İnternetin yaygınlaşmasıyla birlikte, sosyal medya uygulamalarının ve film-dizi ve müzik gibi faaliyetlerin bu internet ortamına taşınmasıyla birlikte farklı iş modelleri ortaya çıktı. Sosyal medya uygulamaları reklam faaliyetleriyle; çevrimiçi yayın yapan uygulamalar ise abonelik servisleriyle internet ortamında faaliyetlerine devam etti. Bu durum sonucunda şirketlerin finansal raporlarında üye/abone verileri, hem gelir kalemine etki eden hem de yakından takip edilen göstergeler haline geldi.
Sosyal medya uygulamaları, reklam faaliyetleriyle satış gelirlerinin önemli bir kısmını karşılıyor. Reklamlar, uygulamaları kullanan kişilere yansıtıldıkları için, kullanıcı sayıları önemli hale geliyor. Örneğin; COVID-19 pandemisine bağlı karantina uygulamalarının yaşandığı dönemlerde, sosyal medya kullanıcı sayıları etkili oranda artış göstermişti. Bu durum Meta’da 2019’un son çeyreğinde 1,657 milyar olan kullanıcı sayısının, 2020 yılı ilk çeyreğinde 1,734 milyar kullanıcıya erişilmesine olanak tanımıştı.
Pandemiye ve karantina uygulamalarına bağlı olarak evde geçirilen sürelerin artması; Netflix, Disney+ ve Spotify gibi uygulamaların kullanımlarını artıran ana unsur olarak karşımıza çıkmıştı. Netflix 2019 yılı son çeyreğinde 167,09 milyon üyeye sahipken, 2020 yılı ilk çeyreğinde 182,86 milyon üyeye ulaştı. Henüz 2019 yılı Kasım ayında yayına başlayan Disney+ ise, 2020 yılı ilk çeyreğine 26,5 milyon kullanıcı ile başlamasına rağmen 2020 yılı sonunu 73,7 milyon kullanıcı ile sonlandırdı.
Genel olarak, Meta, Twitter, Snapchat gibi sosyal medya uygulamaları, Netflix, Disney ve Spotify gibi çevrimiçi yayın yapan şirketler, pandeminin getirmiş olduğu yükselen ilginin artık en azından yavaşladığına dair performanslar sergiliyorlar. Aynı zamanda küresel çapta yükselen faiz oranları, küresel ekonomi üzerinde baskısını hissettiriyor. Buna bağlı, örnek olarak, reklamcılık sektöründeki yavaşlama reklam gelirlerinin azalmasına neden olabiliyor. Ayrıca enflasyona bağlı fiyat artışları, tüketici talebi üzerinde baskı yaratma potansiyelini koruyor. Bütün bu görünüm değerlendirildiğinde, Meta, Disney, Netflix ve Spotify’ın son dönemde yaşadığı normal olarak görülebilir ve ekonomik görünüm tersine dönmeye başladığında, bu şirketlerin performansları yükselebilir.
Aşağıdaki grafiklerde, şirketlerin çeyreklik dönemlerde, net karlarının bir önceki çeyreğe göre değişimi ve üye/abone sayılarındaki bir önceki çeyreğe göre değişimleri gösterilmiştir. Son bölümde 4 şirketin aynı dönemlerdeki gösterdikleri performansların ortalaması ve ISM hizmet PMI’ın aylık değişimlerinin ortalaması karşılaştırılmıştır.
Meta Şirket İncelemesi
Sosyal medya uygulamaları arasındaki dev Meta’nın küresel çapta günlük aktif kullanıcı sayısı neredeyse 2 milyar kişiye (1,984 milyar) ulaştı. Ancak son dönemdeki üye sayısındaki artış, COVID-19 salgınının neden olduğu kapatmalar sonrasında, oldukça yavaşladı. Meta kendi çatısı altında; Facebook, Instagram, Whatsapp ve Facebook Messenger gibi geniş kitlelerce kullanılan uygulamalar bulunduğunu hatırlatmakta fayda bulunuyor.
