Yurtiçi piyasalarda pozitif havanın hakim olduğunu görmekteyiz. Özellikle küresel ölçekte gelişmelerin risk alma iştahını artıran cinsten olması yurt içerisinde oluşan toparlanmanın ana kaynağı olarak ön plana çıkıyor. Peki, son dönemde oldukça sık konuştuğumuz ve küresel piyasalarda bir hayli sert volatiliteye sebebiyet veren bu gelişmeler neler? Gelin kısaca bir göz atalım:
1. Aslında piyasalarda fiyatlama davranışları açısından çok büyük bir önemi olmasa da Dünya’nın en büyük ikinci ekonomisini ilgilendiren, 13 haftadır devam eden Hong Kong gösterileri nihayet son bulacak gibi duruyor. Bu noktada suçluların Çin’e iadesi tasarısının geri çekileceği açıklandı. Hong Kong’da ki karışıklığın son bulması piyasalarda olumlu fiyatlamalara yönelik katkı oldu.
2. Çin demişken; Bakanlar Kurulu bankaların zorunlu karşılıklarına ilişkin indirime gidileceği sinyalini verdiğinin altını çizelim. Bilindiği üzere Çin, küresel piyasalara paralel olarak son dönemde kendisi açısından düşük sayılabilecek bir büyüme hızına sahip. (İkinci çeyrek büyüme hızı yıllık %6.2) Bu adımla kredi kanallarının açılması ve işletmelere yönelik daha düşük borçlanma maliyetinin sağlanarak ekonominin desteklenmesi amaçlanıyor. Bu haberin piyasalar açısında olumlu olduğunu söylemeye gerek yok.
3. Son dönemin en belirsiz, en sık konuşulan konularından birisi; Brexit... Anlaşmasız Brexit’in gerçekleşeceği algısı hem Euro hem de Sterlin tarafında ciddi satış baskısının oluşmasına neden olmaktaydı. Yalnız İngiltere Parlamentosu’nun anlaşmasız Brexit’i engelleyen tasarıyı bir kere daha kabul etmesi oldukça önemli bir gelişme. Bu sayede 31 Ekim tarihinde gerçekleşmesi beklenen Brexit’in AB ile anlaşılamaması sonucu 31 Ocak 2020 tarihine ertelenmesi kabul edildi. Bilindiği üzere Başbakan Johnson oylamanın kaybedilmesi durumunda 15 Ekim tarihinde erken seçime gideceklerini belirtmişti. Yalnız parlamento erken seçimi de reddetti. Fakat seçim konusu henüz gündemden kalkmış değil. Bu konuda görüşmelerin devam ettiği haberlerini okuyoruz. Muhalefet tarafının erken seçime ikna olma ihtimalinin hala bulunduğunu not edelim. Kısa sürede Brexit sorunu ortadan kalkacak gibi gözükmüyor. Yani Brexit, piyasalar açısından belirsizlik kaynağı olarak kalmaya devam edecek gibi duruyor.
4. İtalya’da yeni hükümet nihayet kuruldu. Giuseppe Conte, 5 yıldız hareketi ve Demokratik Parti ile oluşturulan yeni koalisyon hükümetinin kabine listesini Cumhurbaşkanına sundu. Her ne kadar gündemin ilk sırasında yer almasada bir süredir siyasi belirsizlikle uğraşan İtalya’da hükümetin kurulması özellikle AB piyasaları açısından pozitif. Yalnız hükümetin ömrünün ne kadar olacağı ise soru işareti...
