Ekvador kısa süre önce 2020 başında OPEC’ten çıkmak istediğini duyurdu. Güney Amerika ülkesi OPEC’teki en küçük üretici – şu an günde 540.000 varil üretim yapıyor – Ekvador’un kaybı petrol karteli için felaket olmaz. Ancak bu, çokuluslu kuruluşun gücüne ve üyelerini bir arada tutabilme yetisine dair kötü bir işaret.
Bir kuruluş olarak OPEC’in gücü üyelerinin birlikte çalışabilmesinden geliyor. Venezuela ve Suudi Arabistan 1960’larda OPEC’i ilk kurduğunda, küresel üretimi ve böylece emtia fiyatını kontrol etmek için petrol üreten pek çok ulusun birlikteliğini yönlendirme fikri vardı. Ülkeler OPEC’in bir üyesi olmaya devam ediyor çünkü yalnızca kendileri için faydalı olduğunu görüyor.
Bununla birlikte son zamanlarda Ekvador günlük yalnızca 30.000 varil fazlalık ile kotası üzerinde üretim yapıyordu. Bu çok görünmeyebilir ancak Ekvador hükümeti için önemli bir gelir. OPEC ve Rusya ve diğerleri ile olan OPEC+ ortaklığı Ekvador’u yüzüstü bıraktı, çünkü petrol fiyatını yükseltemedi.
Petrol fiyatı artmıyorsa – ve yüksek değilse – Ekvador daha fazla petrol üretip ihraç ederek daha çok gelir bulmak zorunda. Böylece OPEC tarafından uygulanan kotaları hoş göremez.
Ekvador Petrol Odaklı İç Reformlarını Artırıyor
Artan petrol üretimi Ekvador başkanının başlattığı büyük reform paketinin bir parçası. Bu reformlardan bir diğeri, hükümete yılda 1,3 milyar dolara mal olan dizel ve benzin üzerindeki devlet sübvansiyonlarını kaldırma kararı oldu. Ekvador halkı bu sübvanisyonların kaldırılmasına, insanların yakıt için ödemek zorunda kalacağı daha yüksek fiyatlar karşıtı büyük protestolarla karşılık verdi. İronik olarak protestolar Ekvador’un petrol üretimini etkiledi. Yol kapatmalarla barikatlar, Ekvador’un devlete ait pek çok kuruluşunun ve bağımsız şirketlerin üretimini günlük yaklaşık %31 – yani 165.000 varil – düşürmesine sebep oldu. Bu kesintilerin ne kadar süreceği henüz belli değil.
Ekvador OPEC ve OPEC+’ın aşırı üretim yapan tek ülkesi değil. Özellikle Irak yıllardır aşırı üretim yapıyor. Bununla birlikte Irak şu an OPEC içindeki en büyük ikinci üretici ve piyasa içinde etkili bir kuvveti var. Bu yüzden OPEC onun kartelden ayrılmasına müsaade edemez. Sonuç olarak, uyumu denetleme görevi olan komite aşırı üretiminden dolayı Irak’ı fırçalayabilir ancak OPEC, Irak’ın aşırı üretim yapmasına izin vermeye devam eder. Ekvador kartel için o kadar değerli değil.
İşte problem orada. Suudi Arabistan, BAE ve OPEC’in (ve OPEC’in onlara sunduğu ilave gücün) devamlılığı için taahhütte bulunan diğerleri, daha küçük üreticileri bile memnun edebilmeli. Ancak OPEC petrol fiyatını yükseltemezse, kartel içindeki azınlık, daha önemsiz ülkelerin bile aşırı üretimine izin vermek zorunda kalabilir, resmi ya da gayri resmi olarak. Aksi halde daha küçük üreticiler gelirlerini artırmaya yardımcı olmayan bir OPEC’e katılmak için hiçbir sebep görmeyebilir.