Son 2 yılın kapsadığı çeyreklik dönemlerdeki değişimleri incelediğimizde, Meta çatısı altında uygulamalardan en az birini kullanan kişi sayısı (sağ eksen), çeyreklik dönemler arasındaki giderek azalan bir eğilim içerisinde. Çeyreklik dönemler arasındaki net kar değişimi (sol eksen) ise üye sayısına paralel şekilde, her ne kadar bazı dönemler toparlanma sergilese de düşme eğilimini koruyor. Özellikle 2021 yılı son çeyreğinden itibaren Meta, net karını azaltan bir performans sergiliyor.
Bu yavaşlama Meta’yı Ar-Ge faaliyetlerini ön plana çıkarmasına neden oldu ve şirket bu anlayışla adını “metaverse” kavramından yola çıkarak “Meta” olarak değiştirmişti.
Her ne kadar bu yavaşlama göze çarpsa da Meta’nın piyasa değeri, yaklaşık olarak Walt Disney ve Netflix’in piyasa değerlerinin toplamından fazla olduğu göze çarpıyor.
Disney Şirket İncelemesi
Dünya’nın en büyük medya şirketlerinden Walt Disney, uzun bir zamandır faaliyetlerini sürdüren ancak son dönemdeki abonelik servislerine adapte olmasıyla ön plana çıktı. Şirket, Disney+ servisini Kasım 2019 yılında devreye almıştı. Disney+’nın faaliyete geçmesinin ardından 2020 yılı son çeyreğinde, bir önceki çeyreğe göre %66 oranında üye sayısını (sağ eksen) artırabilmişti. Bu etkili artış, şirketin 2021 yılı ilk çeyrek bilançosunda net karda (sol eksen) büyük bir katkı (bir önceki çeyreğe göre yaklaşık %5200 oranında artış) yaratmıştı. İlerleyen çeyreklik dönemlerde, Walt Disney de pandemi sonrasında hem abone hem de net kar verilerinde yavaşlayan bir artış kaydetti.
Netflix Şirket İncelemesi
Abonelik servislerinin ilk uygulayıcılarından Netflix, yaklaşık 223 milyon aboneye sahip. Şirketin, pandemi öncesinde, 2019 yılı son çeyreğinde 167 milyon abonesi bulunuyordu. Şirket yaklaşık 2020 yılı son çeyreğinde; bir önceki çeyreğe göre %8 oranında abone sayısını (sağ eksen) artırmasının ardından, 2021 yılı ilk çeyreğinde net karını (sol eksen) bir önceki çeyreğe göre yaklaşık olarak %200 oranında artış kaydetti. 2022 yılı ilk çeyreğinde Netflix; bir önceki çeyreğe göre net karını bir önceki çeyreğe göre yaklaşık %160 oranında artırabilmişti.
Netflix’in ilk çeyrekte sunduğu rapora göre; ABD’deki TV’ye ayrılan süre içerisinde, çevrimiçi yayıncılık faaliyetleri %28,6 oranında pay alıyor. Netflix bu %28,6’lık pazarın, yaklaşık %6,4 oranında hakimi konumunda.
Spotify Şirket İncelemesi
Spotify, 2016 yılı ilk çeyreğinden 2022 yılı üçüncü çeyreğine kadar olan süreçte, Premium sınıfı kullanıcılarını 30 milyondan 188 milyon kullanıcıya çıkarmayı başardı. Şirket bu performansa rağmen 2016 yılı ilk çeyreğinden, 2022 yılı üçüncü çeyreğine kadarki süreçte, 4 çeyrek hariç, net zarar elde eden bir performans gösteriyor.
Şirket 2021 ilk çeyreğinden bu yana aylık aktif üye sayılarındaki artış hızı giderek yavaşlayan bir durum içerisinde. Bu durum, Spotify’ın 2021 yılı son çeyreğinde, bir önceki çeyreğe göre etkili oranda düşüş göstermesine etkisini yansıttı.
Meta, Netflix, Disney, Spotify ve ISM Hizmet PMI
Meta, Netflix, Disney, Spotify aynı çeyreklik dönemlerdeki değişimlerinin ortalamasının (sol eksen), ISM hizmet PMI ile karşılaştırdığımızda (sağ eksen), ISM hizmet PMI’daki değişimlerle ilgili dört şirketin ortalaması birbirlerine yakın seyrettiği söylenebilir. 2021 yılı son çeyreği ve 2022 yılı üçüncü çeyreği dışarıda bırakıldığında, değişimlerin aynı yönde gerçekleştiği ifade edilebilir. Bu durum da bu dört şirketin genellikle, ABD’deki hizmet sektörü aktivitesi ve beklentilerine paralel hareket ettiğine işaret edebilir.
