iyimserlik pompalandı. Girişimcilerin yatırım atağına kalkarken küresel sorunları dikkate alma eğilimi önemsizleştirildi. Herkes elindeki kabağı araba; fareleri de askerleri sanmaya başladı. Hemen yanı başımızdaki Yunanistan, İspanya, İtalya gibi ülkelerden ders çıkarılmayarak aşırı dış borçlanmaya yeşil ışık yakıldı.

Buna rağmen benin için en önemli yanlış adım faizler tarafında atıldı.

Bu adım nedir?

Makro ekonomi adına artık morfin vurulmaması gereken vücuda morfin vurmaya devam etmektir.

Değerli okurlar şimdi bizim iktisadi tarafta en önemli sorunumuz nedir? İvedilikle çözüm bulması gereken bir ihtiyacımız bulunuyor.

TASARRUF ORANLARIMIZIN ARTIRILMASI.

Atalarımız ak akçe kara gün içindir, eğrelti ata binen tez iner demiştir. buna rağmen onların yaşadığı yüz yılda hot money ( sıcak para) kavramı egemen olmadığı için yaşadığımız yüzyılda bu sözler orta ve uzun vade de ancak kabul görebilir olmuştur.

Ekonomi yönetimi 2012 yılı ikinci yarısıyla birlikte elini büyük bir taşın altına koyarak yabancı sermaye için faiz getirilerini yerli sermayeye göre daha cazip hale getirdi. Bu durum zaten tasarruf açığı olan ve "tüketimi cezalandırarak, tasarrufu özendirmek" ihtiyacı içerisinde olan ekonomimizi kısa dönemde geri dönülmez bir yola soktu.

Bu nasıl gerçekleşti?

Merkez bankası uyguladığı parasal politikalarla örneğin bankaları uzun süre faiz koridorunun alt bandından fonlayarak tahvil faizleri getirilerinin % 5.75 e kadar geri çekilmesine olanak sağladı.

Bir başka politika olarak TL' nin aşırı değerlenmesine göz yumarak, bir başka deyişle dolar kurunu düşük tutarak yabancı sermaye için ülke faizlerini cazip hale getirdi. Bilindiği üzere yabancı sermaye ülke içerisinde görülen enflasyondan ziyade kurun bulunduğu seviyeye bakıyor.

Tüm bu gelişmeler sonucunda bankalar % 5. 60 dan aldıkları paraları eşanlı olarak % 7 ortalama ile devlete satarak ceplerine kar koydular. Yabancı sermaye ise yurtdışında elde edebileceği getirilerden daha yüksek sermaye getirisi/ faiz elde edebildiği için ülkeye akmaya devam etti.

Peki ya yerli tasarruf sahibi?

Ortada apışıp kaldı.

Zor zoruncak tasarruf yapıp faiz getirisi elde etmek anlamsızlaştı zira faizlerin getirileri yerliler için negatif oldu. Bileşik bononun getirisi ekranımda % 5. 76 olarak görünürken TUİK'in açıkladığı enflasyon oranları % 7 seviyelerinde seyrediyor.
Çıkar, çarp böl % 1.5 eksi getiri.

Gidilen bu hatalı yoldan dönülmediği sürece ilerleyen zamanda, (FED in bilanço küçülmesine gittiği ve dışarıdan kolay para bulma imkanlarının zorlaştığı günlerde! Unutmayın hiç bir devran sonsuza kadar gitmez) büyümek için yerli tasarrufa ihtiyaç duyduğumuz zamanda ellerimiz boş kalabilecektir. Hala daha ülkemiz dünyada en düşük tasarruf değerlerine sahip ülkelerin başında gelmektedir. Biz hastalığın ilacını kullanmak yerine hastaya morfin vurarak acılarını hafifletmeyi tercih ediyoruz. Yakın zamanda verdiğiniz morfin hastaya etki etmeyecek ve sorun daha büyümüş olarak karşınıza gelecek.

Toparlamak gerekirse;

Negatif faiz getirileriyle yurt içi tasarrufu özendirmek yerine, cezalandırmayı tercih eden ekonomi yönetiminin iştahı kabarık girişimcileri özellikle dolar kuruyla iş yapan ve kendini hedge etmeyen girişimcileri heyecanlı bir serüvene davet ettiği açıktır. Girişimciler dönemsel kamu gazlarına gelmeyerek hesaplarını kitaplarını iyi yapmak durumundadır. Reel efektif kur hesaplamalarına göre mevcut dolar kuru 2. 10 seviyelerinden daha yüksekte çıktığı unutulmamalıdır.

Son söz: PARA ASLA UYUMAZ.

Sevgiler.
Mustafa ÖZTÜRK