Bu makale 17.10.2019 tarihinde İngilizce olarak yayınlanmıştır
ABD Başkanı Donald Trump 11 Ekim günü Twitter aracılığı ile yaptığı açıklamada Çin ile olan ticaret müzakerelerinde ilerleme kaydedildiğini söylediğinde, petrol piyasaları fişek gibi karşılık verdi. %1,5 artış gösterdi ve o zaman, müzakerecilerin ticaret savaşını yatıştırmak için kısmi bir anlaşmaya vardığı ve ileriki müzakereleri planladığı haberi düştü.
Başkana göre, Cuma günü yapılan ilk anlaşmanın önümüzdeki üç hafta içinde şekil verilecek bir “aşama 1” anlaşmasıyla devam etmesi gerekecek.
Petrol piyasaları ticari bir anlaşmaya doğru ilerleme beklentilerinden ve Trump’ın, ABD’nin bu hafta 250 milyar dolar değerindeki Çin malı üzerinde %25 vergi oranını %30’a çıkarma planlarını askıya alacağına dair yorumlarından açıkça heyecan duydu. Hatta Brent Cuma günü 60 dolar üzerinde kapattı.
Ekonomik Veriler Petrol Fiyatlarına Baskı Yapıyor
Bununla birlikte, petrol piyasaları Salı gününe kadar ABD-Çin arasındaki ticari ilişkide yaşanan ilerlemeden pek etkilenmiş görünmüyordu. Hafta Çin’in ithalatının art arda beşinci ayda da düşüş yaşadığını gösteren gümrük verileri ile açıldı. Çinli fabrikaların kurumsal kârlılık verileri de düşüş gösterdi.
Görünen o ki Brent %1,15 ve WTI %1,5 düşüş yaşarken, Çin ile erken evre bir ticaret anlaşması, olumsuz daha çok veri karşısında petrol piyasalarının mutluluğunu sürdürmek için yeterli olmadı.
Pazartesi günü ABD’de Kolomb Günü tatili nedeniyle normalden bir gün geç yayınlanan API verileri, ABD’nin (10 milyon varil üzerindeki) ham petrol stokunda önemli bir artış yaşandığını gösterdikten sonra, WTI Çarşamba günü yine düştü. Ancak yalnızca %0,3 olan bu düşüş, Perşembe günü yayınlanacak olan EIA verilerinin ham petrol stokunda böylesine büyük bir artış göstereceğine dair şüpheciliği ortaya koydu.
ABD-Çin arasında ticari ilerleme haberlerinden gelen ilk sevincin ardından piyasanın bu çabuk dönüşü şu soruyu sormayı gerektiriyor: bugünün petrol piyasası fiyatlarında istikrarlı bir ralliyi sağlayacak olan şey nedir?
İstikrarlı Ralli İçin Önkoşullar
Jeopolitik olarak bu soru, Aramco’nun petrol tesislerine yapılan ve yalnızca iki hafta içinde petrol fiyatlarını yaşadığı 9 dolarlık sıçrayıştan geri çeken saldırının zararlarından hızlıca toparlandığı Eylül ayında cevaplanmıştı. Muhtemelen petrol fiyatlarında uzun süren bir artışı gerçekleştirmeyi sağlayan şey, Basra Körfezi’nde petrol tesislerine hava saldırısı ile yapılan tam ölçekli bir savaş olacaktır. Basra Körfezi’ndeki – ve şimdi Kızıl Deniz’deki – petrol tankerlerine yönelik devam eden küçük ölçekli saldırıların bile petrol fiyatları üzerinde yalnızca geçici etkileri var.
ABD’de Demokratik başkan adayı Elizabeth Warren’ın savunduğu hükümlere uygun olan bir yasak, ABD’deki petrol ve gaz üretimini petrol fiyatlarını istikrarlı bir şekilde yükseltecek kadar düşürebilir. Bu senaryo, yukarıda tanımlanan diğer topyekün savaş halleri gibi, muhtemel olmayan ihtimaller.
Önümüzdeki üç hafta içinde gerçekleşmesi daha olası bir ihtimal, ABD ve Çin arasındaki ilk aşama ticaret anlaşması. Muhakkak ki daha kapsamlı bir ticaret anlaşması için bunun müzakerelerle ilerlemesi gerekecek ancak dünyadaki en büyük iki ekonomi arasındaki ticari ilişkilerde normalleşmeye doğru atılan gerçek adımlar olduğunun somut bir işareti olacaktır.
Petrol fiyatlarında ralliyi sağlayacak bir diğer gelişme, AB ve Britanya arasında müşterek bir Brexit anlaşması. Petrol fiyatları, çözüme kavuşmamış Brexit meselesindeki ekonomik belirsizliğin bitmesine olumlu şekilde karşılık verecektir.