Meta Şirket Analizi
Meta hisse fiyatını orta vadeli teknik olarak değerlendirdiğimizde, 55 periyotluk Envelopes’un desteklediği 122 – 133 bölgesini takip etmekteyiz. Hisse fiyatı ilgili bölge altında hareket ettiği sürece, beklentimiz negatif yöndedir. Aşağı yönlü fiyatlamaların sürmesi durumunda 105 ve 88 seviyeleri gündeme gelebilir. Bu aşamada trend kanalı alt bölgesinin desteklediği 105 seviyesinin tutumu, düşüş beklentisinin sürebilmesi adına takip edilebilir.
Alternatif durumda, pozitif yönlü beklentinin ön plana çıkabilmesi için, 122 – 133 bölgesi üzerinde kalıcı fiyatlamaların görülmesi gerekebilir. 133 seviyesi üzerinde yaşanabilecek yükselişlerde 143 ve 154 seviyeleri ile karşılaşılabilir.
Netflix Şirket Analizi
Netflix hisse fiyatını orta vadede teknik olarak incelediğimizde, 34 ve 55 periyotluk üstel hareketli ortalamaların desteklediği 250 – 275 bölgesini takip etmekteyiz. 250 – 275 bölgesi düşüş isteğini sınırlandırdığı sürece, beklentimiz pozitif yöndedir. Yükseliş eğiliminin devam etmesi halinde 290 – 310 ve 330 seviyeleri ile karşılaşılabilir. Bu esnada üst trend çizgisinin desteklediği 330 seviyesinin göstereceği tepki, yukarı yönlü hareketlerin devamlılığı açısından etkili olabilir.
Negatif yönlü beklentinin pekişebilmesi için, alternatif durumda, 250 – 275 bölgesi altında kalıcı fiyatlamalara ihtiyaç duyulabilir. 250 seviyesi altında olası geri çekilmelerde 213 ve 193 seviyelerine doğru hareketler izlenebilir.
Disney Şirket Analizi
Disney hisse fiyatı orta vadeli görünümünü değerlendirdiğimizde, 100 periyotluk üstel hareketli ortalamanın desteklediği 101 – 104 bölgesini takip etmekteyiz. Disney hisse fiyatı 101 – 104 bölgesi altında fiyatlandıkça, beklentimiz düşüş yönündedir. Geri çekilme eğiliminin devam etmesi halinde karşılaşılabilecek seviyeler 95 – 90 ve 86 olarak not edilmiştir. Bu aşamada 86 seviyesinin olası tepkisi, aşağı yönlü eğilimin sürekliliği açısından etkili olabilir.
Alternatif durumda, yükseliş eğiliminin ön plana çıkabilmesi için, 101 – 104 bölgesi üzerinde kalıcılığın görülmesi gerekebilir. 104 seviyesi üzerinde olası toparlanmalarda 109 ve 113 seviyeleri ile karşılaşılabilir. Bu esnada 200 periyotluk üstel hareketli ortalamanın desteklediği 113 seviyesinin tutumu, pozitif eğilimin devam edip etmeyeceğine yönelik soruyu yanıtlayabilir.
Spotify Şirket Analizi
Spotify hisse fiyatını teknik olarak orta vadede incelediğimizde, 55 ve 100 periyotluk üstel hareketli ortalamaların desteklediği 88 – 98 bölgesini takip etmekteyiz. Hisse fiyatı ilgili bölge altında hareketini sürdürdükçe, beklentimiz negatif yöndedir. Aşağı yönlü eğilimin devam etmesi halinde 68 ve 57 seviyelerine doğru fiyatlama alanı oluşabilir. Bu aşamada alt trend çizgisinin desteklediği 57 – 68 aralığının tutumu, düşüş beklentisinin sürebilmesi adına etkili olabilir.
Pozitif eğilimli fiyatlamaların ön plana çıkabilmesi için, alternatif durumda, 88 – 98 bölgesi üzerinde kalıcı fiyatlamalara ihtiyaç duyulabilir. Bu bölge üzerinde oluşabilecek toparlanmalarda 107 ve 117 seviyeleri gündeme gelebilir.
