Paladyum nedir, nerelerde kullanılır, fiyatları hangi gelişmeler belirler?

Parlak, beyaz bir malzemeye sahip olan paladyum altı platin metalden oluşan grubun içerisinde yer alır. Bu grup, platin, osmiyum, iridyum, rodyum, rutenyum ve paladyumdan oluşur. Özellikle otomotiv sanayide kirlilik kontrolü noktasında önemli bir ham maddedir. Paladyum araç egzozlarında katalitik konventörlerde kullanılır.

Katalitik konventör: yanma esnasında araç egzozundan çıkan zehirli gazların mümkün olduğunca temizlenerek dışarı atılmasını sağlar. Paladyum katalitik konventörün %85’ini oluşturur. Dolayısıyla bu emtia otomotiv sektöründe yaşanan gelişmelere oldukça duyarlıdır.

Devletler taşıtların neden olduğu hava kirliliğini minimum düzeye indirmek için son dönemde sıkı düzenlemeye gittiler. Dolayısıyla otomobil üreticileri bu düzenleme ile daha temiz bir egzoz sistemi üretimi açısından paladyum taleplerini artırdılar. Hatırlanacak olursa 2014 yılında Alman otomobil sektöründe emisyon testlerinde hile yapıldığının belirlenmesi ve yüksek cezaların uygulanması paladyum ile birebir ilişkilidir. Bu sayede taşıtlardan kaynaklı hava kirliliğini en düşük seviyeye çekme amaçlı düzenlemeler sonrası dizel araçlardan ziyade paladyum kullanan benzinli araçlara olan talep arttı. Haliyle paladyum talebinde de artış kaydedildi.
Araç satışları 2009 – 2018 yılları arasında artarak devam etti. Bu satışlar arasında en yüksek payın Çin’de olduğunu söylemeliyiz. Örneğin Çin için veriyi biraz daha geri aldığımızda 2005 yılında 5 milyon adet olan araç satışı 2018 yılına geldiğimizde 27 milyon adede yükseldi. Çin tarafında hem araç satışının yükselmesi hem de hükümetin taşıtlardan kaynaklı hava kirliliğini azaltmaya yönelik düzenlemeleri sıklaştırması özellikle paladyum fiyatlarında keskin yükseliş hareketlerinin oluşmasını sağladı.  Bu sayede 2008 küresel krizinin ardından 407 dolar ile görülen dip seviyenin ardından bu yılın Şubat ayına kadar 2879 dolar seviyesine yükseliş kaydedildi. Bundan sonra ise fiyatlar üzerinde pandemi etkisini net bir şekilde görüyoruz.

İçine bulunduğumuz yılda küresel otomobil endüstrisi 59.5 milyon adet otomobil satılmasını bekliyor. Bu miktar yıllık bazda satışların %20 oranında daralması anlamına geliyor. Burada Asya ekonomilerinde görülen zayıflama oldukça önemli. Özellikle ABD ve Avrupa otomobil üreticileri satış miktarlarını artırmak adına Asya ekonomilerinde canlanmanın devam etmesini istemekteydi. Yalnız Korona virüsünün Çin’de başlaması zaten bir süredir zayıflayan ekonomisinin negatif olarak daha şiddetli etkilenmesini sağladı. Bu durum küresel otomobil sektörü önünde ciddi bir tehdit… Doğal olarak otomobil üretiminde kullanılan emtialar üzerinde de… Zaten paladyum fiyatlarında yaşanan sert geri çekilmeyi bu yönüyle değerlendirmek gerekiyor.

Pandemi nedeniyle ülkelerin kapanmaları iktisat literatürün ‘sudden stop’ olarak belirtilen ani duruşun yaşanmasına neden oldu. Bu sayede ülkeler özellikle 2. Çeyrekte devasa daralma oranları açıklayacaklar. Yalnız ultra gevşek para ve maliye politikalarının ekonomide çarkları bir miktar döndürmesine karşılık henüz pandemi öncesi seviyeden oldukça uzağız. Zaten korona virüsüne ilişkin aşı ya da etkin bir tedavi bulunmadığı sürece genişleyici politikalar 2019’a dönüş için yeterli olmayacaktır. Bu politikalar yalnızca borsalar ya da tasarruf aracı olarak nitelendirilen ( altın, gümüş gibi… ) enstrümanlara akacaktır. Son dönemde yaşanan fiyatlamalar da bunun açık göstergesi. Fakat sanayide çarkların pandemi öncesi hızda dönmesi için kapanmaların tamamen ortadan kalması, sosyal mesafe kuralanın uygulanmasına ihtiyaç olmaması ve bu sayede güven unsurunun artması ile yatırım ve tüketim harcamalarının artması gerekmektedir.  Dolayısıyla analiz ederken altın ve paladyum arasında ki ayrımı iyi yapmak gerek. Zaten mevcut fiyatlamalarda altında yükselişin hız kazanmasına karşın paladyum fiyatlarında görülen zayıf seyir de söylemek istediğimizi net olarak özetliyor. Yani paladyum fiyatlarına yönelik yakın gelecekte ralli tadında yükseliş hareketleri beklemek pek doğru olmayacaktır.