2012 yılı içerisinde piyasalara yapılan müdahale sayısı geçmişte görülmemiş seviyelere ulaştı. 2008 yılı resesyonunda piyasalara bu sayıda müdahale yapılmamıştı. FED'in bir kaç sağlam adımı vardı ve diğer gelişmeler bu adımlar etrafında şekillenmişti. Şimdi görülen durumsa bu anlamda 2008 den oldukça farklı görülüyor. Bu fark Avrupalıların krizi Amerikalılar kadar iyi yönetememesinden kaynaklanıyor. Gerçi Dünya'nın hiç bir ülkesinin ekonomik sorunlarını Amerika kadar güçlü ve hızlı çözmesini bekleyemeyiz çünkü; bildiğiniz üzere ABD rezerv para basma ayrıcalığını elinde tutan yegane ülkedir. Ülke içerisinde genişleme kararı alınca doğrudan parasal genişleme yoluna gidebiliyor ve paraları dağıtım konusunda çok başlılık ( Avrupaya kıyasla) göreceli görülmüyor. Oysa Avrupa böyle değil ve her kafadan ayrı bir ses duyuluyor.
Toplantılar yapılıyor, vaatler veriliyor, teminatlar koyuluyor ardından daha iki gün geçmeden araba bal kabağına; askerler fareye dönüşüyor. İspanya faizleri düşürülemiyor, İtalya tehlikeli sınırlarda dolaşıyor. Almanya negatif faize dönüyor.
Uzun süreli görülen negatif faizlerin literatürdeki karşılığı; derin resesyonun ve ekonomik krizin başlangıcıdır. Negatif faiz tüketimi teşvik edici gibi görülse de gerçekte tasarrufu anlamsız kılması bakımından yatırım cephesinin cazibesini tamamen yitirdiğini açıklar. Negatif faizle ekonomilerin kurtarıldığı şimdiye kadar görülmüş bir şey değildir. Aksine yatırımcı yatırım yapmak için piyasalardan harıl harıl para arar halde olmalıdır.
Negatif faizlerin parayı borsaya hapsedeceği düşüncesiyse orta vade de hatalıdır, doğru değildir. Hele hele Türkiye gibi bir ülke için faizlerin düşmesi - düşürülmesi kontrolsüz bir suya yelken açmak gibidir ve çok sakıncalıdır. Türkiye yüksek tasarruf açığı olan bir ülkedir! Tasarrufun özendirilmesi gerekir.
Negatif faiz parayı borsalara getirmez borsalardan kaçırır! Negatif faizin olduğu bir ülkede bankacılık sektörü karlılığı 0 a yaklaşır. Yatırımların oldukça zayıf seyrettiği faizlerin seviyesinden zaten anlaşılır ve sanayi sektörü için olumsuzdur. Negatif faizler deflasyon- enflasyon ilişkisine benzer. Uzun süre enflasyonla kör topal idare edersiniz ancak uzun süre deflasyon görülen bir ekonomi Mozambik ekonomisinden beter duruma düşer.
Piyasalarda BÜYÜK ÇÖKÜŞ kaçınılmaz olarak görülecektir. Tüm dünya şuanda bu çöküşü elinden geldiği kadar uzatmak için seferber olmuş durumda.
Son söz: PARA ASLA UYUMAZ!
Sevgiler
Mustafa ÖZTÜRK