Bu makale 14.07.2022 tarihinde İngilizce olarak yayınlanmıştır.
- Farklı kurumlardan ve analistlerden gelen tutarsız rakamlar, petrol piyasalarında volatiliteye yol açıyor.
- Yatırımcılar, uzun bir ekonomik durgunluğa ilişkin kendi görüşleri doğrultusunda karşılık vermeli.
- Yatırımcılar, ABD ve Suudi Arabistan’dan daha fazla arz gelme olasılığını da düşünmeli.
Son zamanlarda petrol fiyatları özellikle volatil seyrediyor. Resesyon korkuları ve Çin’deki karantinalar gibi makroekonomik birçok etkenin üstüne hem arz hem de talep cephesinden birçok kurum ve analistten gelen aşırı tutarsız rakamlar nedeniyle volatilite arttı.
İşte bu rakamların bazılarına ve yatırımcıların bu rakamlara eleştirel bir şekilde nasıl bakmaları gerektiğine bakalım.
1. Küresel Petrol Talebinde Büyüme
OPEC’in son aylık petrol piyasası raporuna göre 2023 sonuna kadar küresel petrol talebi günlük 2,7 milyon varil artışla 105,4 milyon varile çıkacak ve bu yıl için ortalaması 102,99 milyon varil olacak. Bu rakam, diğer kurumların tahminlerinden daha yüksek.
Öte yandan Enerji Bilgilendirme Dairesi (EIA), 2023 yılında küresel petrol talebinin günlük 2 milyon artarak yalnızca 101,7 milyon varili görmesini bekliyor. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) ise 2023 yılında talebin ortalama 101,3 milyon varil olacağını düşünüyor.
Kurumların küresel ekonominin performansını, jeopolitik sorunların çözümünü (veya çözümsüzlüğünü) ve Çin’deki COVID-19 meselesinin kontrol altına alınmasını (veya alınamamasını) nasıl değerlendirdiği konusunda farklılıklar var.
OPEC’in tahmini, kuruluş için çalışan profesyonel ekonomistlerin bir ürünü ve OPEC’e üye ülkelerin yetkililerinin beklentisiyle aynı olmak zorunda değil. Bu, küresel ekonomi için daha olumlu bir görünüme dayanıyor.
Küresel ekonominin uzun süreli bir resesyona doğru ilerlediğine inanmayan yatırımcılar, OPEC’in tahminine daha yakın olacaktır. Tam tersine dünya genelinde bir ekonomik durgunluk yaşanacağı konusunda daha endişeli olanlar, IEA tahminini daha çok ciddiye alacaktır.
2. Suudi Arabistan’ın Petrol Üretimi
Başkan Biden’in, muhtemelen, küresel olarak çok yüksek olan petrol fiyatlarına yönelik çözümleri tartışacağı Suudi Arabistan’a gidişi ile ilgi, Suudi Arabistan’ın mevcut yedek kapasitesinin ne kadar olduğuna çevrilmiş durumda.
Bu konuda da çok fazla bilgi kirliliği var. New York Times, ABD’nin eski bir Orta Doğu diplomatı olan Martin Indyk’ın şöyle dediğini bildirdi:
“Suudi Arabistan’ın üretimde günlük yaklaşık 750.000 varil artış yapması bekleniyor ve BAE, günlük 500.000 varil ek arz ile onu takip edecek. Yani toplamda 1,25 milyon varil.”
Suudi Arabistan için (Platts'a göre) halihazırda günlük 10,55 milyon varillik bir üretim varsayımında bulunursak bu artış, Orta Doğulu ülkenin üretimini günlük 11,3 milyon varile, yani Suudi Arabistan’ın OPEC’in 11 milyon varillik Ağustos kotasının 300.000 varil üzerine çıkarabilir.
Bu rakamlar, aynı zamanda aylık bazda ülkenin 2020’den beri (günlük 12 milyon varil ürettiği 2020 Nisan’ı hariç) ürettiğinden çok daha yüksek olacaktır.
Suudi Arabistan 2018’in Temmuz ayında günlük 11 milyon varil üretim yapmayı planlıyordu. Günlük 12 milyon varile kadar üretim yapabilir ancak bu seviyede bir üretim, petrol rezervlerini istenmeyen bir şekilde baskılar. Bu nedenle Krallığın, üretimde bu kadar büyük bir artış vaat etmesi pek mümkün değil.
Bazı analistler Suudi Arabistan’ın günlük 11-12 milyon varil üretebileceğine inanmıyor. Bu tür spekülasyonlar on yıllardır var ve piyasayı düşünen yatırımcılara pek yardımcı olmuyor.
Yatırımcılar için şöyle sormak daha iyi olacaktır: “Üretimini petrol rezervlerine zarar verebilecek bir seviyeye çıkarmak Suudi Arabistan’ın çıkarına mı?” ve “Biden yönetimi, Suudilerin bu riski almalarını sağlayabilecek bir teklifte bulunabilir mi?”
3. ABD’nin Petrol Üretiminde Artış
ABD’nin 2022 yılı için üretimindeki büyümeyi tahmin etmek, özellikle zorlayıcı oldu.
EIA’nın Kısa Vadeli Enerji Görünümü raporunda, ABD üretiminin ikinci yarıda günlük ortalama 12,2 milyon varil olacağı öngörülüyor – ilk yarı ortalamasının 600.000 varil üzerinde. OPEC daha iyimser ve ABD üretiminin bu yıl günlük 880.000 varil artacağını düşünüyor.
ABD’li petrol üreticilerinin kendileri de üretimin ne kadar artacağı konusunda farklı fikirlere sahip. Dallas Fed’in 8-16 Haziran arasında 117 petrol ve gaz firmasıyla yaptığı ankete göre katılımcıların %37’si üretimin günlük 800.000 ila 1 milyon varil arasında artacağını düşünüyor. %34’ü 800.000 varilin altında ve %19’u 1 ila 1,2 milyon varil arasında artış bekliyor.
Çoğunluğu Permiyen ve Eagle Ford (IS:FROTO) havzalarında faaliyet yürüten bu firmalar, tedarik zincirinde bozulmalar ve iş gücü kıtlığı ile karşı karşıya kaldı. Bu tür zorlukların, üretim beklentilerini etkilemesi mümkün.
Kansas Fed’in anket yaptığı Wyoming, Colorado ve Oklahoma’daki petrol ve gaz firmaları, tedarik zinciri ve iş gücü sorunlarından Texas’taki firmalar kadar etkilenmedi. Permiyen üreticilerinin tahminleri, bu tür sorunlardan fazlaca etkilenip üretim artışı konusunu biraz hafife almış olabilir.
Benzer şekilde yatırımcılar, önceki yıllarda kayaç petrol üretiminde yaşanan artışı hafife alan OPEC’in, ABD kayaç petrol sektörünün üretim kapasitesi konusunda temkinli olup ABD’deki üretim için olduğundan daha yüksek bir tahminde bulunmuş olabileceğini dikkate almalı.
Feragatname: Yazar, yazdığı emtia veya menkul kıymetlerde pozisyon sahibi değildir.