5. Gündemin birinci maddesi ise şüphesiz ABD-Çin arasında gerçekleştirilen ( ya da bir türlü ilerletilemeyen ) ticaret görüşmeleri... Her iki tarafın da birbirine tarife artışı yoluyla misilleme gerçekleştirmesi küresel ekonomiye ilişkin görünümü bozmakta. Son dakikada Çin tarafında yapılan açıklmaya göre iki taraf Ekim ayında Washington’da görüşmeleri sürdürecek. Olumlu bir haber olduğu açık. Yalnız bu tarz açıklmaların çok sık yapıldığını ve bir noktada görüşmelerin kitlendiğini defalarca gördük. Yine de Çin’den yapılan açıklama ile küresel piyasalarda pozitif fiyatlamalar gerçekleşse de biraz daha temkinli bir yaklaşım olduğunu söylemekte fayda var. Küresel resesyon ihtimalini arttırmasından tutun da FED politikalarını etkileme gücüne kadar ticaret görüşmelerinin çok büyük bir önemi var. Yalnız bu zamana kadar gerçekleştirilen görüşmelerde yol kat edilememesi ise düşündürücü. Kısa vadede ciddi bir ilerleme sağlanması ihtimali de zayıf. Yani bir iyi bir kötü haberlerle piyasalarda oynaklığın devam etme ihtimali çok daha güçlü. En azından 2020 yılında gerçekleştirilecek ABD Başkanlık seçimine kadar...
6. Gelelim yurt içerisine... Küresel piyasalarda oluşan pozitif hava doğal olarak TL ve TL cinsi varlıkları da pozitif olarak etkiliyor. Bir diğer önemli unsur ise TCMB para politikası... Son açıklanan Ağustos ayı enflasyon verisi de beklentilerin altında gerçekleşerek yıllık bazda %15 seviyesine gerilemeyi işaret etti. Doların TL karşısından değer kaybetmesi ve CDS’lerde yaşanan geri çekilme ile 12 Eylül tarihinde gerçekleştirilecek PPK toplantısında yüklü faiz indirimi beklentileri perçinlendi. Tabi bu beklentiler özellikle BİST tarafında bankacılık sektörü önderliğinde pozitif fiyatlanıyor. Ayrıca DİBS getirileri de aşağı meyilli. Bu bağlamda TCMB’nin faiz indirimine yönelik piyasa beklentisi ortalama 250 bp. Ağustos toplantısında 425 bp indirimin ardından faiz indirimlerinin devam edeceği artık açık. Özellikle enflasyonda Eylül ve Ekim aylarında baz etkisinin pozitif gücünü de bir hayli hissedeceğiz. Peki, faiz indiriminin gerçekleşmesi ardından bizleri en bekleyebilir?
Birincisi küresel piyasalarda son dönemde oluşan pozitif havanın bir hayli kırılgan olduğunun altını çizelim. Brexit ve ticaret görüşmeleri kısa vadede çözülecek konular olmaktan uzak. Bu belirsizlik ortamında olumsuz haber akışının TL üzerinde negatif etkisini benzerlerimize göre daha sert hissedebiliriz. Sonuçta faiz indirimleri ile TL’nin koruma kalkanını zayıflattığımızı hatırlatmak isterim.
Türkiye ekonomisi küresel piyasalara paralel olarak olumlu bir performans göstermiyor. Cari açık büyüme oranımızın düşmesine paralel olarak azalmış olsa da hala dünyanın en yüksek enflasyon oranına sahip ülkelerden bir tanesiyiz. Enflasyon noktasında bizden önde olan ülkeler ise Venezuela-Arjantin ve İran... Bu ülkelerin özel durumlarını söylemeye gerek yok. Dolayısıyla dünyada enflasyon oluşturulması için var gücüyle uğraşıldığı bir ortamda yüksek enflasyona sahip olmamız iyi bir görüntü oluşturmuyor. Buna karşılık para ve maliye politikamızın genişleyici etkisini enflasyon ve buna paralel olarak TL üzerinde yeniden hissedeceğiz.
Uzun lafın kısası; küresel ölçekte siyasi ve ekonomik haber akışının bir miktar olumluya dönmesi sonucu yerel piyasalarda gözlenen pozitif havaya çok aldanmamak lazım. Hem küresel hem yerel riskler hala masanın üzerinde duruyor. Ve tüm bu sorunlar para politikasını ayarlayarak kolayca çözülecek sorunlar değil. Anlık fiyatlamalara çok aldanmamalı ve dikkatli olunmalı.